Bændablaðið - 13.06.2024, Side 56

56 Líf & starf Bændablaðið | Fimmtudagur 13. júní 2024
Smellum í einfaldan lambarétt
sem hentar vel á grillið hvort sem
er heima eða í útilegunni.
Persónulega sneiði ég hjá
svokölluðu grillkjöti sem sennilega
er af grill-dýrum? En vel frekar
að krydda og marinera mínar
grillsteikur sjálfur og get þá stýrt
bragði og ekki síður saltmagninu í
matnum. Yfir hásumarið nýti ég af
bestu getu villtar jurtir og það sem
fæst úr garðinum sem ég hvet ykkur
til að gera líka. Í þessari uppskrift er
t.d. villtur skógarkerfill sem finnst
í miklu magni víða um land og er
afar ágeng planta. Skógarkerfil má
nota eins og steinselju og er um að
gera að nýta á meðan hann er í sínu
besta formi.
Nokkur grillráð
Grillið heillar marga, og tengir suma
við hellisbúann í sér sem elskar að
steikja við opinn eld og víla ekki
fyrir sér að grilla hvaða hráefni
sem er. Mestu skiptir að grillið sé
vel heitt áður en það er notað. Ef
hitinn er ekki nægur er hætt við að
hráefnið hreinlega nái ekki þeirri
áferð og bragði sem sóst er eftir. Í
flestum tilvikum festist kjöt ekki
við grindina ef hún er nógu heit.
Ástæðulaust er að hræðast háan hita,
sérstaklega þegar byrjað er að grilla,
því hann hjálpar til við að fá rétta
áferð á kjötið og það festist síður.
Ef til stendur að grilla við 180 °C
er gott að ná hitanum fyrst í 250 °C,
því við það að opna grillið tapast hiti
auk þess sem hráefnið er alltaf mun
kaldara en grillflöturinn. Efnismeiri
grillflötur heldur mun betur hita.
Þegar grillað er yfir kolum skal
varast að nota kveikilög því af
honum kemur bragð í kjötið, notið
frekar kveikikubba sem eru búnir
til úr þjöppuðum pappa eða viði.
Mikilvægt er að nota kjarnhitamæli
til að ná sem bestri niðurstöðu,
stingið í þykkasta part kjötsins án
þess að snerti bein.
Grillið á alltaf að vera hreint,
lag af ösku og gamalli fitu gefur
grillmatnum vont bragð og því
skipta hreint grill og grind öllu máli
upp á bragðgæði og minnka líkur
á íkveikju. Auðveldast er að þrífa
grillið strax eftir eldun, á meðan það
er enn heitt.
Einfalt ráð áður en kjöt er eldað
er að ná því fyrst upp í stofuhita.
Þá styttist eldunartíminn og verður
jafnari. Til að kjötið brúnist sem
best er gott að salta það með
flögusalti 5–10 mín. fyrir eldun.
Þetta er gert til þess að þurrka
yfirborð kjötbitans og með því
móti brúnast það betur og hraðar
(fyrir grillnördana þá er hér um að
ræða svokallað Maillard reaction).
Mjög mikilvægt er að hvíla kjöt
eftir að það kemur af grillinu til að
lágmarka vökvatap. Mikil spenna
myndast í bita sem er grillaður
á háum hita vegna hitamuns á
yfirborði og í kjarna.
Eina leiðin til að minnka þessa
spennu er að leyfa því að hvíla.
Lambalæri skal t.d. hvíla í minnst
10–15 mín. áður en það er skorið.
Hvíldartíminn er breytilegur
eftir stærð kjötbitans og hitastigi
sem var eldað við. Léttari biti þýðir
styttri hvíld eftir eldun. Eftir því
sem eldunarhiti í grilli eða ofni
er lægri lækkar hvíldartíminn
sömuleiðis.
Forðist að krydda kjöt með
pipar áður en það er grillað því
pipar brennur við háan hita. Best
er að krydda með pipar eftir að
grillun hefur átt sér stað.
Hrásalat
Hvítkál
Rauðkál
Eplaedik
Skógarkerfill
Matarolía
Salt
Saxið kálið eins fínt og þið getið
og setjið í skál, bætið ediki og salti
í eftir smekk og smá slettu af olíu,
látið standa í skálinni á meðan þið
grillið kjötið. Saxið jurtirnar í lokin
og bætið í.
Jalapeno- lime majo
4 dl gott majones
2–3 msk. súrsaður jalapeno pipar
1 lime
Salt
Saxið eða maukið jalapeno-piparinn
og blandið við majones ásamt
safanum úr lime, saltið og smakkið
til.
Lambaspjót
800 g beinlaust lambakjöt
4 hvítlauksrif
½ dl matarolía
2–3 kvistar garðablóðberg
8 stk. snakkpaprika
Skerið kjötið í nokkra bita sem
eiga helst að vera jafn þykkir og
paprikurnar, merjið hvítlaukinn
og setjið í skál með olíu og
garðablóðbergi.
Bætið kjötinu í, veltið upp úr
olíunni og látið standa í stofuhita
í 30 mínútur (má líka geyma í kæli
yfir nótt). Þræðið kjöt og paprikur
á grillspjót, saltið og grillið eftir
smekk. Látið hvíla í um 5 mínútur
áður en þið berið fram.
KROSSGÁTA
Lausn á krossgátu í síðasta blaðiÁKEFÐ
ANDLIT
REIST
ÞARFNAST
KLEIF
BÆKLINGUR
FJÁLG-
LEGUR
VÆTA
ÞUS
AÐHEFST
ORÐA-
GJÁLFUR
GÆFA
GLEÐI
SNYFSI
ÁLÚT
MATJURT
VÍSUHLUTI
HRÆDD
KULDAÞEL
HROTTI
TVEIR EINS
RITRÖÐ
UPP-
TALNINGSLÉTTA
KUSK
VANDRÆÐI
UNNA
BRÁÐRÆÐI
HNAPPUR
ÞÍÐA KYNNGI
SÓLUNDA
KRAP
PIRRAÐAR
BÖÐLAST
SKYLDIR
GILDRA
PÁSA
KVERK-
SIGI
FERMA
YFIRHÖFN
ÚT
TIPL
LEIÐBEINA
TVEIR
EINS
TVÍNÓNA
EMJAR
SKORDÝR
LAUS
MJÖG
GRÓÐUR-
RÍKI
ÓHLJÓÐI
RYK
ÍLÁTI
BRÍARÍ
TRUFLUN
FLÓNSKA
VAFRA
TVÍHLJÓÐI
FLATBAKA
TÓMUR
MEIÐSLIGNAUÐA
MAGRIR
H
Ö
FU
N
D
U
R
B
H
•
B
R
A
G
I@
TH
IS
.I
S
221
GLANSA
ALÞÝÐA G VANSÆMD S DVÍNA
FLOG K HUGLÍTIL
M
NESTIS-
POKI
HÓLFA A L S E K K U R GEISPA
IÞ L J A HLUT-
SKIPTI Ö R L Ö G
SRÝR M Á GÆLUNAFN
TILDRÖG M A N G A
Ú HELLINGUR
DRAGSPIL G O M M A MIÐJA P
SORTERI
MUNN-
MÆLI
ÁS S A G N I R HÁSPIL P TITILL
MILDI M A
URGIGLATA
SÞESSI
ÆTLA
MJÓRÓMA
R
K R Æ K TVEIR EINS
SKÁLMA I I UPP-
GANGUR S T I G I HAGNAÐURS
L A G A R KOSNING K J Ö R TÆRA
LÍFFÆRI Æ T AENDUR-
BÆTIR
A Ð I L I Í RÖÐ K NÁÐIR
STAGL K O M S T R
HLUT-
TAKANDI
TRYLLIR
R I R JURT
GLEÐI G R A S STÓRT
ERFIÐUR M I K I ÐÆ
Í HÆRRI
ÞEI
SNÍKILL U S S TRÍTLA T I P L A LOFA S
N E F N A GEÐLEIÐ
ÓSKERT
MÁLMUR A L L T NÓTA
SKRÁ R ETILGREINA
E F L A DRÍFANDI Ö T U L EIND
ÁTT A T Ó MSTYRKJA
T
T
R
I
Ó
L
Ð
S
BÓKFESTA
Ö
R
G
I
N
T
SÖNGLA
U
R
N
A
GREMJA
U
A
L
M
A
IFYLLING
LEIÐ-
BEINING
M
YN
D
:
PI
X
A
B
A
Y.
CO
M
/
R
IC
H
A
R
D
R
EV
EL
(
CC
0)
H
Ö
FU
N
D
U
R
B
H
•
B
R
A
G
I@
TH
IS
.I
S
220
www.bbl.is
Matarkrókurinn:
Grilluð lambaspjót
– með snakkpapriku, hrásalati og jalapeno-lime majó
Hafliði Halldórsson
haflidi@icelandiclamb.is