Læknaneminn - 01.10.1987, Blaðsíða 67

ostomiu eða framhjáhlaup á görn-
um. Oft eru báðar aðgerðirnar gerð-
ar samtímis. Ef mikil gula er til stað-
ar er í stað aðgerðar hægt að leggja
inn PTC hollegg (lagður í síðuna
hægra megin í gegnum lifrarvef og
inn í gallgang) og veita þannig galli
út á yfirborðið (2).
Ef sjúkl. með óskurðtækt æxli er
mjög þjáður er mögulegt að lina
þjáningarnar með því að sprauta
ýmist fenolblöndu eða alkoholi í
coeliac ganglion (2).
Meðferð briskirtilkrabbameins
með krabbameinslyfjum hefur ekki
skilað miklum árangri frekar en í
öðrum meltingarfærakrabbamein-
um. Auk hinna hefðbundnu aðferða
að gefa krabbameinslyf í æð hefur
einnig verið reynt að gefa þau stað-
bundið með því að ieggja holpípu í
art. coeliaca (regional infusion) (31).
Meðferð hefur ýmist verið með stöku
lyfi eða blöndu lyíja. Meðferð með
einu lyfi eingöngu s.s. 5-Fluorouracil
(5-FU), Mitomycin-C (MITO-C),
Streptozotocin (STZ) eða Adria-
mycin (ADR) veldur lítilli friðun og
lengir ekki lifun sjúklinga (32).
Blöndur af lyíjum, þ.e. 5-FU, ADR
og MITO-C (FAM) annars vegar og
STZ, MITO-C og 5-FU (SMF) hef-
ur hins vegar gefið aukna svörun
(response rate), þ.e, æxii hefur
minnkað eða staðið í stað í 32% og
43% tilfella (31). Enn frekari árang-
ur hefur náðst þegar notuð er svo-
kölluð FAM-S blanda sem saman-
stendur af lyíjunum 5-FU, Adria-
mycin, Mitomycin og Streptozotocin
eða svörun um 48% , en ef þessi lyf
voru gefin beint í art. coeliaca fékkst
um 65% svörun (31), en ekki tókst
að auka lifun sjúklinga. Rétt er að
benda á að slíkar lyfjablöndur hafa
gjarnan auknar aukaverkanir og
vanlíðan sjúklinga í for með sér. Þar
sem árangur hefur ekki orðið sem
skildi, er öll lyfjameðferð enn á rann-
sóknarstigi.
Meðferð með meðal (4000 rad)
eða háskammta geislun (6000 rad)
hefur ekki lengt lifun sjúlinga, en
getur minnkað æxlið nægilega til að
draga úr verkjum (32,33).
Ytri geislun ásamt lyfjameðferð
með 5-FU getur lengt lifun sjúklinga
með óskurðtæk æxli (30), ennfremur
hefur í einni rannsókn verið sýnt
fram á að hjá sjúklingum þar sem
æxlið er numið brott og sjúklingar
fengu síðan ytri geislun og meðferð
með 5-FU var lifun lengri og hærri
tíðni á lækningu (cure rate) en hjá
samanburðarhópi (34).
Horfur
Horfur sjúklinga með krabba-
mein í brisi eru afleitar. Lýst er 8%
eins árs lifun og er 5 ára lifun ein-
ungis 2% (35). Meðaltai úr 61 rann-
sókn sem tók til 15 þúsund sjúklinga
sýndi aðeins 0.4% 5 ára lfiun (36).
Þrátt fyrir bætta greiningartækni við
greiningu á briskirtilkrabbameini
undanfarin ár hefur hvorki tekist að
sýna fram á aukna lifun né lækningu
sjúkdómsins að neinu marki.
Þakkir: Ásgeir Theódórs, sérfræð-
ingur í meltingarfærasjúk-
dómum á St. Josefsspítala,
Hafnarfirði og Borgarspítal-
anum, las yfir handritið, gaf
ýmiss góð ráð og veitti
margvíslega aðstoð. Fær
hann hér með bestu þakkir
fyrir.
Heimildir
1. Cello, JP, Carcinoma of the pancr-
eas, Chapter 93, Gastrointestinal
Disease, Sleisenger-Fordtran 3.ed.
WB Saunders 1983.
2. Moossa, AR., Scott, MH., Pancr-
eaticancer, Chapter 8, Gastrointest-
inal Oncology.
3. Wormsley, KG., Carcinoma of the
pancreas, Proc. Nutrition Society
1985, 44, 113-114.
4. Greenberger, NJ., Toskes, PP., Is-
selbacher, KJ., Diseases of the
pancrens, cucpkr 255, Harrison‘s
Principles of Internal Medici-
ne.ll.Ed., McGraw-Hill 1987.
5. Silverberg, E., Cancer statistics,
Cancer 1985, 35, 19.
6. Levin, DL., Connelly RR., Cancer
1984, 47, 1456 — 1468
6. Levin, DL., Connelly RR., Dem-
ographic characteristics of cancer of
the parcreas: mortality, incidence,
and survival, Cancer 1984, 47, 1456
— 1468
7. Jónas Ragnarsson, G.Snorri Ingi-
marsson. Tiðni krabbameina er vax-
andi: 700 ný krabbamein á ári. HeiL
brigðismál 2, 1985.
8. Vital statistics for the United
States 1978, National Center for
Health Statistcs.
9. Gold, EB., et al, Diet and other
risk factors for cancer of the pancr-
eas, Cancer 55, 1985, 460, 467.
10. Heuch,L, Kvale G., Jacobsen
BK., Bjelke E., use of alcohol,
tobacco and coffee, and risk of pan-
creatic cancer, Br. J Cancer 1983,
48, 637, 643.
11. Durbec JP., Chevilotte G., Bidart
JM, Bertmeren P., Sarles M., Diet,
alcohol, tobacco and risk of cancer of
the pancreas: A case control study.
Br J Cancer 1983, 47, 463, 470.
11. Durbec JP., Chevilotte G., Bidart
JM, Bertmeren P., Sarles M., Br J
Cancer 1983, 47, 463, 470.
12. Piubello W., Vantini I., Tala-
mini G., etal, Ital J Gastroentero-
logy 1983, 15, 105- 108.
13. Wynder, EL., An epidemicogical
evaluation of the causes of cancer of
the pancreas, Cancer Res. 35, 2338,
1975.
14. Turner HM., Grace MG., An in-
vestigation into cancer mortality
among males in certain Sheffield tra-
LÆKNANEMINN 34987-40. árg.
65