Skógræktarritið - 15.05.2020, Qupperneq 71

SKÓGRÆKTARRITIÐ 2020 69
var óstöðvandi í ræktunarverkefninu. Á
besta túnblettinum bjó hún til beð, sum
fyrir forræktun á trjáplöntum, önnur fyrir
grænmeti og einnig fyrir skrautblóm. Oddný
var með brennandi ræktunaráhuga og las sér
til um allt sem hún komst yfir um ræktunar-
aðferðir, tegundir, kvæmi, grænmeti,
skrautrunna og margt annað sem viðkom
áhugamálinu hennar2. Hún hafði „græna
fingur“ og ræktunarstarfið bar árangur. Tré
og gróður stækkaði og fjölskyldan hennar
stækkaði einnig (3. mynd).
Börnin fimm ásamt vinnufólki á bænum
lærðu fljótt að meta fjölbreytilegt mataræði
með grænmeti nánast allt árið. Þegar
gestir komu í heimsókn eða til að aðstoða
Oddnýju með að taka til í garðinum
fengu þeir oft afleggjara með sér heim í
þakklætisskyni.
Til að byrja með voru afleggjarar frá
Oddnýju gróðursettir hjá vinafólki í
sveitinni eða á Kolbeinstanga en það gekk
misvel. Mörg tré hurfu jafnóðum ef ekki
var girt af. Það kom líka fyrir að blóm og
runnar hurfu þrátt fyrir góðar girðingar.
Oddný Aðalbjörg Methúsalemsdóttir frá
Ytri-Hlíð
Markviss skógrækt, garðyrkja og
grænmetisræktun byrjaði í Vopnafirði
þegar vakning innan skógræktar á
Íslandi hófst rétt fyrir aldamótin 1900.
Frumkvöðull skógræktar í Vopnafirði var
mjög óvenjuleg kona, sem að mörgu leyti
var langt á undan sinni samtíð. Oddný
Aðalbjörg Methúsalemsdóttir hét hún,
fædd 28. febrúar 1891 á Bustarfelli í
Vopnafirði. Með henni hófst skógrækt í
Vopnafirði (2. mynd).
Skógræktarsaga Vopnafjarðar hófst
óformlega þegar Oddný kom heim eftir
dvöl í Hússtjórnaskólanum í Reykjavík
árið 1918. Í náminu bauðst tækifæri til
að taka námskeið í skóg- og garðrækt í
Gróðrarstöðinni í Reykjavík (Gróðrar-
stöð Einars Helgasonar við Laufásveg).
Þar vaknaði áhugi fyrir ræktun hjá ungu
konunni. Síðan fór hún til Noregs í þrjú ár
og upplifði þar hvaða áhrif skógurinn hafði
á nærumhverfið. Hún sá garða í fullum
skrúða, grænmetisgarða þar sem hægt var
að uppskera grænmeti til að bæta mataræði
með og einnig sá hún fjölbreytta tegundir
berjarunna og ávaxtatrjáa. Upplifun og
þekking bæði frá námi og utanlandsferðinni
hafði mikil áhrif á Oddnýju1. Þegar hún
kom aftur heim á æskuheimilið bað hún
pabba sinn um smá skika undir ræktun,
sem hún fékk. Hér hófust fyrstu ræktunar-
tilraunir hennar úr fræjum, græðlingum og
hríslum sem hún hafði með sér heim eða
tók úr Bustarfellsskógi, sem er náttúrulegur
birkiskógur innst í Hofsárdalnum.
Oddný giftist Friðriki Sigurjónssyni frá
Ytri-Hlíð í Vesturárdal árið 1924. Þar fékk
hún bóndann sinn til að girða af spildu í
kringum íbúðarhúsið, sem hún ætlaði í trjá-
og garðrækt. Bændurnir í Vopnafirði áttu
ekki til orð, voru yfir sig hneykslaðir yfir
þessari heimsku; að láta konu fá hluta af
besta túnblettinum til að rækta tré, sem allir
vissu að aldrei myndu vaxa á Vopnafirði.
En Friðrik stóð með konu sinni og Oddný
2. mynd. Oddný Aðalbjörg Methúsalemsdóttir, ung í
Bustarfellsskógi. Mynd: Valgerður Friðriksdóttir