Úrval - 01.08.1949, Síða 20

18
ÚRVAL
fnúsurn með því að pensla húð-
ina nógu lengi með tjöru. 1
fyrstu myndast góðkynja æxli,
sem ekki vex frekar, ef tjöru-
pensluninni er hætt, en sé nógu
lengi haldið áfram að pensla,
breytist æxlið í krabbamein og
eftir það heldur vöxturinn á-
fram þótt ekkert sé að gert.
Frumur úr krabbameini, sem
þannig hefur verið framkallað,
má síðan flytja yfir á heilbrigð
dýr hvert af öðru. Með þessu
þykir sýnt, að bein áhrif tjör-
unnar ná ekki nema til fyrsta
æxlisins, sem síðan getur hald-
ið áfram að vaxa í nýjum og
nýjum dýrum án þess nokkur
tjörupenslun komi til. Það hefur
þannig orðið óafturkallanleg
breyting á eðli frumanna, sem
hugsanlegt er að skýra á þann
hátt, að með tjörupensluninni
hafi jarðvegurinn verið undir-
búinn og skilyrði sköpuð fyrir
einhverja innri orsök sem búi í
frumunum sjálfum og haldi síð-
an vextinum við. Á sama hátt
mætti líta á sótið, tjöruna og
anilínið, er að framan greinir,
sem ytri orsakir, er koma af
stað krabbameinsmyndun hjá
mönnum, sem lengi eru í náinni
snertingu við þessi efni.
Tekizt hefur að einangra og
framleiða hrein efni úr tjöru,
sem hafa framangreind áhrif.
Fjöldi slíkra efna er nú þekkt-
ur, en það sem einkennir þau
öll er, að áhrifa þeirra verður
að gæta langan tíma áður en
krabbamein myndast. Gæti hér
verið að leita skýringar á því
að krabbamein í mönnum kem-
ur venjulega ekki fram fyrr en
á fullorðinsárum, þ.e.a.s. hin ó-
þekktu, ertandi efni verða að
verka árum eða áratugum sam-
an, áður en skilyrði hafi skap-
azt fyrir myndun krabbameins-
ins. Ef til vill eru slík efni í ein-
hverri þeirra fæðutegunda, sem
við neytum, en ekki hefur tek-
izt að sýna fram á það með
neinum rökum, enn sem kom-
ið er.
Það er löngu þekkt, að radí-
um og röntgengeislar geta fram-
kallað myndun krabbameins, ef
geislunin er endurtekin nógu oft.
Fengu hinir fyrstu radíum- og
röntgenlæknar að kenna á þessu
og dóu margir úr krabbameini,
sem myndazt hafði á þennan
hátt. Nú orðið kann fólk það,
sem umgengst daglega þessa
geisla, að verja sig, og er radí-
umkrabbi nú að heita má óþekkt
fyrirbrigði. Það kann að koma
mörgum undarlega fyrir sjónir^