Mímir - 01.04.1986, Blaðsíða 75

sem gerðust um 1190“ (s.r.:442 —3). Síðan segir:
„Og í ljósi vitneskjunnar um fátíðni Hálfdanar-
nafna hér á landi alla tíð hljóta hin tiltölulega
mörgu Hálfdanar-örnefni, sem einkum eru al-
geng á þjóðleiðum eða öðrum leiðum, að telj-
ast sérstaklega tortryggileg" (s.r.: 443).
Hér virðist ÞV gera ráð fyrir einhvers konar
alþýðuskýringu, a.m.k. getur ekki verið um
hljóðbreytingu að ræða því að þá hefði mátt
búast við að öll Hálfnaðar-/Hálfnunar-örnefni
hefðu breyst í Hálfdanar-. Ef þarna væri á ferð-
inni alþýðuskýring mætti ætla að *Hálfnaðar-
/*Hálfnanar- hefðu verið orðnir tortryggilegir
eða illskiljaniegir fyrri liðir en svo er ekki að sjá
vegna þess að ýmis Hálfnaðar- og Hálfnunar-
örnefni eru enn til. Og ef þeir hafa verið orðnir
torkennilegir á einhvern hátt, hvernig stendur á
því að alþýðuskýringin hefur alls staðar leitt af
sér sama fyrri liðinn: Hálfdanar-1 Ef fátíðni
Hálfdanar-mannsnains'ms á íslandi telst rök-
semd gegn því að telja Hálfdanar-örnefni dreg-
in af mannsnafninu þá mætti spyrja: Er ekki
ólíklegt að menn hafi lesið Hálfdanar-manns-
nafnið út úr Hálfnaðar-/Hálfnanar-örnefnum
einmitt vegna þess hversu fátítt þetta manns-
nafn var?
Mér sýnist því alþýðuskýring hæpinn kostur
í þessu tilviki og þegar við bætist að engin
dæmi eru til um Hálfnaðar-ZHálfnanar-rit-
hætti Hálfdanar-örnefna þá er hæpið að þama
sé nokkur miðstofn á ferðinni.
3.7 Halldórsstaðir (ÞV 1969b:109,1971a:580)
Ekki getur ÞV um það hvaða Halldórsstaði
hér sé um að ræða en í JbÁM eru nefndir níu
bæir með þessu nafni (ýmist ritað Halldórs-
eða Halldor-):
1) eyðibýli í Kambslandi, Trjekyllisvíkurhr.
(nú Árneshr.) Strand. (JbÁM 7:348—9)
2) eyðibýli í Svanshólslandi, Kaldaðarnesshr.
(nú Kaldrananeshr.) Strand. (JbÁM 7:362)
3) eyðibýli í landi Skeljavíkur, Staðarhr. (nú
Hrófbergshr.) Strand. (JbÁM 7:393)
4) í Staðarhr. Skag. (JbÁM 9:100)
5) í Saurbæjarhr. Eyf. (JbÁM 10:257)
6) í Ljósavatnshr. S-Þing. (JbÁM 11:127)
7) í Bárðardal í Ljósavatnshr. (nú Bárðdæla-
hr.8) S-Þing. (JbÁM 11:140-41. 143)
8) í Reykjadal, Reykjadalshr. (nú Reykdæla-
hr.) S-Þing. (JbÁM 11:181, 193-4)
9) í Laxárdal, Reykjadalshr. (nú Reykdælahr.)
S-Þing. (JbÁM 11:203-4)
Auk þessa eru nú Halldórsstaðir í Seyluhr.
Skag. og í Vatnsleysustrandarhr. Gull.
Um Halldórsstaði segir: „+Hallaðarstaðir >
Halldórsstaðir fHallaðr: hallandi, brekka, sbr.
Kallaðarnes > Kaldaðarnes eða Kaldrananes,
Kallaðarholt > Kaldárholt)“ (ÞV 1969b: 109).
Þarna virðist vitnað í breytinguna // —> Id
sem varð í nokkrum orðum, t.d. öldungis og
skildingur, en ekki síst í örnefnum, auk fram-
angreindra t.d. Baldjökull (sjá Bjöm K. Þórólfs-
son 1925:72 og Svavar Sigmundsson
1975:247 — 8). Breytingin hefur þá átt að vera
þannig: *Hallaðarstaðir > *Haldaðarstaðir >
Halldórsstaðir. *Hallaðr finnst ekki í fornmáli
nema sem mannsnafn; getið er um Hallað
Rpgnvaldsson (jarls) í Landnámu. Það er því
ólíklegt að bærinn hafi heitið *Hallaðarstaðir
og hæpið að Halldórsstaðir hafi verið auknir
miðstofni en rökstuðning ÞV vantar og um
rithætti er mér ekki kunnugt þannig að um
þetta örnefni hef ég raunar ekki fleira að segja.
3.8 Hallormsstaður kirkjustaður í Vallahr.,
S-Múl. (Grímnir 2:91 — 3)
Hallormsstada Hrafnkels s. (AM 156 fol.)
Hallormstoðum Droplaugarsona s. (Möðru-
vallabók)
Hallormsstadi sama
Hallormsstöðum um 1200/1619 Kirknatal og
víðar í fornsögum, annálum og fombréfum
Hallormsstadur [um 1520]/1598
„Líkur benda því til þess, að H. sé í hinum
stóra flokki Hall-naina, sem dregin eru af
landslagi. Kemur þá tvennt til greina: í fyrsta
lagi, að bærinn hafi í öndverðu heitið *Hallar-
staðir, af no. *h(/ll kvk. ‘halli, brekka’, sbr.
bæjarnafnið ->HöII, en síðan verið aukið mið-
8 Ljósavatnshr. var árið 1907 skipt í Ljósavatnshr. og
Bárðdælahr. (sjá Guðvarð Má Gunnlaugsson 1985:2).
75