Bændablaðið - 19.10.2023, Qupperneq 26

26 Bændablaðið | Fimmtudagur 19. október 2023
Flatey á Mýrum í Hornafirði:
Fyrsta kornsamlag landsins
– Kornþurrkstöð sem afkastar 60–70 tonnum af þurrkuðu byggi á sólarhring
Glæný þurrkstöð á bænum Flatey
á Mýrum í Hornafirði framleiddi
um 500 tonn af þurru byggi í
haust. Birgir Freyr Ragnarsson
bústjóri segir stöðina vísi að fyrsta
kornsamlagi landsins.
Í skýrslunni Bleikir akrar –
aðgerðaráætlun um aukna kornrækt
kemur fram að grundvöllur fyrir
öflugum íslenskum kornmarkaði
sé stofnun kornsamlaga, milliliðs
milli kornbænda og kaupenda
sem getur tekið á móti korni frá
bændum, metið gæði og selt áfram.
„Framleiðendafélög í einstökum
sveitum og héruðum ættu að bindast
heildarsamtökum þannig að einn
aðili hefði yfirlit yfir magn og
gæði af innlendu korni,“ segir þar
meðal annars.
Eigendur Flateyjarbúsins á
Mýrum í Hornafirði brugðust fljótt
við tillögum starfshóps um eflingu
kornræktar og reistu kornþurrkstöð
sem tekin var í notkun í haust.
„Þetta er splunkunýr þurrkari frá
finnska framleiðandanum MEPU.
Hann er að fullkomnustu gerð,
bæði þegar kemur að þurrkun og
meðhöndlun á korni,“ segir Birgir
Freyr Ragnarsson, sem stýrir
Flateyjarbúinu ásamt konu sinni,
Vilborgu Rún Guðmundsdóttur.
Mun keyra á rafmagni
Þurrkarinn tekur um 47 rúmmetra
af korni í einu og þurrkar magnið,
miðað við 25% rakastig af akri, á
6–9 klukkustundum, að sögn Birgis.
„Þessi þurrkun stenst fyllilega allar
gæðakröfur sem kaupendur gera til
korns og stenst allan samanburð
hérlendis og erlendis.“
Afkastageta þurrkarans er því
um 60–70 tonn af þurru byggi á
sólarhring.
„Þurrkarinn er undirþrýstur
turnþurrkari, kyntur með 1MW
varmaskiptum olíuhitara. Allur
rekstur hans er alsjálfvirkur.
Vinna er hafin við að kynda hann
alfarið á rafmagni og komin er
rafmagnsheimtaug sem annar
þeirri aflþörf. Öll starfsemi
þurrkstöðvarinnar verður því keyrð á
hreinni íslenskri orku,“ segir Birgir.
Hann bætir því við að vegna
næsta áfanga í uppbyggingu
þurrkstöðvarinnar sem krefst aukins
rafafls þá þurfi að ráðast í frekari
styrkingar á dreifikerfi Rarik. „Aukin
eftirspurn er eftir raforku á svæðinu
og í dreifbýli almennt vegna mikillar
uppbyggingar tengdri ferðaþjónustu
og orkuskiptum í samgöngum.
Rarik þarf því að ráðast í frekari
styrkingu á dreifikerfinu sínu.“
Stór fjárfesting
Í ár var allt korn sem ræktað var á
Flatey, á rúmum 150 hektara lands,
þurrkað í nýju þurrkstöðinni ásamt
korni frá tveimur öðrum bændum á
svæðinu. Samtals seldu bændurnir
um 500 tonn til Fóðurblöndunnar þar
sem það verður notað í stað innflutts
korns í kjarnfóður.
„Þetta er stór og mikil fjárfesting
en menn eru að horfa á að með svona
uppbyggingu getum við fjölgað
stoðum í landbúnaði hér í héraðinu.
Hér eru góð skilyrði til kornræktar
og mikið af landi. Kornræktendum á
svæðinu hefur fækkað en með þessari
þurrkstöð getum við opnað á þann
möguleika að bændur rækti korn og
geti losnað við afurðirnar sínar.“
Kynningarfundur fyrir bændur
Í vetur stendur til að byggja yfir
þurrkarann og koma upp aðstöðu
til fullþurrkunar á hálmi fyrir
undirburð. Þá er til skoðunar að reisa
geymslusíló fyrir um 1.200 tonn af
þurru korni.
Afköst þurrkstöðvarinnar er um
1.500 tonn af þurru byggi á hausti.
„Við ákváðum strax í upphafi
að öll hönnun tæki mið af því að
tveir þurrkarar yrðu settir upp og
er því þegar búið að leggja í allan
grunnkostnað við tilkomu næsta
þurrkara nema kaup á honum og
kostnað við uppsetningu.
Flateyjarbúið mun, ef allt gengur
eftir, auka sína kornrækt í ákveðnum
skrefum og væntingar okkar
standa til þess að innan 5 ára verði
kornsamlagið að þurrka 2.500 til
3.000 tonn af korni frá okkur og
öðrum bændum á svæðinu.“
Hann bendir á að tækifæri til
kornræktar á Íslandi séu gífurlegir
og markaðir bæði fyrir korn og hveiti
til staðar.
„Eiginlega allt korn er flutt inn
og mikill vilji er fyrir því að auka
innlenda framleiðslu. Vonandi er
þetta bara fyrsta kornþurrkstöðin af
fleirum á landinu og óskandi er að
fleiri samlög rísi svo öllum verði gert
kleift að rækta korn og nýta það land
sem þeir hafa – þannig að kornrækt
verði eins og hver önnur búgrein,“
segir Birgir Freyr sem undirbýr
nú kynningarfund fyrir bændur á
svæðinu í byrjun nóvember.
„Á þeim fundi verður farið
yfir uppbyggingu kornsamlagsins
í Flatey og hvað kornsamlagið
og Fóðurblandan geta gert til að
aðstoða bændur á svæðinu við
að hefja kornrækt. Höfundum
skýrslunnar Bleikir akrar verður
einnig boðið að koma til fundarins
til að kynna hana betur og hvað
Landbúnaðarháskólinn geti gert til
að aðstoða bændur í þessu efni.“
Flateyjarbúið er kúabú í eigu
Skinneyjar-Þinganess og Fóður-
blöndunnar. Þar eru mjólkaðar liðlega
200 kýr og framleiddir um 1,5 milljón
lítrar af mjólk á ári. Auk þess eru aldir
uxar til kjötframleiðslu og telur sá
bústofn nú um 180 gripi. / ghp
Birgir Freyr Ragnarsson og Vilborg Rún Guðmundsdóttir, bústjórar á Flatey,
og Hjörtur Logi Birgisson.
Þurrkarinn tekur um 47 rúmmetra af korni í einu og þurrkar á nokkrum klukkutímum. Hann getur afkastað um 1.500
tonnum af þurru byggi á hausti, að sögn Birgis. Myndir / Aðsendar
Frá kornuppskeru í Flatey. Í ár var ræktað á rúmum 150 hektara lands, þurrkað
í nýju þurrkstöðinni ásamt korni frá tveimur öðrum bændum á svæðinu.
Samtals seldu bændurnir um 500 tonn til Fóðurblöndunnar.
Í DEIGLUNNI