Mímir - 01.06.1997, Page 62

skapargreinum, rappskáldskap og dróttkvæðum, er
sú að þetta er skáldskapur sprottinn úr „dagsins
dunandi miðju“. Rappið dafnar meðal drengja á
strætum Bronx og Harlem og dróttkvæði við upp-
haf víkingaaldar, þar sem þau þróast og mótast
meðal víkinga og við konungshirðir. Yrkisefnið er
sótt í kviku mannlífsins, flótta undan lögreglu og
dópsölu eða mannvíg og öldrykkju svo einhver
dæmi séu tekin. Skáldskapurinn þarf að vera
rytmískur og grípandi.
Það er næsta víst að víkingarnir hafa haft ein-
hvers konar rytmíska kveðandi eða stemmu til að
flytja kvæði sín. Hér þarf að koma fram aðgreining
á milli söngs og kveðskapar/rapps. Rapparamir
sjálfir meina að ekki sé réttlátt að stilla rappi upp á
móti söng sem einhverju óæðra, þetta eru ein-
faldlega ólík listform.
Þormóður kvað Bjarkarmál in fornu fyrir
Stiklastaðaorustu „hátt mjög, svo að heyrði um
allan herinn". Sigurður Nordal segir í Islenzkri
menningu að af ýmsu megi ráða að kvæðin hafi
verið „sungin, kveðin eða galin“. (Sigurður Nordal
1942:263).
I 87. kapítula Grettis sögu segir frá Þorsteini
drómundi, bróður Grettis, sem er staddur austur í
Miklagarði (Istanbul) er hann hefnir Grettis þar á
götum úti. Fyrir drápið er honum varpað í dýflissu,
þar sem Þorsteinn byrjar að kveða. Þar gengur hjá
húsfreyja ein að nafni Spes og hrífst hún af
kveðskapnum sem sagan segir hafa verið svo
styrkur, að hann hljómaði um strætin í grenndinni.
Spes fær svo Þorstein leystan úr haldi gegn trygg-
ingu. Sennilega var húsfreyjan Spes í Miklagarði
fyrsti kvenlegi rappaðdáandinn sem sögur fara af.
I rauninni er „beatið" fólgið í rytma og hljóm
sjálfra orðanna í dróttkvæðum, rími og stuðlum, í
stað þess að beatið er eins konar ytri stuðningur og
umgjörð fyrir rappskáldskapinn. En það sem litar
báðar hefðimar er tvíliðatakturinn sem er mun
harðari en t.d. þríliðir; í rappinu birtist þetta í 2/4
takti sem er gegnumgangandi, en í dróttkvæðunum
birtist þessi sami taktur í hnígandi tvíliðum. Bjarni
Þorsteinsson þjóðlagasafnari fann uppskriftir að
lögum við dróttvísur. Heimildamaður ritarans var
sjálfur Jón Gmnnvíkingur og Bjami segir þetta
vera „hin elztu íslenzk þjóðlög" (Bjarni Þorsteins-
son 1906-09: 463). Lítum á dæmi um lag við vísu
undir drótkvæðum hætti:
at Baldrs/föð-ur/bekk-i
bún-a/veitk at/sumblum. (Ibid,bls.465).
Hjá Bjarna er ýmist ein heilnóta eða tvær hálfnótur
yfir hverju atkvæði, þannig að takturinn verður
2/2. Bjami getur oft um einkennilegt og gamaldags
yfirbragð á þessu lagi, en sennilega getur það þó
aldrei kallast annað en afkomandi þeirra kvæða-
laga sem víkingarnir höfðu á vör.
Rytminn er fólginn í tvíliðunum sem kallast á
við 2/4 taktinn í rappinu og jafnframt er hver og
ein lína í dróttkvæði (6 atkvæði) eins og sniðin að
grunntakti rappsins. Það hefur reyndar verið prófað
að rappa dróttkvæði og virðast þeim þar loksins
fundinn hæfilegur flutningsmáti. Þess ber auðvitað
að geta að um margar gerðir af rapptöktum er að
ræða, bæði hraða og erfiða líkt og hjá Fu
Schnickens’ Chip og Mystikal niður í hægari
rytma eins og hjá LL Cool J.
60