Læknaneminn - 01.09.1969, Page 24

LÆKNANEMINN
n
Meðferð hryggskekkju mótast
nokkuð af því, hver orsök skekkj-
unnar er. Þar sem idiopathisk
hryggskekkja er langstærsti flokk-
urinn, þykir rétt, að ræða nokkuð
um meðferð hennar, en drepa síðan
nokkrum orðum á aðra etiologiska
flokka og sérstöðu þeirra, hvað
meðferð snertir.
Idiopathisk hryggskekkja er
sjúkdómseinkenni, sem stöðvast
sjálfkrafa, er vexti sjúklings lýk-
ur. Hryggskekkjan eykst ekki
með jöfnum hraða. Oft skiptast á
tímabil, þegar skekkjan eykst, og
tímabil, þegar hún er tiltölulega
stöðug. Þannig getur hryggskekkj-
an staðnað, hvenær sem er, hvort
heldur meðferðar hefur notið við
eða ekki. Veldur þetta oft erfið-
leikum, þegar meta á árangur
meðferðar. Aukist hins vegar
hryggskekkjan, á slíkt sér ætíð
stað, áður en vexti lýkur.
Það var Risser. er fvrst.ur vakti
athygli á þessari staðreynd. Jafn-
framt benti hann á, að unnt væri
að meta roentgenologiskt, hvenær
vexti væri lokið.
Um það bil ári áður en vexti
Ivkur, hefst mineralisation í eni-
nhvsunni. er liggur eftir crista
iliaca. Mineralisationin kemur oft-
ast fyrst fram framanvert á
crista, en skríður síðan aftur á
við. Þegar mineralisationin hefur
náð snina iliaca nosterio1’ suner-
ior. má telja. að vexti sé lokið.
Rétt er að hafa bað í huga, að
einungis lítill hluti sjúklinga með
idionathiska hryggskekkju, eða
innan við 20%, barfnast réttingar
í ginsi og/eða kírurgiskrar með-
ferðar. Hiá fjölda sjúklinga er
hrvggskekkian bað væg, að með-
ferðar er ekki börf. Þó er nauðsyn-
legt að fylgjast vandlega með
sjú.klingum bessum, þar eð aldrei
er að vita, hvenær aukning kann
að koma fram. Æfingameðferð er
oft ráðlögð í tilfellum þessum, en
margir framámenn efast þó um
gildi slíkrar meðferðar.
Hafi hryggskekkjan aukizt, en
þó ekki það mikið, að ástæða þyki
til operativrar meðferðar, þ. e.
hryggspengingar, er oft gripið til
þess ráðs að reyna að hindra frek-
ari aukningu og jafnvel minnka þá
skekkju, sem fram er komin, með
ytri umbúðum. Voru áður fyrr
notaðir gipsbolir, en á síðari árum
hefur hið svonefnda „Milwaukee
brace“ rutt sér mjög til rúms (sjá
mynd 2). Spelkum þessum var
fyrst lýst af Blount og félögum
hans 1946.
Mynd 2: Sjúklingur með idiopathiska
hryggskekkju meðhöndlaður í ,,Mil-
waukee brace“. (Úr eigin myndasafni).
Hugmyndin með spelkunum er
að fá sjúklinginn til að rétta úr
sér og teygja sig til að losa
hnakkagróf og höku frá púðum