Úrval - 01.05.1967, Qupperneq 120

118
ÚRVAL
festa á sig tréfótinn á annan hátt.
En þegar allar slíkar tilraunir mis-
tókust, varð hún bálreið og skipaði,
að kasta skyldi gervifætinum í eld-
inn.
Fólk fór nú að velta fyrir sér,
hvernig Maddama Sarah mundi
reyna að komast leiðar sinnar. Sumir
héldu, að hún mundi nota hækjur,
aðrir, að það yrði hjólastóll.
„Hvað haldið þið að ég sé“, hnuss-
aði hún fyrirlitlega, „örkumla vesal-
ingur?“
Hún leysti vandamál þetta með því
að láta gera handa sér sérstakan
burðarstól með tveim láréttum
stöngum. Hún gat látið bera sig um
í stól þessum. Hún krafðist þess,
að stóllinn yrði í ósviknum Lúðvíks-
15. stíl, hvítmálaður og skreyttur
með gullnum tréskurði á hliðunum.
Auðvitað gerði hún mjög mikið úr
þessari sýningu, hvert sem hún var
borin. Allt virtist benda til, að
þarna væri keisaraynja borin í dýr-
indis burðarstól í skrúðgöngu.
Hafi fólk álitið, að leikferill Söru
Bernhardt væri nú lokið, var slíkum
misskilningi þess fljótlega eytt. Hún
sneri aftur til Parísar í október árið
1915, eftir að Þjóðverjar höfðu hörf-
að frá nágrenni borgarinnar, því að
nú var minni hætta á því, að hún
yrði tekin sem gísl. Og skömmu
síðar setti hún á svið þrjá einþátt-
unga og kom sjálf fram í þeim síð-
asla. Og hún gaf sig tafarlaust fram
sem sjálfboðaliði, þegar hún frétti,
að Théatre Aux Armées (Herleik-
húsið) hefði verið skipulagt til þess
að senda listafólk fram að víglín-
unni til þess að skemmta hermönn-
unum. Yfirvöldin voru alveg furðu-
lostin, en þau samþykktu loks að
senda hana fram að víglínunni
vegna þrábeiðni hennar.
Á þrem dögum hélt hún sýningar
í sjö þorpum, og sumar þeirra voru
í minna en hálfrar mílu fjarlægð frá
vígvöllunum í Argonne og Verdun.
Fyrsta sýningin var haldin á mark-
aðstorgi, en þar hafði verið hróflað
upp eins konar leiksviði. Ófullkom-
in sviðsljós flöktu reikul og tötralegt
leiktjald blakti til í hráslagalegum
vindinum. En þegar áhorfendur, sem
voru 3000 bardagaþreyttir hermenn,
heyrðu, að þeir ættu í þann veginn
að fá að sjá sjálfa Maddömu Söru
Bernhardt, varð alger dauðaþögn.
Og tötralega tjaldið var dregið frá.
Þarna sat þessi veiklulega, aldraða
leikkona í tötralegum hægindastól
umkringd púðum.
Svo byrjaði þessi grannvaxna,
veiklulega kona að mæla af munni
fram fyrstu ljóðlínur ættjarðarljóðs,
sem hún hafði valið, og enn á ný
opinberaðist mönnum það krafta-
verk, er nefndist Sarah Bernhardt.
Þegar hún lauk Ijóði sínu með
hvatningarhrópinu „Til vopna!“, risu
hermennirnir upp sem einn maður
og hrópuðu upp yfir sig af hrifningu,
og sumir þeirra grétu.
HINZTU KVEÐJUR.
Árið 1916 komst Sarah aftur í
fjárhagskröggur. Og sem fyrrum var
gullnáma hennar í Bandaríkjunum.
Því hélt hún enn á ný yfir Atlants-
hafið í „Kveðju-Ameríkuferð“ sem
stóð yfir í hvorki meira né minna en
18 mánuði.
Hafskipinu Lusitaniu hafði verið