Úrval - 01.05.1966, Qupperneq 123

HVERJIR TAKA BERLÍN?
121
var því samþykkur, að rétt væri að
taka borgina, ef slíkt kostaði ekki
allt of mikla fyrirhöfn og fórn. En
því var svipað farið með Bradley
og Eisenhower yfirboðara hans, að
hann hafði áhyggjur af þeim mögu-
leika, að sótt yrði of langt inn á það
væntanlega sovézka hernámssvæði,
sem þegar hafði verið ákveðið og
samið um, og einnig kveið hann fyr-
ir mannfalli því, sem yrði í liðs-
sveitum, er látnar væru sækja inn
á svæði, sem þær mundu síðar verða
að flytja burt frá. Nú svaraði hann
þessari spurningu Eisenhowers á
eftirfarandi hátt: „Ég býst við, að
það kynni að kosta okkur 100 000
menn“.
Það varð þögn. Svo bætti Bradley
við: „Það væri nokkuð mikið að
greiðaslíktverð aðeins vegna frægð-
arinnar af að hafa náð svo langt,
einkum þegar við vitum, að við
verðum hvort eð er að hörfa til baka
og leyfa hinum að taka við“.
Þannig lauk samtali þessu. Eisen-
hower tiikynnti Bradley ekkert um,
hverjar fyrirætlanir hans væru. En
Bradley hafði komið sinni skoðun
á framfæri á svo ákveðinn hátt, að
ekki varð um villzt: líf hermann-
anna voru þýðingarmeiri en orð-
stírinn einn eða bráðabirgðahernám
landssvæðis, sem hafði enga þýð-
ingu.
Leyndar hryllingsógnir.
Árásaráætlanir Eisenhowers höfðu
staðizt með glæsibrag, svo að ekki
sé meira sagt. Hann hafði jafnvel
furðað sig sjálfur á sóknarhraða
brezku og bandarísku herjanna. En
þessi mikli sóknarhraði hafði gert
það að verkum, að birgðaflutninga-
leiðirnar voru orðnar svo langar, að
það var orðið miklum erfiðleikum
bundið að anna birgðaflutningun-
um. Þegar Bandamenn sóttu sífellt
lengra inn í hjarta Þýzkalands, urðu
þeir að taka það hlutverk að sér að
halda lífi í sívaxandi fjölda fólks
auk eigin liðssveita. Þeir urðu að
sjá hundruðum þúsunda þýzkra her-
fanga fyrir mat. Þeir urðu að veita
nauðungarverkamönnum frá fjölda
landa skýli, mat, lyf og læknisþjón-
ustu, og sama máli gegndi um frels-
aða brezka og ameríska hermenn,
sem verið höfðu herfangar í fanga-
búðum Þjóðverja. Og það var fyrst
nú, að sveitir sjúkrabifreiða voru
komnar á vettvang, ásamt nægileg-
um lyfjum og hjúkrunartækjum og
útbúnaði fyrir bráðabirgðasjúkra-
hús. Þarna var að vísu um geysi-
legar birgðir að ræða, en þá var enn
eitt ófyrirsjáanlegt skyldustarf lagt
á herðar Bandamanna.
Síðustu dagana var tekið að af-
hjúpa ástand, sem átti eftir að reyn-
ast þær ofboðslegustu hryllingsógn-
ir, sem duldust innan Þriðja ríkis-
ins. Alla þessa stórkostlegu sóknar-
viku höfðu hermennirnir fyllzt
hryllingi og viðbjóði um gervalla
víglínuna, þegar þeir komust í snert-
ingu við fangabúðir Hitlers og
hundraðir þúsunda íbúa.þeirra á,samt
sönnunargögnum um milljónir
hinna dauðu.
Þrautþjálfaðir og harðir bardaga-
menn gátu vart trúað því, sem þeir
sáu, er tugir fangabúða og fangelsa
féllu í hendur Bandamanna. Heilum
tveim áratugum síðar minntust þess-
ir sömu menn þeirra sýna, sem þá