Úrval - 01.02.1955, Qupperneq 6

4
tíRVAL
segja, að Guð beri ekki ábyrgð
á hinu illa, að það sé verk
mannanna, þeir hafi misnotað
frelsi sitt og þrjózkazt gegn boð-
um Drottins. Því að það er
rangt, að allt böl í heiminum sé
af mannavöldum. Maðurinn ber
ekki ábyrgð á holdsveiki eða
krabbameini, svo að tvö áþreif-
anleg dæmi séu tekin.
Þegar sumum kristnum
mönnum er bent á þessar stað-
reyndir, reyna þeir af öllum
mætti að sannfæra sjálfa sig
um, að sjúkdómar, kvöl og
kröm séu í rauninni ekki böl.
Þeir séu æskilegir, dulbúnin
blessun, sem við eigum að gera
okkur far um að reyna að meta
að verðleikum. En sé svo, hvers
vegna reynum við þá að lækna
sjúkdóma og teljum rangt að
valda þjáningum? Hvers vegna
læknaði Kristur sjúka? Við
þurfum ekki einu sinni að taka
þjáningar mannsins með í rök-
færsluna. Þjáningar dýranna
setja okkur andspænis enn tor-
ráðnari gátu. Hví skyldi al-
máttugt og algott máttarvald
hafa skapað dýrin svo, að þau
þurfi að rífa hvert annað á hol
sér til matar? Hví gæddi það
köttinn því eðli, að láta sér ekki
nægja að drepa mýsnar, heldur
kvelja þær líka, áður en hann
drepur þær? Það er engin leið
út úr þessum ógöngum, sem
heilagur Ágústínus lýsir svo vel:
Annað hvort getur Guð ekki
komið í veg fyrir hið illa eða
hann vill það ekki. Ef hann get-
ur það ekki, er hann ekki al-
máttugur, ef hann vill það ekki,
er hann ekki algóður.
Þessir erfiðleikar verða á vegi
allra trúarbragða, sem halda því
fram, að til sé eitt almáttugt og
gott máttarvald, er stjórni ver-
öldinni. Kristnar trúarkenning-
ar lenda í enn frekari ógöngum,
sem ekki er þörf á að fjölyrða
meir. Ég vil ekki halda því fram
að þessar kenningar hafi verið
afsannaðar, — flestar þeirra er
ekki hægt að afsanna. En hinu
verður ekki neitað, að það er að
verða æ erfiðara að halda þeim
á lofti í andrúmslofti vísinda-
legs hugarfars. Alveg eins og
nú er orðinn ógjörningur fyrir
nokkurn mann að trúa á galdra-
nornir, enda þótt ég viti ekki
til, að vísindamaður hafi nokkru
sinni afsannað tilvist þeirra.
Nú orðið eru fáar tilraunir
gerðar til að verja kristna trú
með rökum. Þá afstöðu, sem nú
tíðkast meðal rétttrúaðra, má
kalla ögrandi and-skynsemi-
stefnu. Vinsælustu verjendur
kristinnar trúar eru menn eins
og Kierkegaard, en hann sagði
þessi frægu orð: „Kristindóm-
urinn krefst krossfestingar rök-
hyggjunnar“. Eins og það væru
mikil meðmæli með kristin-
dómnum! Það verður vissulega
að kallast bölsýni að vilja gera
kenningar, sem jafnvel fylgis-
mennirnir sjálfir lýsa svo, að
eðlilegum grundvelli siðgæðis og
eina mótvæginu við kommún-