Mímir - 01.06.1997, Page 79
skáldsins sem varar lesendur við að láta lostann
stjórna lífi sínu.“9 Sem dæmi tekur hún ólíka af-
stöðu til „Blóðsugu"10 og „Öbbu-löbbu-lá“u og
segir:
„Þá afdráttarlausu andúð sem hér [í „Blóðsugu"]
kemur fram er nærtækast að skýra sem svo að það sé
ekki sama af hvaða rótum syndin sé runnin. „Ur-
köstin“ í hinum ljóðunum [,,Abba-labba-lá“ o.fl.]
eiga sér ekki viðreisnar von en þau njóta samúðar
vegna þess að þau bera ekki sjálf fulla ábyrgð á af-
drifum sínum. Blóðsugunni virðist illskan hins vegar
eðlislæg. Hún er illræmd léttúðin holdi klædd,
gráðug, fölsk og deyðandi.“12
Ég tek að vísu undir það að andúðin á „blóð-
sugunni“ sé augljós, en er ekki sammála því að það
sé vegna þess að illskan sé henni eðlislæg, ólikt
hinum, né heldur því að skáldið vari menn nokkurn
tíma við því í ljóðum sínum að láta lostann stjóma
sér. Hér er annað á ferðinni: í mörgum ljóðanna er
deilt á lygi og svik, eins og Sigríður bendir raunar
sjálf á.13 Það er þessi sama ádeila sem birtist hér.
Glæpur blóðsugunnar er að þykjast vera önnur en
hún er. Hún blekkir aðra, lýgur og svíkur, og þess
vegna er hún fordæmd.
Tilfinningamar í ljóðum Davíðs eru svo sannar-
lega ekki einfaldar. Hins vegar má velta því fyrir
sér hvort það hvað þær em settar fram á einfaldan
hátt, hefur blekkt menn. Og þær em ákaflega auð-
skiljanlegar; kannski er það þess vegna sem
mörgum virðast þær einfaldar — þótt togstreitan sé
yfirþyrmandi þegar betur er að gáð. Hún fléttast
alltaf saman við eins og Ármann Jakobsson bendir
á í grein sinni:
Þó að Davíð hafi heillað alþýðu manna með
einfaldleika ljóða sinna eru jafnvel hin einföldustu
kvæði hans þrungin togstreitu milli náttúru og guð-
dóms, fegurðar og ljótleika, ofsa og viðkvæmni.14
En er það ekki einmitt togstreitan sem heillar?
Er það ekki vegna togstreitunnar sem ljóðin eru
svona auðskiljanleg, hitta beint í hjartað? Og vegna
þess hve hún er sett fram á afdráttarlausan hátt;
það er ekki bara einhver þrá sem í þeim birtist,
heldur er það Þráin, með stórum staf og greini.
Afdráttarlaus eins og allt annað hjá Davíð.
77