Mímir - 01.05.1980, Qupperneq 60

ana sem hann skrifaði á sínum tíma orðrétt
upp eftir Einari Ólafi, Steingrími J. eða
Alexander (að þeim öllum ólöstuðum)? Eftir
útvarpsþáttinn um íslenskunám fyrr í vetur
var haft eftir einum kennara greinarinnar,
að það væri nú ekki alveg rétt að kennslu-
aðferðir þeirra hefðu ekkert breyst á undan-
förnum árum; nú væru þeir t. d. eiginlega
alveg hættir að halda fyrirlestra. Mikið rétt;
en hvað hefur komið í staðinn? Allt of oft
almennt snakk um allt og ekkert: kvennamál
rithöfunda, sérvitra málfræðinga, ,,rétt“ mál
og „rangt“, o. s. frv. Verkefnavinna er of
lítil, og nýtist illa vegna slæmrar skipulagning-
ar. Leiðbeiningar við ritgerðasmíð eru nánast
engar; og kennarar skila ritgerðum aldrei
með athugasemdum (stundum læðist að
manni sá grunur að þeir lesi þær ekki einu
sinni). Skipting í umræðuhópa er alveg ó-
þekkt; og yfirleitt virðast kennararnir ekkert
kunna í kennslufræði. (Því má skjóta hér
inn, að í vetur voru haldnir nokkrir fyrir-
lestrar um kennslutækni fyrir kennara H. L
Aðeins hefur frést af einum íslenskukennara
þar; en sá er reyndar stundakennari).
Þótt íslenskan sé fjölmenn grein og margir
námsþættir kenndir, veldur fjöldi fastra
kennara því, að rými fyrir stundakennara er
lítið. En vegna þess hve kennararnir eru
staðnaðir, eru það alltaf sömu þættirnir sem
eru kenndir ár eftir ár. Meira að segja veitist
stundum erfitt að finna næg verkefni fyrir
föstu kennarana, vegna þess að þeir vilja
ekki kenna neitt nema það sem þeir hafa
aJltaf kennt. Og það er ekki nóg með að
sömu námsþættirnir séu kenndir ár eftir ár;
heldur halda pensúmlistarnir gildi sínu ó-
skertu. Manni gæti jafnvel dottið í hug, að
einhvern tíma í fyrndinni hefðu verið fjöl-
ritaðar af þeim gífurlegar birgðir, sem nauð-
synlega þyrfti að koma í lóg. En skyldu bless-
aðir mennirnir virkilega aldrei þreytast á því
að lesa sömu skáldsögurnar, greina sömu
lióðin, skýra sömu dróttkvæðu vísurnar o. s.
frv. á hverjum einasta vetri? (Hér er þó
skylt að geta heiðarlegrar undantekningar,
þar sem er Óskar Halldórsson).
Ekki verður heldur séð að kennararnir
fylgist mikið með hræringum í fræðigreinum
sínum; a. m. k. kemur það sjaldan fram í
kennslunni. Þeir viðurkenna án þess að blikna
eða blána (og virðast jafnvel hróðugir af) að
þeir hafi ekki kynnt sér ýmsar stefnur í grein-
um sínum, sem þó hafa verið mjög áberandi
undanfarin ár. Þeir standa sig líka með ein-
dæmum illa við að fá Háskólabókasafn til
að panta bækur sem varða íslensku og íslensk-
ar bókmenntir. (Við höfum reyndar heyrt,
að fyrir nokkrum árum hafi komið upp eitt-
hvert missætti milli íslenskukennara og Há-
skólabókasafns, með þeim afleiðingum að
síðan hafi kennararnir engin samskipti við
safnið, nema þá til að fá þar lánaðar bækur,
sem þeir síðan liggja á von úr viti). En það
er líklega rétt að hefja umfjöllun um mál-
fræðingana, og taka þá fyrir í stafrófsröð.
Baldur Jónsson (f. 1930) var settur lektor
1965, skipaður 1970, og varð dósent 1977.
Hann hefur löngum kennt annars vegar hljóð-
fræði og beygingafræði fornmáls, og hins
vegar íslenskt nútímamál, bæði á BA- og
kandídatsstigi.
Ritstörfum Baldurs og rannsóknum má
skipta í tvo meginflokka. Annars vegar eru
skrif um málvöndun og málrækt. Þar má helst
nefna bókina „Mályrkja Guðmundar Finn-
bogasonar“ (1976), bæklinginn „Islensk
málvöndun“ (1978), auk nokkurra blaða-
greina. Hins vegar er máltölvunin, sem Bald-
ur hefur fengist við allt frá 1972 og stund-
um fengið afslátt á kennsluskyldu vegna
hennar. Nú eru komin út ein 8 bindi með
tölvuútskriftum úr Hreiðrinu eftir Ólaf Jó-
hann. Þessar rannsóknir geta eflaust verið
gagnlegar á ýmsan hátt; en lítið hafa bær
þó verið hagnýttar enn sem komið er. Það
er ekki hægt að verjast þeirri hugsun, að
þann tíma og fé, sem í bær hefur farið, hefði
mátt nýta á einhvern þann hátt sem kæmi
58