Skógræktarritið - 15.05.2020, Síða 48

SKÓGRÆKTARRITIÐ 202046
úr sér í driti sínu. Drit blaðlúsa er þykkur
gulleitur vökvi sem kallast hunangsdögg.
Hún er vissulega sæt, ég hef smakkað hana.
Hunangsdöggin er svo þykk og klístruð
að hún safnast upp á afturenda lúsarinnar.
Þegar dropinn er orðinn óþægilega stór
rykkist lúsin til og fleygir hunangsdögginni
út í loftið. Oftast lenda droparnir á
greninálum og valda því að þær verða
klístraðar.
Ný vespa
Fyrir löngu sá ég heimildarmynd þar
sem því var lýst hvernig maurar söfnuðu
hunangsdögg af blaðlúsum og báru
dropana niður í mauraþúfuna til að gefa
lirfunum. Það var sagt vera dæmi um
samvinnu þar sem maurarnir fengju fæðu
og á móti verðu þeir lýsnar fyrir rándýrum.
Ekki sel ég það dýrara en ég keypti það.
Hún er stór, af blaðlúsum að vera,
sennilega um 20 sinnum stærri en sitkalúsin
og fer því vel saman við risatréð sitka-
greni. Á Íslandi virðist hún mun hrifnari
af sitkagreni en rauðgreni, jafnvel þótt
hún hafi síst meiri þekkingu á taxónómíu
greniættkvíslarinnar en litla frænka
hennar. Grenisprotalýs raða sér upp á
milli nálanna á nýjum sprotum sitkagrenis
og sjúga þar safa beint úr sprotanum án
þess að sitkagrenið sýni nokkur viðbrögð.
Sennilega er svipuð sprotalús í Ameríku
sem sitkagrenið hefur komist að þróunar-
fræðilegu samkomulagi við. Ég geri ráð
fyrir að þekking sitkagrenis á taxónómíu
sprotalúsa sé álíka og þekking sprotalúsa á
taxónómíu grenis.
Blaðlýs lifa á sykrum úr safa plantna en
oftast er sykurinn meiri en lýsnar þurfa á
að halda og þær skila stórum hluta hans
5. mynd. Trjávespubú í lerkitré í Hallormsstaðaskógi. Mynd: Þór Þorfinnsson