Læknaneminn - 01.10.1987, Blaðsíða 71

um liðum. Varðandi numerus clausus
mátti helst heyra að uppi væru hug-
myndir um enn frekari takmörkun.
Deildarfundur 13. maí 1987: Á síðari
fundinum voru á dagskrá kosning
fulltrúa í kennslunefnd og vísinda-
nefnd, skipun í dómnefndir til rit-
gerðamats og andmælenda fyrir dokt-
orsvörn og enn á ný voru stöðuveit-
ingar framarlega á dagskrá. Síðast á
dagskrá var endurskoðun náms í
læknadeild. Formaður kennslunefnd-
ar, prófessor Helgi Valdimarsson
kynnti frumtillögur og undirbúnings-
vinnu.
Fram að þessum lið hafði verið fjöl-
mennt á fundinum, þ.e. meðan á
stöðuveitingum stóð, en síðan tóku
menn að streyma burt. Ekki virtust
menn hafa mikinn áhuga á að ræða
um námið í læknadeild. Upp hófst
talsverð umræða um curriculum og
vildu margir enn á ný kenna fjölda
stúdenta og húsnæðisleysi um núver-
andi skipulagsleysi í kennslumálum.
Gunnlaugur, formaður kennslu-
málanefndar F.L. skýrði frá tillögum
félagsins varðandi endurskipulagn-
ingu námsins (sjá skýrslu kennslu-
málanefndar).
Að svo komnu máli taldi ég tíma til
kominn að vekja athygli manna á
kennslumálum og náminu í lækna-
deild frá öðrum sjónarhóli. Hér að
neðan birti ég ræðu mína, en hún
skýrir sjónarmið mín í þessum efnum.
Deildarforseti, góðir fundarmenn.
Ég vil byrja á því að taka undir þá
gagnrýni sem fram hefur komið um
þau vinnubrögð að hafa jafn mikil-
vægt mál sem endurskipulagning
kennslunnar er, síðast á dagskrá. í
upphafi fundar var fjölmennt og var
mikill áhuga fyrir að velja framkvæm-
endur, en þegar átti að ræða fram-
kvæmdina virtist ekki vera mikill
áhugi fyrir því og menn hlupu á brott.
Það má lengi deila um relatíft vægi
milli hinna einstöku greina en ég held
að þar sé enginn vandi heldur liggi
hann mun dýpra. Það er mikið til í
þessu súra víni sem Guðjón Magnús-
son var að tala um hér áðan (gamalt
vín á nýjum belgjum sem orðið er
súrt). I máli mínu ætla ég að fjalla
nánar um þetta og einnig svolítið um
numerus clausus í þessu samhengi.
í fjöldamörg ár var barist fyrir til-
komu numerus clausus undir því yfir-
skini að þá fyrst væri hægt að tryggja
að gæði kennslunnar yrðu eins og í
fyrsta flokks læknaskóla. Nú, þegar
liðin eru fimm ár frá því að numerus
clausus var fyrst beitt, sjást lítil um-
merki breyttrar og bættrar kennslu
eða kennsluhátta. Enn þann dag í
dag, þegar kennslumál læknadeildar
liggja undir gagnrýni, er þeim vörn-
um oftast beitt að stúdentar séu enn of
margir annarsvegar og að húsnæðis-
og aðstöðuleysi sé um að kenna hins-
vegar.
Nú eru uppi raddir um að nauðsyn
beri til að takmarka aðgang enn frek-
ar tafarlaust niður í 20 nemendur á ári
sem lausn vandans. Það má vel vera
að ekki sé þjóðhagsleg þörf fyrir að
útskrifa 36 lækna á ári en ég trúi því
ekki að þessi fjöldi sé raunverulega
ástæðan fyrir því að ekki hefur tekist
að koma kennslumálum læknadeildar
í viðunandi horf.
Það er fagnaðarefni að nú sé verið
að semja tillögur um breytta náms-
skipan í læknisfræði enda tími til kom-
inn. En ekki er nóg að semja kennslu-
skrá sem lítur vel út á blaði með tegr-
un, samþáttun, integration vertical,
horizontal eða hvað sem það nú heit-
ir. Það verður einnig að vera hægt að
framkvæma hana. Því tel ég að þörf sé
á mikilli hugarfarsbreytingu sem felst
í að forstöðumenn kennslugreina,
kennarar og Iæknar setjist niður og
komist að samkomulagi um það sem
þeir geta staðið saman um, verið stolt-
ir af og lagt metnað sinn í.
Hvers vegna læknaskóli? Er nokkur
þörf á læknaskóla? Því ekki að leggja
hann niður? Er ekki allt of mikið af
læknum? Væri ekki best að vera laus
við alla þessa læknanemaaumingja?
Spurningar af þessu tagi hef ég ein-
mitt heyrt á vörum heilbrigðisstarfs-
fólks sjúkrahúsa þar sem ég hefstund-
að mitt klíniska nám. Hafa orðið tíðir
árekstrar við starfsfólk stoðgrein-
anna, þó aðallega hjúkrunarfræðinga
og ljósmæður og hef ég oft furðað mig
á þeirri kergju og skilningsleysi sem
ríkir á sjúkrahúsum hér á íslandi og
þá sérstaklega á Landspítalanum
miðað við það sem ég hef sjálfur
kynnst við Iæknanám erlendis bæði í
Bretlandi og Bandaríkjunum.
Mér hefur fundist kennarar og
læknar ekki hafa staðið sig sem skyldi
við að skilgreina hlutverk læknanema
á deildum og jafnvel aðstoðarlækna
en líta má á að þeir séu enn í námi og
brýna fyrir starfsfólki tilgagn og mik-
ilvægi kennslustofnunar almennt.
Kennarar og læknar hafa einnig oft
gerst sekir um að hafa engan tíma til
að kenna stúdentum, kynnast þeim og
gagnrýna og þegar við á, efla þá til
dáða.
Er ekki rétt að læknar og lækna-
nemar taki höndum saman til að
reyna að sporna gegn þeirri neikvæðu
þróun sem hefur átt sér stað varðandi
áhrif'lækna á stjórnun og rekstur heil-
brigðisstofnana og gegn þeim sífellda
þrýstingi sem beitt er til að draga úr
áhrifum lækna á meðferð sjúklinga
þeirra.
Ef læknanemar hljóta enga tilsögn
á þessum sviðum hvernig í ósköpun-
um eiga þeir að geta haft áhrif á gang
mála? Eftir útskrift er erfitt að ná
þessum hópi saman. Er ekki skyn-
samlegt að reyna að virkja lækna-
nema, verðandi unglækna, til baráttu
í þessum efnum. Eða eigum við að
alast upp í þessu kerfi, volæði þekk-
ingarleysis til þess að smám saman
LÆKNANEMINN VÍ987-40. árg.
69