Fróðskaparrit - 01.01.1995, Blaðsíða 70

Fróðskaparrit - 01.01.1995, Blaðsíða 70
74 THE FAROESE WHALE NAMES fy the species, Dan. bovhvidhval being sim- ply an ad hoc adaptation of the Faroese name, which he had used earlier in an arti- cle ‘Om den færøske Marsviin-Fangst’, Det almindelige Danske Bibliothek III (1779). Here (pp. 39f.) he explains that ‘Marsviin’ can be conveniently used as a generic term for various species, including the ‘Bovhvidhval’ defined as a subspecies of ‘Grindhval’ and characterised in these words: den er hvid ved Forfinnerne... Denne finder man ikke ifiokkenfor sig selv, men kun undertiden imellem Grindhvalene, og saa i fald giør man sig kun lidet Haab om Fangst, da de ere uroelige og vil gierne dukke, man forsøger da at udjage dem fra den øvrige Flok, som undertiden lykkes. Nu og da kan man fange enkelte Stykker af disse ibland Grinden. But this is clearly not a description of the Killer Whale, but rather of the Whitesided Dolphin. At this point we notice that Svabo’s arti- cle formed the basis for a contribution ‘Um Marsvína rekstr’, Rit Pess Islenzka Lær- dóms-Lista-Felags II (1782), where on p.86 we find ‘Bovhvidhval’ reproduced as Icel. ‘Bóghvítuhveli’, accompanied by Svabo’s description, whence Blondal’s tentative de- fínition ‘Hvidskævning’ i.e. ‘Whitesided Dolphin’. At any rate, the Icelandic is ulti- mately a reflection of the Faroese and of no further interest here. Now although Svabo and, of course, writers dependent on him — H. Chr. Lyng- bye, Tidskrift for Naturvidenskaberne IV (1826) 204, and (presumably) H.B. Mel- chior, Den Danske Stats og Norges Pat- tedyr (1834) 288 — were not adequately informed, independent evidence eventually provided the identification. Using notes and sketches supplied by H.C. Miiller shortly before, J. Reinhardt in ‘An Addi- tional Note’ to D.F. Eschricht, ‘Northem Species of Orca’, Recent Memoirs on the Cetacea (Ray Society London 1866) 187f., scientifically identified the ‘Bovquite- quealur/Bovhvidehval’ as the Killer Whale. We observe that the use here of bóg- ‘shoulder (of an animal)’ is peculiar since whales have no obvious shoulders, and the word plays no part in the relevant idiomatic phraseology. Of course, one can imagine the shoulder as that part of the body imme- diately above the flipper. But the actual markings on the Killer Whale hardly in- volve that part of the body in any plausible way, hence the embarrasment of writers en- deavouring to account for the name. M. á Ryggi declares:/ra eyganum aftur á bógvin hevur hann ein stóran hvítan lit, while Reinhardt finds a small triangle of white behind the flipper. The truth lies elsewhere. The epithet bóghvítur is properly used only of sheep. Its application to characterise a whale is a fanciful, secondary develop- ment, not to be taken literally. DØGLINGUR m. Bottlenose Whale (Hy- peroodon ampullatus). On the strength of the well-documented Old Norse name for this species andhvalr, still present locally in Icel. andhvalur and Norw. andehval, we postulate a lost *andahvalur for Faroese also. But this ancient term was replaced by names unattested in Old Norse and there- fore arguably younger, namely *nebba- hvalur presupposed by NEBBAFISKUR,
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128

x

Fróðskaparrit

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fróðskaparrit
https://timarit.is/publication/15

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.