Úrval - 01.05.1967, Qupperneq 96

94
ÚRVAL
að hún væri mesta leikkona sinnar
tíðar, líkt og Viktoría tók þeirri
staðreynd, að hún væri Englands-
drottning. í fyrstu heimsókn Söru
til Bandaríkjanna sagði blaðamað-
ur einn við hana, þegar mannfjöld-
inn ætlaði alveg að sleppa sér af
hrifningu við að líta hana augum:
„Nú, New York veitti jafnvel ekki
Don Pedro af Brasilíu jafn inni-
legar móttökur!“
„Já,“ svaraði Sarah ósköp ró-
iega,“ en hann var nú bara keis-
ari.“
Hún átti langan leiklistarferil eða
samtals 60 ár. Og allan þennan tíma
var hún álitin vera fegurðardís. En
útlit Söru eitt saman hefur ekki
getað verið einn af aðalþáttum vel-
gengni hennar. Hár hennar var ljós-
rauður þyrill, þykkt, hrokkið og al-
gerlega óviðráðanlegt. Líkami henn-
ar var skinhoraður. Hún líktist einna
helzt aðframkomnum tæringar-
sjúklingi. Andlit hennar, sem var
í lögun eins og andlit ungs Faraós,
var kinnfiskasogið og litlaust. Og
hún beindi athyglinni að fölva þess
með því að maka hvítu ríspúðri
framan í sig.
Augu hennar voru í laginu sem
kattaraugu, blá eins og stjörnusafír-
ar, þegar hún var í góðu skapi. En
þegar hún reiddist, dökknuðu þau
og urðu gráleit og óræð í dýpt sinni,
en um gráa litinn léku ógnvænleg,
græn eldingarleiftur. Nef hennar
var beint og gyðinglegt. Munnur
hennar gat verið þrunginn sterkum
ástríðusvip á einu augnabliki, en
svo ósköp virðulegur á því næsta,
þó blandinn dálitlum kænskublæ.
Rithöfundurinn og málarinn W.
Graham Robertsson, sem þekkti
hana mjög vel, skrifaði eitt sinn, að
hann gæti alls ekki sagt til um það,
hvort Sarah Bernhardt hafi verið
frekar lagleg eða ekki. Hann sagði,
að fegurðin hafi verið henni flík,
sem hún gat klætt sig í eða úr að
vild. Þegar hún íklæddist fegurð-
inni, „varð andlit hennar að lampa,
sem glóði með fölu ljósi, hár henn-
ar brann líkt og geislabaugur, hún
hækkaði og varð þrungin mikilli
tign. Það var um algera umbreyt-
ingu að ræða.“
En Sarah Bernhardt gat að
minnsta kosti skapað umhverfis sig
ímynd ægifegurðar, nokkurs konar
hillingamynd, þótt hún hafi kann-
ske ekki verið nein fegurðardís
sjálf. Einn gagnrýnandinn sagði eitt
sinn, að það væri líkast töfrum að
virða hana fyrir sér, það líktist því
einna helzt að horfa á villt dýr inni-
lokað í búri. Hann sagði, að hreyf-
ingar hennar væru þrungnar leiftr-
andi tign pardusdýrsins. Hann
sagði, að hún væri sem táknmynd
ljóðræns hljómfalls, þegar hún
stæði kyrr. Hann sagði, að hand-
og höfuðhreyfingar hennar, sem
væru stundum svo ýktar, að það
hefði verið hlegið að þeim, hefði
önnur leikkona átt hlut að máli,
væru hreinn unaður og með þeim
gæti hún túlkað gleði, reiði og ör-
væntingu, hún líktist forngrískri
styttu.
Hún lék af eðlisávísun, sem aldr-
ei brást. Hún lét vitsmunina ekki
ráða, hvað túlkun hlutverkanna
snerti, heldur tilfinningarnar einar.
Hún gaf tilfinningunum lausan
tauminn og gaf sig hlutverkinu á