Úrval - 01.05.1966, Qupperneq 104

102
ÚRVAL
inni, á sama augnabliki og þeir næðu
til framlínunnar.
Stalín hlustaði á báðar áætlanir
þessar og samþykkti þær síðan báð-
ar. Zhukov var gerður ábyrgur fyr-
ir töku Berlínar. Koniev átti að gera
árás sama daginn og eyðileggja ó-
vinaliðið meðfram suðurjaðri Ber-
línar, en láta síðan heri sína flæða
áfram vestur á bóginn, allt þar til
þeir hittu Bandaríkjamennina. Það
virtust fljótt á litið, að Koniev hefði
verið fengið aukahlutverk í sókn-
inni, en samt var hann glaður og
hróðugur. Um þetta sagði hann síð-
ar: „Stalín sagði það að vísu ekki
berum orðum, en það var gefið í
skyn, að fyrirmæli þessu gæfu samt
töluverðri framtakssemi nægilegt
svigrúm". Koniev áleit, að honum
væri heimilt að halda inn í Berlín,
ef honum tækist að ná þangað nógu
snemma.
Áætlanir marskálkanna voru síð-
an samræmdar og svo gefnar út
forrnlegar fyrirskipanir grundvall-
aðar á þeim. Næsta morgun óku
svo keppinautar þessir með fyrir-
skipanirnar í hendi sér í niðaþoku
út á Moskvuflugvöll. Þeim var báð-
um umhugað um að komast sem
fyrst til aðalbækistöðva sinna á víg-
völlunum. í öryggisskyni voru hin-
ar skriflegu fyrirskipanir ódagsett-
ar, en Stalín hafði skýrt þeim Zhu-
kov og Koniev munnlega frá því,
hvaða dagur hefði verið valinn. Ár-
ásin á Berlín skyldi hefjast mánu-
daginn 16. apríl eða heilum mánuði
á undan dagsetningu þeirra, sem
Stalín hafði skýrt Eisenhower frá.
Á meðan þeir Zhukov og Koniev
hófu æðisgenginn undirbúning að
sókn 13 stórherja sinna í átt til Ber-
línar, fæddist skyndilega hugmynd
í kolli Adolfs Hitlers. Það var sem
leiftri hefði brugðið fyrir í hugskoti
hans. Hann áleit, að hér væri um
innsæi sitt að ræða, það væri rödd
þess, sem talaði. Hann ályktaði nú
skyndilega, að samdráttur hinna
risavöxnu herja Rússa við Kústrin,
þ.e. beint andspænis höfuðborginni,
væri aðeins framkvæmdur í blekk-
ingarskyni. Hann áleit nú, að aðal-
sókn Rússa mundi beinast að Prag
í suðri, en ekki að Berlín.
Foringinn gaf nú út örlagaríka
fyrirskipun. Hann skipaði fyrir um
brottflutning þriggja þrautþjálfaðra
bryndrekasveita sinna í suður átt,
beztu sveita Heinrici, einmitt liðs-
ins, sem Heinrici hafði vonað, að
tækist að standast árás Rússa eða
draga a.m.k. úr framsókn þeirra.
Ótrúlegir undirheimar.
Bifreið Heinrici mjakaðist hægt
meðfram rústahrúgum Berlínar.
Hún hélt í áttina til Ríkiskanslara-
hallarinnar, en Hitler hafði boðað
þar til hátíðlegs fundar klukkan 3
síðdegis. Skyldu hershöfðingjarnir
mæta þar í fullkomnum viðhafnar-
búningi. Hálfhrundnir og skældir
húsaveggir virtust ætla að steypast
yfir bifreiðina. Bílferð þessi um göt-
ur borgarinnar var í rauninni hættu-
för hin mesta. Vatn spýttist upp úr
risavöxnum sprengjugígum. Log-
andi gas þeyttist út úr sprungnum
gasleiðslum. Um gervalla borgina
höfðu svæði verið girt af og gat þar
að líta skilti, sem á stóð: „Varúð!
Jarðsprengjur“! til þess að gefa veg-
farendum til kynna, hvar væri að