Fróðskaparrit - 01.01.1995, Síða 75

Fróðskaparrit - 01.01.1995, Síða 75
THE FAROESE WHALE NAMES 79 cuous white markings on these dolphins. The name is Common Scandinavian, ap- pearing in Old Dan. lyft (Kalkar) though the species is not indicated. The shift of sense seen in the Faroese word will, we may assume, be due to the adoption of SPRINGHVALUR etc. to name the Dolphins in question, LEIFTUR being then remembered as a small whale, whence its meaning today. MASTRARFISKUR, -HVALUR Killer Whale = BÓGHVÍTUHVALUR. When seen at some distance from the front on the back, the characteristic dorsal fin, in adult males exceeding six feet in height, can be fancifully likened to a mast, hence the pre- sent, purely Faroese terms. Records go back to the beginning of this century. Far. mastur, mastrar- f. is akin to Norw. dial. master, a variant of the standard form mast, see Falk-Torp 704. For similar motivation in other names for this species, cf. STEYRHVALUR, VAGN, alsoNÝVIL. NEBBAFISKUR m. Fin Whale (Balae- noptera physalus). Introduced by M.D. á Ryggi, Varðin III (1923) 57. However, the name itself, with nebb ‘beak’, shows that it is here out of place. It presupposes *nebba- hvalur, the substitution of -fiskur arising in connection with whale hunting. Such a name can only have properly applied to the Bottlenose Whale døglingur, and precisely this is the meaning of the corresponding Norw. nebbehval, whence Dan. næbbehval. This equation confirms that nebbafiskur may well be traditional, as á Ryggi, Varðin VII (1927) asserts, but how it came to be used in its present sense remains a mystery. We may add that identification with the Beaked Whale is excluded, for such a rare species could never acquire a folk name, the neologism nevhvalur, first in Dýralæra 107, with nev the now usual word for beak, being coined after Dan. næbhval. The Fin Whale has been traditionally known as ROYÐUR, properly the Blue Whale, see under this name. The Faroese of old would have no clear idea of the differ- ence. These huge creatures are difficult to catch, indeed so swift is the Fin Whale that it was quite beyond the reach of whalers until the invention of the harpoon gun in 1864. NEVHVALUR see under NEBBA- FISKUR. NÍSA f. Porpoise (Phocoena ph.) The record begins with Resen 73 ‘Nysse’ Svabo has e.g. Fiskakvæði 15 ‘Nujsa’. The word continues ON hnísa, an onomatopoeic name inspired by the loud blow. The term also survives in Icel. hnísa, Norw. nisa, lo- cal isa by false division of ei nisa ‘a por- poise’, and with productive k-suffix in Shetl. nisek. NÝÐINGUR m. A term for a particularly large Pilot Whale (GRINDAFIS KUR -HVALUR), locally also a large Bottlenose Whale (DØGLINGUR). Svabo records the name, firstly Fiska- kvæði 18 (but omitting it in the glossary) and secondly Dict. fær. 596 where it is de- fined ‘Spækhugger physeter macrocepha-
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128

x

Fróðskaparrit

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fróðskaparrit
https://timarit.is/publication/15

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.