Læknaneminn - 01.09.1969, Qupperneq 5

TÓMAS HELGASON, prófessor:
Geðlœkningar á Islandi
Erindi flutt á árshátíð læknanema að Kleppi 16. marz 1969
Um leið og ég býð ykkur öll vel-
komin hingað, vil ég leyfa mér að
láta í ljósi ánægju mína og þakk-
læti fyrir að fá tækifæri til þess
að tala við ykkur á þessum há-
tíðisdegi ykkar.
Geðlækningar á íslandi eru í
sjálfu sér ekki frábrugðnar geð-
lækningum annars staðar og eiga
ekki að vera það, þar eð læknis-
fræðin er alþjóðleg fræðigrein, sem
fæst í megindráttum við lækningar
eftir sömu grundvallarreglum,
hvar sem er í heiminum. Þó að ég
hafi leyft mér að kalia þetta erindi
geðlækningar á íslandi, hef ég
fyrst og fremst í huga að fjalla
nokkuð um skipulag geðlæknis-
þjónustunnar hér á landi í fortíð,
nútíð og framtíð. Framtíðarstefn-
una vona ég, að þið mótið, þó að
ég setji hér fram nokkra þanka
um, hvernig ég gæti hugsað mér,
að þjónustan yrði veitt á næstu
árum.
Grundvöllurinn undir þeim
framtíðarhugmyndum, sem við
genim okkur, er að sjálfsögðu
fyrst og fremst nægjanlegur fjöldi
af vel menntuðum læknum til þess
að sinna hinum fjölmörgu og
breytilegu störfum, sem geðlækn-
ar þurfa að fást við. Eftirspurn
eftir geðlæknum er miklu meiri
heldur en framboðið, og því er
þörf á miklum fjölda lækna til
þess að sinna þjónustunni einni.
Þar við bætist, að þjónustan er
meiri en þekkingin og þær kenn-
ingar, sem við störfum eftir, geð-
læknar eins og margir aðrir lækn-
ar, eru oft byggðar á völtum
grunni. Þess vegna er mikil þörf
á hugmyndaríkum og áhugasöm-
um læknum til þess að vinna að
rannsóknum á orsökum, gangi og
meðferð geðsjúkdómanna.
Ég hef oft klifað á því, að geð-
sjúkdómar væru eitt mesta heil-
brigðisvandamál vorra tíma, og
væru í rauninni stærsta óleysta
vandamálið í heilbrigðisþjónustu
okkar Islendinga. Það á fyllilega
við hér hjá okkur, sem John
Kennedy, Bandaríkjaforseti, sagði
í ávarpi sínu til Bandaríkjaþings
í febrúar 1963, er hann skoraði á
þingið að margfalda fjárveitingar
til rannsókna og meðferðar á
geðsjúkdómum. Hannsagði: „Geð-
sjúkdómar og fávitaháttur eru
meðal alvarlegustu heilbrigðis-
mála okkar, þeir eru tíðari, hrjá
fleira fólk. þarfnast lengri og
meiri meðferðar og valda meiri
þjáningum fyrir fjölskyldur hinna
veiku, eyðileggja meiri mannafla
og kosta hið opinbera og einstak-
lingana sjálfa og fjölskyldur
þeirra meira en nokkur annar ein-
stakur sjúkdómaflokkur.“ Þrátt
fyrir almenna sparnaðarviðleitni
taldi hann Bandaríkjastjórn ekki
hafa ráð á að fresta fjárveiting-