Bændablaðið - 14.12.2023, Blaðsíða 79

79Bændablaðið | Fimmtudagur 14. desember 2023
Miðhrauni 6, 210 Garðabæ, s. 544 8900
m@malmsteypa.is malmsteypa.is
M
yn
d:
B
öð
va
r
Le
ós
Rör og fittings
Viðgerðarefni
Þorgrímsfótur
Festihulsur
Ídráttarrör
Topphringir
Trjáristar
Drenrör
Brunnkarmar/lok
Sandföng/ristar
Rennustokkar/ristar
Spindillok
Kerfislok
Tengistykki
Húsbrunnar
Kúluristar
Götubrunnar
Tengibrunnar
A Wendel ehf.
Tangarhöfða 1, 110 Reykjavík,
S:551 5464 - wendel@wendel.is
www.wendel.is
Hilltip Icestriker 900–1600L
Salt og sanddreifari í tveim
stærðum fyrir stóra pallbíla og
minni vörubíla. Rafdrifinn 12V.
Hilltip Icestriker 380–550 L
Salt og sanddreifarari í tveim
stærðum, fyrir minni pallbíla.
Rafdrifinn 12V.
Hilltip Icestriker 600 TR
Rafdrifinn kastdreifari
fyrir dráttarvélar m/öflugum
efnisskömmtunarbúnaði.
Hilltip Snowstriker VP
Fjölplógur fyrir pallbíla, minni
vörubíla og jeppa. Fáanlegur í
185–240 cm breidd.
Hilltip Snowstriker SP
Snjótönn fyrir pallbíla, minni
vörubíla og jeppa. Fáanleg í
165–240 cm breidd.
Hilltip Fjölplógur MVP
Fjölplógur fyrir ameríska
pallbíla t.d. RAM 3500,
GMC 3500 og FORD 350.
Í þessari grein ætla ég að fara yfir
nokkur af þeim verkefnum sem
hafa verið á borði stjórnar deildar
nautgripabænda síðustu misseri.
R e k s t r a r -
ski lyrði í
mjólkur- og
n a u t a k j ö t s -
f r a m l e i ð s l u
hafa farið hratt
v e r s n a n d i
undanfarið.
Þrátt fyrir
hækkanir á
afurðaverði duga þær alls ekki til.
Nautgriparækt er fjármagnsfrek
grein, það er mikið fjármagn bundið
í jörð, húsum, tækjum, búnaði o.fl.
miðað við veltu. Því til viðbótar hafa
bændur byggt mikið upp undanfarið
og bætt aðstöðu og aðbúnað mikið.
Þetta veldur því að þær gríðar-
legu vax tahækkanir sem dunið
hafa á undanfarið bitna gríðalega
illa á greininni. Það er verulegt
áhyggjuefni að harðast bitnar þetta
á fólki sem hefur nýlega hafið
búskap eða hefur verið að fjárfesta
til framtíðar.
Það er að segja þeim sem ætlar
að framleiða matvæli til framtíðar.
Þessu verður að bregðast við.
E ndu rskoðun búv örusamninga
Endurskoðun búvörusamninga á að
fara fram á árinu 2023 . Vinna við
það hófst í vor með fundum með
hverri búgrein fyrir sig. Í byrjun maí
var komið að nautgriparæktinni.
Á þessum fundi var farið yfir
tillögur og áherslur frá búgreinaþingi
varðandi búvörusamninga. Það kom
ítrekað fram í þessum viðræðum
að engir viðbótarfjármunir kæmu
inn í samningana. Þann 28.
september kynntu Bændasamtök
Íslands fulltrúum matvæla- og
fjármálaráðuneytisins í nefnd um
endurskoðun búvörusamninga
kröfugerð BÍ vegna endur-
skoðunarinnar. Fljótlega á eftir
var skipaður starfshópur þriggja
ráðuneytisstjóra um fjárhagsvanda í
landbúnaði og hefur verið beðið eftir
hvað út úr þeirri vinnu kæmi. Nýlega
voru niðurstöður hópsins kynntar.
Ljóst er að hópurinn hefur farið í
talsverða vinnu til að greina stöðuna
og eru niðurstöðurnar í takt við það
sem Bændasamtökin hafa haldið
fram. Það er jákvætt að skilningur
á stöðunni sé með sama hætti. Í
niðurstöðunum felst viðurkenning á
að staðan er óviðunandi. Það er hins
vegar alveg ljóst að þær aðgerðir
sem þar eru boðaðar duga alls ekki
til að taka á þeim vanda sem margir
kúabændur eru í. Bæði eru of litlir
fjármunir til skiptanna og eins eru
alltof margir sem falla utan við þá
hópa sem aðgerðirnar ná til. Það
þarf að fara í róttækari aðgerðir til að
tryggja rekstrargrundvöll kúabænda
til framtíðar svo við komumst út úr
þessum endalausu plástursaðgerðum
sem skila litlu til lengri tíma litið.
J öfnun sæ ðingakostnaðar
Jöfnun kostnaðar við kúasæðingar
hefur verið lengi til umræðu. Á
aðalfundum Landssambands kúa-
bænda 2019 og 2020 voru sam-
þykktar ályktanir um að leita skyldi
leiða til að jafna kostnað bænda
við kúasæðingar. Í lok árs 2020
var skipaður starfshópur um málið.
Hópurinn skilaði niðurstöðum að
hausti 2021. Lítið gerðist í málinu
næstu misseri en síðla árs 2022 var
þráðurinn tekinn upp aftur og fundað
með búnaðarsamböndunum sem reka
sæðingastarfsemi.
Niðurstaðan var að þrír aðilar
vildu sinna sæðingunum, það
eru Búnaðarsamtök Vesturlands,
Búnaðarsamband Suðurlands og
Búnaðarsamband Eyjafjarðar sem tæki
yfir Skagafjörð og Húnavatnssýslur.
Framkvæmdastjóri Bssl hefur leitt
vinnu þessara aðila við að leggja mat á
aðstöðumun milli svæða sem að mestu
leyti er tilkominn vegna mikils munar
á akstri á hverja sæðingu.
Í framhaldi var óskað eftir
breytingu á reglugerð til að
tryggja fjármuni til að jafna
þennan aðstöðumun. Og mun nýtt
fyrirkomulag taka gildi um næstu
áramót.
Ky ngreining á sæ ði
Í mars síðastliðinn kom út skýrsla
um möguleika á kyngreiningu á
nautasæði hér á landi. Í framhaldinu
var stofnaður starfshópur skipaður
fulltrúum Bændasamtakanna, Ráð-
gjafarmiðstöðvar landbúnaðarins,
Nautastöðvarinnar og Fagráðs
í nautgriparækt til að vinna að
innleiðingu á tækninni. Hópurinn
hefur verið að skoða hvernig best
verði staðið að verkefninu.
Nauðsynlegt er að vanda
til verka bæði til að reksturinn
á kyngreiningunni verði sem
hagstæðastur og ekki síður til að
viðunandi árangur náist sem allra
fyrst. T venns konar tækni er í boði
til kyngreiningar og er nú verið
að meta hvor tæknin hentar okkar
aðstæðum betur. Vonandi liggur
það fyrir fljótlega á nýju ári og í
framhaldinu komist meiri hreyfing
á verkefnið.
H ugum að eigin líðan
Þessi misserin eru margir að kljást
við erfiða skulda- og fjárhagsstöðu.
Ég þekki vel af eigin raun, frá fyrri
tíð, hvernig er að vera í þessum
sporum. Það er lýjandi og erfitt
að vera endalaust með kvíða og
áhyggjur af stöðunni og hvað
framtíðin beri í skauti sér. Því hvet
ég ykkur sem í þessari stöðu eruð
til að vera ófeimin við að leita eftir
aðstoð eftir þörfum. Hvort sem
er fjármálaráðgjöf til að leita að
leiðum til að bæta stöðuna og ekki
síður aðstoð ef andlega líðanin er
ekki nægilega góð. Það er auðvelt í
þessum aðstæðum að falla í vonleysi
og þunglyndi. En það gerir málin
enn erfiðari úrlausnar ef fólk nær
ekki að vera í þokkalegu jafnvægi
og halda einbeitingu á verkefnið.
Að lokum vil ég óska bændum
gleðilegra jóla og farsæls nýárs. Með
von um bjartari tíma fyrir íslenskan
landbúnað.
Rafn B ergsson, formaður
búgreinadeildar nautgripabænda.
R afn Bergsson.
Helstu verkefni deildar
nautgripabænda
Mynd / Jón Eiríksson - úr safni Bændablaðsins