Mímir - 01.04.1986, Blaðsíða 22

4. Einnefni og fleirnefni
Frá því að fyrsta manntalið var tekið árið
1703 hefur það sífellt orðið algengara að íslend-
ingum væru gefin tvö eða fleiri nöfn. í mann-
talinu 1703 heita allir íslendingar einu nafni
nema ein systkin sem bæði hétu tveimur nöfn-
um. Þetta voru systkinin Axel Friðrik Jónsson
bóndi á Hömrurn í Grímsnesi og Sesselja
Kristín Jónsdóttir uinboðsstúlka í Saurbæ á
Kjalarnesi. Móðir þeirra var dönsk og talið er
líklegt að þau systkin hafi verið fædd í Dan-
mörku (sbr. Ólafur Lárusson 1960:3).
Tafla 6 sýnir hversu margir hétu einu nafni
og fleiri en einu nafni í nafnaskýrslunum 1703,
1855, 1910, 1921-50, 1960 og 1976 og í þjóð-
skránni 1982.
Tafla 6f’
1703 Manntöl 1855 1910 1982 Skírnir og nafngjafir 1921-50 1960 1976
Karlar Alls 22867 30869 41105 124636 42455 2475 2224
Einnefni 22866 29957 32108 72318 21119 1272 798
Fleirnefni 1 912 8997 52318 21336 1203 1426
Konur Alls 27491 33734 44078 124149 40397 2302 2068
Einnefni 27490 32059 32677 75122 20028 1128 763
Fleirnefni 1 1675 11401 49027 20369 1174 1305
Hlutfallstölur 1703 Manntöl 1855 1910 1982 Skírnir og nafngjafir 1921-50 1960 1976
Karlar Einnefni 100% 97,05% 78,1% 58,02% 49,7% 51,4% 35,9%
Fleirnefni 0% 2,95% 21,9% 41,98% 50,3% 48,6% 64,1%
Konur Einnefni 100% 95,03% 74,1% 60,5% 49,7% 49,0% 36,9%
Fleirnefni 0% 4,97% 25,9% 39,5 % 50,4% 51,0% 63,1%
Taflan sýnir að í manntalinu 1855 er það
enn sjaldgæft að fólk heiti fleiri en einu nafni.
Síðan hefur fleirnefnum fjölgað mjög mikið.
Athyglisvert er að árið 1976 virðist vera orðið
algengara að gefa börnum fleiri nöfn en eitt en
það var á árunum 1921 — 50 og 1960. Þannig
hafa um 50,3% barna sem fædd eru á árunum
1921 — 50 og 1960 verið skírð fleirnefnum en
um 63,6% barna sem fædd eru árið 1976. 1
manntölunum 1855 og 1910 og í nafngjöfum
áranna 1921 — 50 og 1960 eru fleirnefni heldur
algengari meðal kvenna/meyja en meðal karla
/sveina. í þjóðskránni 1982 og í nafngjöfum
ársins 1976 er þessu öfugt farið.
í skýrslum um manntölin 1855 og 1910 er
þess getið að fleirnefni séu mun algengari í
verslunarstöðum og kaupstöðum en í sveitum
(sbr. Sigurður Hansen 1858:511 og Hagstofa ís-
lands 1915:14). Árið 1910 hétu 39,4% karla og
39,7% kvenna fleirnefnum í kaupstöðum en
aðeins 20,3% karla og 24,6% kvenna í sveitum
og þorpum (sbr. Hagstofa íslands 1915:14). Árið
1855 voru fleirnefni tíðust í Eyjafjarðarsýslu en
þar hétu 9,47% sýslubúa fleiri en einu nafni.
Sjaldgæfust voru þau hins vegar í Skaftafells-
sýslu þar sem aðeins 0,25% sýslubúa hétu fleir-
nefnum (sbr. Sigurður Hansen 1858:512). Árið
1910 voru fleirnefni algengust meðal manna
6 Sbr. Hagstofa íslands 1981:2+og þjóðskráin 1982.
22