Fróðskaparrit - 01.01.1995, Blaðsíða 63

Fróðskaparrit - 01.01.1995, Blaðsíða 63
67 A note on the derivation ofFaroese grind' Kate Sanderson Úrtak Tá ið greiða skal fáast á, hvaðani tað føroyska orðið grind (bólkur av grindahvalum) stavar, verður vanliga víst til, at orðið stavar ffá grind, sum merkir skrokkur ella eitt slag av portri. Vanliga verður greitt frá, at henda orða- týðingin av einum bólki av grindahvali antin sipar til, hvussu grindabólkurin skipar seg, tá ið hann svimur saman, ella til mannagongdina, tá ið ein grindabólkur verður rikin, nevniliga soleiðis at ein røð av bátum 'girða hann inni' á víkum, eins og tá ið seyður verður rikin í rætt. Komið verður við øðmm uppskoti, har ið orðið heldur verður sett í samband við uppøsta atburð og rørslur hvalanna í einum bólki, soleiðis sum norðmaðurin Peder Claussøn Friis í seytjandu øld greiðir frá um Hvalsgrind, og eisini sum áíslendskum: að vera ígrindum ella grinda sig, tá ið víst verður til hval, ið savnast í hópatali at parast. Abstract The most common and widely used explanation for the derivation of the Faroese word grind (school of pilot whales) elates the word’s origins to grind with the meaning of a framework or gate-like stmcture. The ap- plication of this sense to a school of pilot whales has been popularly explained either by the formation of a school of whales as they swim together, or in relation to the methods used to drive schools of pilot whales, whereby they are “fenced into” bays by a line of boats to prevent their escape, with parallels in sheep herding ac- tivities. An altemative to this standard derivation is sug- gested, in which the word is rather related to the agitat- ed behaviour and movement of whales within a group, as found in the seventeenth century Norwegian descrip- tion of a Hvalsgrind by Peder Claussøn Friis, as well as in Icelandic expressions such as að vera í grindum or grinda sig, which refer to the shoaling and mating be- haviour of groups of whales. The fact that grind only has the meaning of a school of pilot whales in Faroese is a fac- tor which has in many ways enhanced the perception of grindadráp (the pilot whale hunt) as a distinctively Faroese activity. It is an element which, as I have discussed else- where (Sanderson, 1990; 1992), has been combined in a great variety of compound nouns concemed with various aspects of the hunt, and continues to be incorporated into new terms to refer to more recent as- pects of the activity. Furthermore, as pilot whaling in the Faroes has so often been written about in other languages, including English, the term is not infrequently en- countered in its Faroese sense in English- language texts describing the Faroes. Grind is in fact listed with its Faroese meaning as a separate entry in the latest edition of the Oxford English Dictionary (1991), albeit marked as a non-naturalised word in Eng- lish, and the explanation for its derivation comprises two possible interpretations which I will discuss briefly here. The earliest known use of the element grind in Faroese to refer to small whales is found in the account of whales and whaling in the Faroes contained in a topographical account of Norway, Noregs og Omliggende Øers sandfærdige Bescriffvelse, by Peder Claussøn Friis, published in 1632 (Storm, 1881). The section in question was appar- Fróðskapanit 43. bók. 1995: 67-72
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128

x

Fróðskaparrit

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fróðskaparrit
https://timarit.is/publication/15

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.