Úrval - 01.05.1966, Side 19

NÝ AÐFERÐ TIL AÐ KOMA í VEG FYRIR ...
17
ardýr. Helzta einkenni hennar er
það, að í vissum slagæðum og á
vissum stöðum safnast fyrir fitu-
agnir og mynda lög innan á æð-
unum og þrengja þær. Vissar slag-
æðar verða fyrir barðinu á henni,
en aðrar fá að vera að mestu ó-
áreittar. Enginn veit um ástæðuna
fyrir þessu, en kransæðunum virð-
ist sérstaklega hætta til að fá slíka
stíflu. Þessar örlitlu æðar, sem
liggja inn í hj artavöðvann, flytja
honum blóð mínútu eftir mínútu,
ár eftir ár. Þær halda jafnvel á-
fram að næra hjartavöðvana, eftir
að þær eru byrjaðar að stíflast.
Eftir því sem stíflan vex, geta kom-
ið fram hjartaverkir (angina)
hinir sáru verkir, sem gefa til kynna,
að hjartanu berist ekki nægileg
næring. En slíkir verkir fylgja ekki
alltaf æðastíflu. Það getur verið
um að ræða töluverða stíflu, án
þess að henni fylgi slíkír verkir.
En hvort um slíka verki er að
ræða eða ekki, þá getur blóðkökkur
stíflað kransæð algerlega á broti
úr sekúndu. Blóðtappi þessi getur
lokað fyrir blóðrennslið til stórs
eða lítils hluta hjartavöðvans. Sé
það svæði hjartavöðvans stórt, sem
skortir þannig næga næringu, mun
sjúklingurinn deyja. Sé svæðið lítið
mun sá hluti hjartavöðvans deyja,
en hinn hluti hjartavöðvans mun
lifa áfram, og því mun sjúklingur-
inn einnig lifa áfram. Hann getur
lifað af nokkur slík hjartaslög, áð-
ur en hann fær aðalhjartaslagið að
lokum, sem bindur endi á líf hans.
Hann getur jafnvel fengið slík minni
háttar áföll, eitt eða fleiri, án þess
að verða þeirra var. Flestir hafa
heyrt getið um fólk, sem gengst
undir ýtarlega læknisskoðun og
virðist vera við góða heilsu, en deyr
síðan af hjartaslagi nokkrum mán-
uðum eða vikum síðar, jafnvel að-
eins nokkrum dögum síðar. Krans-
æðastífluprófanir eru alls ekki full-
komlega öruggar, þannig að þeim
megi treysta fyllilega. Hjartaafrit-
ið (ECG), sem mælir raforkustarf-
semi hjartans, er bezta algenga
skoðunaraðferðin. En hjartaafrit,
sem sýnir eðlilega hjartastarfsemi,
merkir ekki endilega, að ekki geti
verið um neina hjartasjúkdóma að
ræða hjá viðkomandi manni, því
að það sýnir ekki nein viðvörunar-
merki í 50—80% allra „angina
pectoris“-tilfella.
Læknar álíta, að hægt sé að
endurbæta þessa skoðunaraðferð
og gera hana áreiðanlegri en hún er.
Aðalvandinn hefur verið fólginn í
túlkun línurita þeirra, sem tækið
sýnir af raforkustarfsemi hjartans.
Oft kemur læknum alls ekki saman
um, hvað línuritin merkja í raun
og veru í einstökum tilfellum, en
sé leitað aðstoðar rafreikna til slíkr-
ar túlkunar, virðist mega treysta
niðurstöðum þeirra að mestu leyti.
í sjúkrahúsi George Washington-
háskólans í Washington var raf-
reiknir mataður á niðurstöðum
nokkur þúsund hjartaafrita. Það
virðist koma fram geysilega mikið
samræmi í sjúkdómsgreiningum raf-
reiknisins eða 97,3%. f samanburði
við þessar niðurstöður má geta
þess, að sjúkdómsgreiningu tveggja
læknahópa, sem látnir voru meta
niðurstöður sömu hjartarafrita, bar
aðeins saman, hvað 60% tilfell-