Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2022, Blaðsíða 20

18 Tímarit hjúkrunarfræðinga | 3. tbl. 98. árg. 2022
Viðtal
Starfsheitið „nurse practitioner“ er ekki í notkun á Íslandi en fjallað hefur verið
um það í sambandi við sérfræðimenntun hjúkrunarfræðinga. Hjúkrunarfræðingar
sem lokið hafa sérfræðinámi nota starfsheitið „sérfræðingur í hjúkrun“. Umræðan
snýst um það hvort hægt sé að víkka út starfssvið hjúkrunarfræðinga sem
lokið hafa sérfræðinámi og uppfylla ákveðin skilyrði. Fordæmi um slíkt hér
á Íslandi er að skv. 48. gr. lyfjalaga nr. 100/2020 er hjúkrunarfræðingum og
ljósmæðrum, sem hlotið hafa sérstakt leyfi embættis landlæknis og starfa þar
sem heilsugæslu-, kvenlækninga- eða fæðingarþjónusta er veitt, heimilt að ávísa
hormónalyfjum til getnaðarvarna.
Nurse
Practitioner
Hér fyrir neðan eru dæmi um heimildir þar sem sjónarmið hjúkrunarfræðinga varðandi
málefnið koma fram:
Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga (2021). Stefna Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga í hjúkrunar-
og heilbrigðismálum til 2030. Samþykkt á aðalfundi félagsins í maí 2021. Sótt á vefinn 4.10.2022:
https://www.hjukrun.is/library/Skrar-NeW/utgefid-efni/Skyrslur/HJUKRUN_STEFNA_A4_
netutgafa.pdf
Inga María Árnadóttir (2016). Skoðun: Ekki stríð við lækna. Visir.is, 29. ágúst 2016. Sótt á vefinn
4.10.2022: https://www.visir.is/g/20161614549d
Kristín Björnsdóttir og Marga Thome (2006). Sérfræðingar í hjúkrun: Skilgreining, viðurkenning
og nám. Tímarit hjúkrunarfræðinga – Ritrýndar fræðigreinar, 1(1), 28-36. Sótt á vefinn 4.10.2022:
https://www.hjukrun.is/lisalib/getfile.aspx?itemid=953
launaauka, t.d. þar sem viðfangsefnin eru mjög bráð veikindi eða
slys sem kallar á aukna aðgætni fagfólks en slík vinna getur verið
sérlega streituvaldandi þegar álag er mikið.
Hann bendir líka á vaxandi eftirspurn eftir hjúkrunarfræðingum til
starfa í framtíðinni og að mikilvægt sé að leitast við að tryggja að
nýliðun haldi í við fjölda þeirra sem hætta störfum vegna aldurs.
Undanfarin ár hafa ekki útskrifast nógu margir hjúkrunarfræðingar
frá íslenskum háskólum til að halda í við þörfina fyrir nýliðun. Til
að bæta það upp hafa verið ráðnir hjúkrunarfræðingar af erlendum
uppruna. Þeir eru nú um 7% af starfandi hjúkrunarfræðingum á
Landspítala og eru mjög mikilvægir fyrir starfsemi spítalans.
Runólfur telur líka að horfa þurfi út fyrir rammann til að finna
leiðir til að uppfylla þarfir heilbrigðiskerfisins fyrir mannafla og
að liður í því geti verið að endurskoða hlutverk hjúkrunarfræðinga
þannig að þekking þeirra og færni sé nýtt á sem markvissastan hátt.
Það sé vaxandi þörf fyrir hjúkrunarfræðinga sem búa yfir klínískri
færni á sérhæfðum sviðum og að því þurfi að skapa aukin tækifæri
til framhaldsmenntunar og/eða starfsþróunar. Námsframboð
þurfi að vera fjölbreytt, t.d. sé meistaranám ekki fyrir alla, það
þurfi einnig að vera leiðir til að veita hjúkrunarfræðingum
viðurkenningu fyrir framúrskarandi klíníska færni.
„Innviði kennslu á spítalanum þarf að endurskoða. Til dæmis
þarf að koma á stöðu kennslustjóra í hjúkrun. Framhaldsnám í
klínískum greinum mætti skoða, sem gæfi réttindi í áttina að því
sem við þekkjum í tilviki „nurse practitioner“ í Bandaríkjunum
og Bretlandi. Þá er átt við hjúkrunarfræðinga sem hafa útvíkkað
starfssvið og vinna að miklu leyti sjálfstætt. Hjúkrunarfræðingar
sem búa yfir slíkri færni gætu nýst okkur vel á Landspítala, t.d. á
sykursýkigöngudeildinni,“ segir Runólfur.
„Landspítali þarf meira
starfsfólk en mönnun
heilbrigðisþjónustunnar
er í raun risastórt
samvinnuverkefni
heilbrigðisstofnana, háskóla,
stéttarfélaga og yfirvalda.
Markmiðið er að nýta
mannaflann og þekkinguna
markvisst og vel.“
„Landspítali þarf meira starfsfólk en mönnun heilbrigðis-
þjónustunnar er í raun risastórt samvinnuverkefni heilbrigðis-
stofnana, háskóla, stéttarfélaga og yfirvalda. Markmiðið er að
nýta mannaflann og þekkinguna markvisst og vel. Reynt er að
skilgreina ákjósanleg mönnunarviðmið en það getur verið erfitt
að finna út raunverulega þörf fyrir mönnun hinna ýmsu eininga.
Ýmislegt er notað til viðmiðunar, t.d. hjúkrunarþyngdarmælingar.
Bráðleikinn er þó erfiðastur viðureignar að mínu mati.“
Kannski er flaggskipið Landspítali ekki alveg af nýjustu gerð
en viðhaldið hefur verið jafnt og þétt í bráðum 100 ár og ýmsar
nýjungar teknar upp eftir því sem efni og ástæður hafa leyft.
Forstjórinn treystir á sterka og samhenta áhöfn, skýrt hlutverk
spítalans og viðunandi starfsumhverfi til að takast á við alls kyns
sjólag og áður ókannaðar slóðir í framtíðinni.