Bændablaðið - 19.10.2023, Qupperneq 49

49Bændablaðið | Fimmtudagur 19. október 2023
um belgjurtaræktun í sáðskiptum er
túlkuð og hvernig henni er ramfylgt,
sérstaklega í norðanverðum Noregi,
Svíþjóð og Finnlandi. Þeir gáfu
skýr og samhljóma svör. Líkt og hér
á landi er mest treyst á hvítsmára
(Trifolium repens) og rauðsmára
(Trifolium pratense) en eins og hér
er uppskeran mjög breytileg og
ótrygg, að jafnaði mun minni en
sunnar í Evrópu.
Þar sem engar kröfur eru gerðar
til uppskeru á flatareiningu (tonn/
ha), nær belgjurtakrafan eingöngu til
sáningar belgjurtafræs sem liðar í
sáðskiptaáætlunum í akuryrkju. Þar
með er með óbeinum hætti tekið tillit
til mismunandi ræktunarskilyrða í
Evrópu, reiknað með að nægilega
mikið spretti af þeim belgjurtum sem
þrífast í svölu/köldu loftslagi til þess
að þær verði til jarðvegsbóta. Engar
reglur eru um fræmagn/ha, treyst er
á þekkingu og reynslu bænda með
lífræna akuryrkju á norðurslóðum
sem og annars staðar í álfunni.
6) Hópvottun (Group
Certification)
Á liðnu ári tók til starfa
vinnuhópur að frumkvæði IFOAM,
bæði IFOAM Organics International
og IFOAM Organics Europe,
ásamt rannsóknastofnuninni FiBL
í Sviss og Þýskalandi og EOCC,
samtökum vottunarstofa í Evrópu
(The European Organic Certifiers
Council). Frumskýrslur komu út
í júlí 2022 og miðast hópvottunin
við heimildarákvæði í nýju
reglugerðinni. Svona vottunarkerfi
hefur verið að mótast í ýmsum
þróunarlöndum um árabil og miðast
það við hópa smáframleiðenda með
5 ha eða minna af ræktunarlandi á
hvern, að hópurinn sé á tilteknu svæði
eða í tilteknu héraði og afurðirnar
séu svipaðar. Megin tilgangurinn er
að draga úr vottunarkostnað hvers
framleiðanda og auðvelda aðgengi
að mörkuðum. Vinna við mótun
reglna um hópvottun heldur áfram
því að bæði ræktendur lífrænna
afurða og vottunarstofur þarfnast
þeirra.
7) Ýmis önnur málefni
Hér hefur aðeins verið fjallað um
nokkur veigamikil mál sem hafa
verið til meðferðar í Evrópuhópnum
á liðnu ári. Ýmsir félagar, þar á
meðal ég, eru öðru hvoru að senda
fyrirspurnir til skrifstofunnar í
Brussel. Einnig eru að koma frá
þeim ábendingar og upplýsingar.
Dæmi um slíkt er sveppaframleiðsla
í Póllandi, skortur á lífrænu
próteinfóðri í sumum Evrópulöndum
svo sem Póllandi og Svíþjóð, og
umfjöllun frá Sviss um framlag
lífræns landbúnaðar til fæðuöryggis,
líffræðilegs fjölbreytileika og
umhverfisverndar. Þá er stöðugt
verið að leggja áherslu á eftirlit með
seinni tíma tækni til erfðabreytinga
á nytjajurtum og neytendamerkingar
á vörum. Virða beri niðurstöður
Evrópudómstólsins frá 2018 í þeim
efnum.
Sem fyrr höfum við tekið þátt
í nokkrum atkvæðagreiðslum um
texta stöðuskýrslna (position papers)
frá skrifstofunni í Brussel um tiltekin
mál sem eru í meðferð hjá ESB,
t.d. um mengun frá utanaðkomandi
eiturefnum sem geta borist við úðun
í hefðbundinni ræktun yfir á lífrænt
vottaða akra og afurðir.
8) Ritstörf o.fl. í þágu
lífræns landbúnaðar
Samskipti mín við VOR og Tún
hafa verði með ágætum sem fyrr og
einnig hafa verið gagnleg samskipti
við MAST o.fl. stofnanir. Þá hef
ég öðru hvoru veitt áhugasömum
einstaklingum upplýsingar um
lífrænan landbúnað, m.a. nokkrum
háskólanemum, flutti stutt erindi um
Evrópuhópinn á aðalfundi VORs og
heimsóknin á bás félagsins, Túns
o.fl. á Landbúnaðarsýningunni í
Laugardalshöllinni í október 2022
var minnisstæð. Skömmu síðar gaf ég
Stefáni Gíslasyni, Environice, ýmsar
upplýsingar og ábendingar þegar
hann var að semja Aðgerðaáætlun
til eflingar lífrænnar framleiðslu á
Íslandi en að mínum dómi er hún
tímamótaskýrsla sem stjórnvöld
vinna vonandi eftir við stefnumótun.
Öðru hvoru hef ég lesið yfir texta um
lífrænan búskap eftir aðra sem birst
hafa í fjölmiðlum en eigin ritstörf
voru með minna móti á árinu. Bendi
helst á þetta þrennt:
a) Bændur í lífrænum búskap ekki
háðir tilbúnum áburði. Bændablaðið,
fimmtudagur 10. febrúar 2022, blað
nr. 604, 28. árg., 3.tbl., bls. 32-33.
b) Markmið ESB að fyrir 2030
verði 25% landbúnaðarlands lífrænt
vottað – Skýrsla Íslandsdeildar
Evrópuhóps IFOAM. Bændablaðið,
fimmtudagur 7. apríl 2022, blað nr.
608, 28. árg., 7. tbl., bls. 42.
c) Lífrænn búskapur stuðlar að
bæði fæðu- og matvælaöryggi með
sjálfbærum hætti. Birt á vefsíðunni
www.lifraentisland.is
Ólafur R. Dýrmundsson,
fulltrúi Íslandsdeildar IFOAM
oldyrm@gmail.com
Mjólkurkýr frá lífrænu búi á beit í Kjós. Mynd / Kristján Oddsson
516-2600
vorukaup@vorukaup.is
• Loft í loft
• Loft í vatn
• Vatn í vatn


 


          

Öll hjólin eru með beinni innspýtingu, rafmagnstýri, spili, dráttarkrók, handahlífum, sætisbaki,
háu og lágu drifi með læsingu. Vökvabremsum, álfelgum og eru tveggja manna traktorsskráð.
Nánari upplýsingar á www.nitro.is
Vinnuþjarkar í leik og störf
Nítró - Urðarhvarfi 4 - 557 4848
CFMOTO 520
Kr. 1.499.000,-
Án vsk. Kr. 1.208.870,-
CFMOTO 1000
Kr. 2.390.000,-
Án vsk. Kr. 1.946.677,-
CFMOTO 625
Kr. 1.649.000,-
Án vsk. Kr. 1.329.838,-