Heimili og skóli - 01.08.1970, Blaðsíða 14

leyti sérstæðir, að þeir eru djarfari í tilraun-
um sínum og leggja meira fjármagn í skóla-
málin og í vaxandi mæli. Vísindastörf hafa
þeir í hávegum.
Próf og einkunnir.
Tilhögun prófa og einkunnagjafa eru
mjög til umræðu í Svíþjóð. Varla er hægt
að segja að almenn ánægja ríki með það
kerfi, sem nú er notað þar og er talið öruggt,
að á næstunni verði gerðar á því breytingar.
Endurskoðun á sænska prófkerfinu, hefur
verið á dagskrá í landinu sl. 20 ár. Nefnd,
sem að þessu hefur unnið álítur, að próf og
einkunnagjafir skipi of stórt rúm í starfi
skólanna. Því lagði hún til, að dregið yrði
verulega úr einkunnagjöfum, sérstaklega á
skyldunámsstiginu, og benti jafnframt á
vaxandi möguleika á valfrelsi og ýmsu við-
bótarnámsefni fyrir þá unglinga, sem eru
duglegastir og áhugasamastir. Þetta gæti
stuðlað að því að beina orku og athygli að
virkum starfsaðferðum í námi og þar með
til aukinnar menntunar, manngildis og upp-
eldisgildis, fremur en til kapphlaups um
beztu prófin.
Reynt er nú að draga úr prófunum. Þó er
enginn, sem vill leggja þau niður með öllu.
Nokkuð mikið er um skriflegar æfingar og
jafnvel talið að sums staðar sé um ofnotkun
að ræða, sem trufli nemendur í námi. Loka-
próf þekkjast ekki í sænskum skyldunáms-
skólum.
I stórum dráttum er einkunnagjöfin þessi:
Aldrei eru gefnar einkunnir í 1. bekk
barnastigsins. I 2.—5. bekk eru aðeins gefn-
ar einkunnir að vori, í lok skólaársins, en
ekki eftir próf. Kennarinn er ábyrgur að
einkunn eftir kynni sín af nemandanum í
starfi og skriflegum æfingum, sem átt hafa
sér stað yfir veturinn. Einkunnir í þessum
bekkjadeildum eru gefnar í öllum kennslu-
greinum og auk þess gefinn vitnisburður í
hegðun og reglusemi (þær einkunnir, fyrir
eldri bekki, hafa þó verið nokkuð gagnrýnd-
ar og komið til orða að afnema þær). Svip-
að gildir um 6. bekk.
Sænski einkunnastiginn er frá 0—5 og er
5 hæsta einkunn. Einkunnirnar verða að
notast í heilum tölum og engir prófdómend-
ur koma til. Þetta hefur verið gagnrýnt
mjög, einkum á síðari árum. Sérstaklega
það, að allt of lítið svigrúm fáist með þess-
um einkunnastiga 0—5.
Tökum dæmi: Miðlungsbarn hefur feng-
ið 3 í einkunn. Hvenær á það barn skilið 4?
Þetta er mikið vandamál og þama er
á ferðinni nokkuð, sem kennararnir eru
mjög óánægðir með, til viðbótar því, að
ekki er samræmt milli deilda og kemur því
fram mikið ósamræmi í þessari einkunna-
gjöf og oft á kostnað góðra nemenda í úrvals
deildum. I dugandi deildum verða oftast all
margir að sætta sig við lélegri einkunnir, en
ef þeir hefðu verið í lélegum deildum. Þetta
kemur til af því, að kennarar raða nemend-
um upp með hliðsjón af bezta og lélegasta
nemandanum. Mjög góður nemandi getur
dregið allan bekkinn niður. Þarna er mjög
veikur punktur í einkunnagjöfina, en samt
sem áður er þessi fyrirgjöf lögákveðin í Sví-
þjóð og sænskir foreldrar hafa ekki síður
en aðrir áhuga fyrir einkunnum barna
sinna.
í hegðun og reglusemi eru notaðir bók-
stafir en ekki tölur. Takið eftir! Ekki má
gefa lægri en úrvals einkunn í hegðun nema
til komi samþykki skólastjóra.
í 7.—9. bekk eru gefnar einkunnir rétt
58
HEIMILI OG SKÓLI