Úrval - 01.10.1954, Blaðsíða 39

GETUR LJÓSMYND VERIÐ LISTAVERK?
37
var að stíga fyrstu spor sín. Um
þennan merkilega atburð skrifar
hann í maí 1853 í dagbók sína:
„Sannleikurinn er sá, að ef af-
burðamaður notaði Daguerreo-
typi'*) eins og á að nota hana,
mundi hann ná svo langt, að við
getum ekki ímyndað okkur það.“
Af innsæi snillingsins sá hann
fyrir þróunarmöguleika ljós-
myndagerðarinnar, og ef til vill
einnig hinn stóra þátt hennar
í myndsköpun framtíðarinnar.
Ulf Hárd frá Segerstad hefur
árum saman barizt fyrir því að
ljósmyndagerðin verði talin
sjálfstæð listgrein. Andstaðan
hefur verið hörð, en mér finnst
ég sjá greinileg merki þess, að
hún sé tekin að linast. I mín-
um augum er það augljóst, að
það eru hin myndrænu gæði, sem
hljóta að ráða úrslitum, alveg
án tillits til þess hvort það er
æfð hönd sem heldur á blýant-
inum eða góður ljósmyndari sem
skapar mynd með meistaralegri
hagnýtingu hinna tæknilegu
möguleika ljósmyndagerðarinn-
ar. Það eru listamannshæfileik-
ar þess sem stjórnar myndavél-
inni eða þess sem heldur á pensl-
inum eða blýantinum, sem máli
skipta. Það er svo mál út af
fyrir sig, að aðeins örlítill hluti
þeirra milljóna ljósmynda, sem
teknar eru á hverju ári, geta
talizt listaverk. Sjálfsagt er á-
*) Elzta aðferð við ljósmyndun,
kennd við höfund sinn, Frakkann
Louis J. M. Daguerre. — Þýð.
standið í málaralistinni og svart-
listinni svipað.
Það hefur lengi verið draum-
ur minn að koma upp sérstakri
deild við ,,Konstfachskólann“
fyrir ljósmyndagerð — ekki til
að kenna undirstöðuatriði henn-
ar, heldur til kennslu í mynd-
byggingu og til framhaldsnáms
í ljósmyndatækni. Ef til vill
gæti slík kennsla stuðlað að
því að ljósmyndalistin „nái svo
langt að við getum ekki ímynd-
að okkur það“, eins og Delacroix
orðaði það, og þá um leið stuðlað
að almennum framförum í „á-
hrifamestu myndlist vorra
tíma.“
Nils Palmgren:
Nefnum hvert með
sínu nafni.
Ég skil og met mikils baráttu
Ulfs ritstjóra Hárd frá Seger-
stad fyrir auknum skilningi á
gildi ljósmyndarinnar í lífi nú-
tímamannsins. En tilraunir hans
til að bera saman og vega á
sömu vog verk ljósmyndarans
annars vegar og málarans og
myndhöggvarans hinsvegar
finnst mér óþarfar. Ljósmynd-
in á mjög lítið eða ekkert skylt
við höggmyndina eða málverkið.
Hún á vel heima í bók, mánaðar.
eða vikublaði og sem skýring eða
lýsing við ýms ólík tækifæri,