Heimili og skóli - 01.08.1970, Blaðsíða 20

tilrauninni stóðu nú andspænis því furðu-
lega fyrirbæri, að hópur annarra stúdenta
mat línu annaðhvort of langa eða of stutta,
þótt hún væri í raun og veru jafnlöng og
mælikvarðinn.
Af liðlega 130 þátttakendum í tilrauninni
stóðust 50 prósent ekki þessi undarlegu hóp-
áhrif, sem 67 prósent af aðstoðarmönnunum
höfðu haft í frammi. Villumatið hjá þátt-
takendunum steig þannig úr einu prósenti
í 37 prósent.
Tilhneigingin til þess að láta undan hóp-
rnatinu var einstaklingsbundin. Sumir þátt-
takendur í tilrauninni hölluðust alltaf að
því hópmati, sem flestir gerðu, en aðrir
höfðu sjálfstæðari afstöðu.
I Kaupmannahöfn hefur svipuð tilraun
verið gerð með 16—17 ára gamla unglinga,
og sýndi hún, að aðeins einn af 14 stóðst
hópáhrifin, 2 að nokkru leyti, en 11 buguð-
ust algerlega gagnvart hópáhrifunum.
Svipaðar rannsóknir er hægt að gera hvar
sem er, aðeins þurfa menn að athuga vand-
lega hverskonar úrtak þeir vilja kanna. í
því sambandi gæti t. d. verið lærdómsríkt
að athuga hvort lestur ákveðinna blaða hef-
ur úrslitaáhrif á sjálfstæða hugsun eða ekki.
Þetta voru sem sagt tilraunir sálfræðing-
anna endursagðar í mjög stuttu máli. Látum
okkur nú hugsa okkur um og athuga hvernig
við sjálf og það fólk, sem við þekkjum bezt
snýst við, þegar taka skal afstöðu.
I mínu starfi hef ég oft tækifæri til að
heyra hóp manna og kvenna láta í ljós álit
sitt á sömu einstaklingunum. Oftast eru per-
sónurnar, sem meta skal, skólanemendur á
aldrinum 13—19 ára, sem af einhverjum
ástæðum þurfa á einhverri aðstoð að lialda.
Látum okkur hugsa okkur fund í skólanum,
sem Svíar kalla nemendaráðstefnu (jafnvel
þótt enginn nemandi sé viðstaddur). Þessi
ráðstefna getur haft úrslitaáhrif á þá að-
stoð, sem nemendum er veitt á sviði kennslu
og félagslegra aðgerða.
Látum okkur gera ráð fyrir, að á ráð-
stefnunni séu 6 kennarar, skólastjóri, skóla-
hjúkrunarkona, félagsráðgjafi og skólasál-
fræðingur. Við getum strax gert ráð fyrir
því, að þessir 10 muni ekki hafa sömu skoð-
un á nemandanum og af eðlilegum ástæð-
um. Kennararnir 6 þekkja nemandann úr
skólastarfinu, en nemandinn er ekki sá sami
hjá öllum kennurunum. Sumir þekkja hann
sem áhugalítinn og latan nemanda, sem jafn-
vel veldur óþægindum í bekknum með fram-
komu sinni. Aðrir þekkja nemandann sem
áhugasaman og iðinn ungling, sem gerir sitt
hezta í skólastarfinu. Hinir jákvæðu og nei-
kvæðu eiginleikar nemandans birtast þannig
í mismunadi mati kennaranna.
Félagsráðgjafinn hefur kynnt sér heimil-
isástæður nemandans og dregur sínar álykt-
anir af þeirri kynningu. Skólahjúkrunar-
konan veit talsvert um líkamlega og ef til
vill einnig geðræna heilsu nemandans.
Skólasálfræðingurinn veit sennilega eitt-
hvað um þetta allt saman og ef til vill þekk-
ir hann líka hina mælanlegu greind nem-
andans.
Skólastjórinn á nú að mynda sér skyn-
samlega skoðun á nemandanum og byggja
hana á öllu því, sem aðrir þátttakendur hafa
að segja. Akvörðunin verður að vera þann-
ig, að líklegt sé, að hún sé nemandanum fyr-
ir beztu. Við sjáum strax, að líkurnar til þess
að alger samstaða fáist fyrirhafnarlítið eru
mjög litlar. Sennilegast er, að einhver þátt-
takandinn viti meira um nemandann og
heimili hans en nokkur hinna. Ef sá hinn
sami er vel máli farinn og túlkar sitt sjónar-
HEIMILI OG SKÓLI
64