Úrval - 01.08.1949, Page 53

SAGAN AF RÓBXNSON KRtJSÖ
51
Daniel Defoe var orðinn sextugur,
sjö barna faðir, eignalaus og atvinnu-
laus blaðamaður, þegar hann byrjaði í
örvæntingu sinni að skrifa skáldsög-
ur. Á næstu tólf árum skrifaði hann
níu skáldsögur, og er ein þeirra vin-
sælasta saga sem nokkurn tíma hefur
verið skrifuð. Fyrsta bindi af The
Life and Strange Surprising Adventur-
es of Robinson Crusoe kom út 25. apríl
1719. Annað bindi, Further Adventures,
kom út í ágúst sama ár. Fáir aðrir en
vísindamenn vita, að enn eitt bindi
kom út, sem hét Serious Reflections,
Róbinson Krúsó seldist í átta útgáfum
fyrsta árið. Hann hefur verið þýddur
á bókstaflega öll tungumál sem kunn
eru.
Tilefni sögunnar var atvik úr lífi
Alexanders Selkirk, skozks sjómanns,
sem lenti í deilum við skipstjóra sinn
og krafðist þess að vera settur á
land á óbyggðri ey 300 mílur undan
ströndum Chile. Þar lifði hann í fimm ár. Eftir að honum hafði verið bjarg-
að og hann fluttur til Englands, var ævintýri hans mikið umtalað og vakti
furðu. Defoe fór til Bristol til að hafa tal af honum.
Hann gekk með söguna óskrifaða í sjö ár. Á þeim tima breyttist Selkirk:
hinn ruddalegi og' ofsafengni sjómaður var orðinn að hinum djarfhuga,
úrræðagóða Róbinson Krúsó, svo nefndur eftir vini Defoe, séra Timothy
Cruso. Ótal ímynduð smáatriði léðu sögunni aukinn veruleikablæ. Defoe
var fyrstur allra rithöfunda til að nota þá aðferð, og enginn hefur síðan
notfært sér hana jafnmeistaralega. Bók Defoe, A Joumal of the Plague Year,
nýtur mikils álits sem áreiðanleg frásögn af plágunni miklu, sem ge;saði
S London á dögum höfundar. Á sama hátt umbreytti frábær snilligáfa hans
henni daufgerðu frásögn Selkirks í ævintýri, sem er einstætt að sennileik
og áhrifamætti.
skapandi ánægja að fylgjast
með honum, horfa á hann breyta
hinum frumstæða Edengarði í
smækkaða eftirmynd Englands.
Og þá erum við komin að
öðru enn furðulegra atriði —