Úrval - 01.05.1966, Side 45

VERTU EKKI HRÆDDUR
43
hefur af sjálfsdáðum pínt sig til að
mæta því áður.
Margt ótta efnið er þess eðlis,
að það á sér svo djúpar rætur, að
það er þýðingarlítið fyrir manninn
að berjast af sjálfsdáðum við það.
Hann þarf læknishjálp. Mér dettur
til dæmis ekki í hug að taka upp
baráttuna við hræðslu mína við
köngurlær. Hún á ekkert skylt við
heilbrigðan ótta, heldur stafar frá
atviki í æsku minni og læknast
ekki nema kannske við sálgreini-
ngu.
Þess vegna er það, að ef einhver
kunningi ykkar hlær að ótta ykkar
við köngurlær eða mýs eða fugla
eða snáka, og ræður ykkur til að
sofa roeð eitthvað af þessum dýr-
um á koddanum, þá skuluð þið hlæja
enn hærra en hann og spyr.ia hvort
hann vilji borga sálfræðingnum.
Þannig eru mörg okkar haldin ótta
við eitthvað sérstakt, sem ekki á
skylt við almennan kjark eða kjark
leysi. Mörg okkar hafa annaðhvort
verið klóruð af ketti eða bitin af
hundi í barnæsku, og þolum ekki
síðan að sjá hvort heldur er hund
eða kött, en ég er ekki hér að ræða
um ótta af slíkum sérstökum til-
efnum, heldur almennt séð.
Þó að ég hafi alla tíð þurft að
berjast við óttann á mörgum svið-
um, en nú sé ég komin á þann ald-
ur, að mikið sé farið að draga úr
orrustunni, þá er ég ein af þeim
sem virði hugrekki, hvar sem það
birtist mér hjá meðbræðrum mín-
um. Ég fellst ekki á það sjónarmið
gervigáfumannsins, sem telur ótta-
leysi ýmissa manna stafa af bjána-
skap og hlær að hetjuskap og telur
hann bera vott um heimsku. Náttúr-
an ætlast til hugrekkis af okkur
og hugrekkið er einn mikilverðasti
þátturinn í lífi okkar, eins og áður
hefur verið sagt.
Sá hugrakki efast ekki né væfl-
ast áfram. Hann þorir að halda sína
leið, en samt erum við flest okkar
þannig gerð, að siðferðilegt hug7
rekki verður ævilangt vandamál i
meira eða minna mæli. Við stönd-
um andspænis einhverju vandamáli
á hverjum degi, sem reynir okkur
á þessu sviði, og mörg okkar finna
daglega fyrir skorti á hugrekki.
Við lifum til dæmis meðvitað eða
ómeðvitað í stöðugri sambúð við
fjórar tegundir ótta. Þær eru ótti
við skort, ótti við sársauka, ótti við
einveru og ótti við dauðann.
Enginn þarf að skammast sín fyrir
ótta af þessu tagi. Við fáum hann í
vöggugjöf og hann er manninum
eðlilegur. Trúin á guð getur hjálp-
að í baráttunni við þessar fjórar
gerðir ótta, en það léttir einnig
orrustuna að hugsa rólega um þessi
atriði í stað þess að forðast það
og það léttir jafnframt orrustuna
að gera sér lióst, að við erum ekki
ein að glíma heldur er hver einasti
maður að berjast við einhverja
gerð af ótta.
Ef þú óttast einmanaleika, þá
heldurðu, að þú munir losna við
ótta þinn, ef þú værir einn af stórri
fjölskyldu og byggir við ástríki. En
þetta er misskilningur. Ástin skapar
hræðslu. Móðirin liggur vakandi
á nóttunni, ef sonur hennar er úti
og ímyndar sér að hann hafi lent
í bifreiðaárekstri eða eitthvað ann-
að slys hent hann og hún róast ekki