Úrval - 01.12.1965, Blaðsíða 14

f
12
armikla aðstöðu í heimi alþjóðlegra
stjórnmála, og því eru svissneskir
bankastjórar þekktir þar sem
slungnir og harðir menn, mjög
afturhaldssamir og varkárir og
e'nnig algerlega heiðarlegir. Þeir
njóta þar geysilegrar virðingar.
Þeir skipta stöðugt við virtustu
fyrirtæki og ríkisstjórnir heimsins
og lána þeim fé. Margt, sem er ó-
löglegt um g'ervallan heiminn, er
samt énn algerlega löglegt í Sviss,
og það er þessi staðreynd, sem skap-
ar svissneskri bankastarfsemi slæmt
orð víða.
í Sviss eru engin lög gegn því,
að einstaklingsfyrirtæki séu skrá-
sett sem félög né gegn „holding
companies“ (sem eru ekki heldur
skattlögð), ekki heldur gegn yfir-
færslu, sölu né alls konar viðskipt-
um með gull, aðrar eignir eða er-
lendan gjaldeyri. Svisslendingum
hefur aldrei fundizt ástæða til þess,
að þeir ættu að reyna að semja sig
að siðareglum eða skoðunum ann-
arra þjóða í þessu efni né sjá um, að
slíkum lögum og reglum annarra
þjöða sé hlýtt. Bankastjóri nokkur
í Bern hefur orðað þetta á eftir-
farandi hátt: „Fyrir löngu skutum
við skjólhúsi yfir mótmælendur,
þegar mótmælendatrú var ólögleg
í mestallri Evrópu. Síðar varð það
ólöglegt að vera Gyðingur. Við á-
lítum fjármál manna vera alveg
eins friðhelg og þýðingarmikil og
,sál þeirra eða líkami. Hvers vegna
ættum við ekki að skjóta skjólhúsi
yfir ofsótt fjármagn líkt og of-
sóttar sálir?“
Hin einfalda staðreynd er sem
sé sú, að' samkvæmt svissneskri
ÚRVAL
siðfræði, sem á rót sína að rekja
til trúarkenninga þeirra Calvins
og Zwingli, eru einkaeignir þeirra
manna, þar á meðal peningar, alveg
eins þýðingarmiklar og trúarkenn-
ingarnar sjálfar. „Við sættum ekki
Krist og Mammon," sagði banka-
stjóri einn í Zúrich eitt sinn bros-
andi. „Við höfum aldrei séð neina
ástæðu til neins missættis þeirra í
milli. „Árið 1964 var fyrrverandi
varaformaður svissnesku banka-
nefndarinnar spurður um guði
þeirra Svisslendinga. Maðurinn, sem
er frá Vaudoishéraðinu, hugsaði sig
um stundarkorn og svaraði svo:
„Það er aðeins einn guð, kaþólskur
jafnt og mótmælandi," og hann
strauk saman þrem fingrum hægri
handar, líkt og hann yæri að telja
peningaseðla. Svisslendingar elska
ekki peninga. Það getur hver bján-
inn, segja þeir, og milljónir Spán-
verja og ítala gera það. Svisslend-
ingar virða peninga. Þeir virða þá
svo mikið, að jafnvel auðugir
Svisslendingar geta varla til þess
hugsað að eyða þeim í óþarfa.
Því sýna þeir hverjum gesti ná-
kvæmlega þá virðingu, sem fé hans
skammtar honum. Þetta veldur þeim
ríkisstjórnum mikilli gremju, sem
eru ákveðnar i því, að keisaranum
skuli gjalda það sem keisarans er,
og ætla sér ekki að sleppa tilkalli
til þess gjalds. En erlendar ríkis-
Stjórnir eru frémur máttlitlar í
þessu efni. Á þriðja áratug aldarinn-
ar fundu Svisslendingar upp „neð-
an j arðarbanka starf semi“, ómerkta,
brúna umslagið, leynilegan flutning
pósts yfir landamæri, sem var svo
póstlagður innan landamaeranna,