Fróðskaparrit - 01.01.1995, Blaðsíða 75

Fróðskaparrit - 01.01.1995, Blaðsíða 75
THE FAROESE WHALE NAMES 79 cuous white markings on these dolphins. The name is Common Scandinavian, ap- pearing in Old Dan. lyft (Kalkar) though the species is not indicated. The shift of sense seen in the Faroese word will, we may assume, be due to the adoption of SPRINGHVALUR etc. to name the Dolphins in question, LEIFTUR being then remembered as a small whale, whence its meaning today. MASTRARFISKUR, -HVALUR Killer Whale = BÓGHVÍTUHVALUR. When seen at some distance from the front on the back, the characteristic dorsal fin, in adult males exceeding six feet in height, can be fancifully likened to a mast, hence the pre- sent, purely Faroese terms. Records go back to the beginning of this century. Far. mastur, mastrar- f. is akin to Norw. dial. master, a variant of the standard form mast, see Falk-Torp 704. For similar motivation in other names for this species, cf. STEYRHVALUR, VAGN, alsoNÝVIL. NEBBAFISKUR m. Fin Whale (Balae- noptera physalus). Introduced by M.D. á Ryggi, Varðin III (1923) 57. However, the name itself, with nebb ‘beak’, shows that it is here out of place. It presupposes *nebba- hvalur, the substitution of -fiskur arising in connection with whale hunting. Such a name can only have properly applied to the Bottlenose Whale døglingur, and precisely this is the meaning of the corresponding Norw. nebbehval, whence Dan. næbbehval. This equation confirms that nebbafiskur may well be traditional, as á Ryggi, Varðin VII (1927) asserts, but how it came to be used in its present sense remains a mystery. We may add that identification with the Beaked Whale is excluded, for such a rare species could never acquire a folk name, the neologism nevhvalur, first in Dýralæra 107, with nev the now usual word for beak, being coined after Dan. næbhval. The Fin Whale has been traditionally known as ROYÐUR, properly the Blue Whale, see under this name. The Faroese of old would have no clear idea of the differ- ence. These huge creatures are difficult to catch, indeed so swift is the Fin Whale that it was quite beyond the reach of whalers until the invention of the harpoon gun in 1864. NEVHVALUR see under NEBBA- FISKUR. NÍSA f. Porpoise (Phocoena ph.) The record begins with Resen 73 ‘Nysse’ Svabo has e.g. Fiskakvæði 15 ‘Nujsa’. The word continues ON hnísa, an onomatopoeic name inspired by the loud blow. The term also survives in Icel. hnísa, Norw. nisa, lo- cal isa by false division of ei nisa ‘a por- poise’, and with productive k-suffix in Shetl. nisek. NÝÐINGUR m. A term for a particularly large Pilot Whale (GRINDAFIS KUR -HVALUR), locally also a large Bottlenose Whale (DØGLINGUR). Svabo records the name, firstly Fiska- kvæði 18 (but omitting it in the glossary) and secondly Dict. fær. 596 where it is de- fined ‘Spækhugger physeter macrocepha-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128

x

Fróðskaparrit

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fróðskaparrit
https://timarit.is/publication/15

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.