Fróðskaparrit - 01.01.1995, Síða 63

Fróðskaparrit - 01.01.1995, Síða 63
67 A note on the derivation ofFaroese grind' Kate Sanderson Úrtak Tá ið greiða skal fáast á, hvaðani tað føroyska orðið grind (bólkur av grindahvalum) stavar, verður vanliga víst til, at orðið stavar ffá grind, sum merkir skrokkur ella eitt slag av portri. Vanliga verður greitt frá, at henda orða- týðingin av einum bólki av grindahvali antin sipar til, hvussu grindabólkurin skipar seg, tá ið hann svimur saman, ella til mannagongdina, tá ið ein grindabólkur verður rikin, nevniliga soleiðis at ein røð av bátum 'girða hann inni' á víkum, eins og tá ið seyður verður rikin í rætt. Komið verður við øðmm uppskoti, har ið orðið heldur verður sett í samband við uppøsta atburð og rørslur hvalanna í einum bólki, soleiðis sum norðmaðurin Peder Claussøn Friis í seytjandu øld greiðir frá um Hvalsgrind, og eisini sum áíslendskum: að vera ígrindum ella grinda sig, tá ið víst verður til hval, ið savnast í hópatali at parast. Abstract The most common and widely used explanation for the derivation of the Faroese word grind (school of pilot whales) elates the word’s origins to grind with the meaning of a framework or gate-like stmcture. The ap- plication of this sense to a school of pilot whales has been popularly explained either by the formation of a school of whales as they swim together, or in relation to the methods used to drive schools of pilot whales, whereby they are “fenced into” bays by a line of boats to prevent their escape, with parallels in sheep herding ac- tivities. An altemative to this standard derivation is sug- gested, in which the word is rather related to the agitat- ed behaviour and movement of whales within a group, as found in the seventeenth century Norwegian descrip- tion of a Hvalsgrind by Peder Claussøn Friis, as well as in Icelandic expressions such as að vera í grindum or grinda sig, which refer to the shoaling and mating be- haviour of groups of whales. The fact that grind only has the meaning of a school of pilot whales in Faroese is a fac- tor which has in many ways enhanced the perception of grindadráp (the pilot whale hunt) as a distinctively Faroese activity. It is an element which, as I have discussed else- where (Sanderson, 1990; 1992), has been combined in a great variety of compound nouns concemed with various aspects of the hunt, and continues to be incorporated into new terms to refer to more recent as- pects of the activity. Furthermore, as pilot whaling in the Faroes has so often been written about in other languages, including English, the term is not infrequently en- countered in its Faroese sense in English- language texts describing the Faroes. Grind is in fact listed with its Faroese meaning as a separate entry in the latest edition of the Oxford English Dictionary (1991), albeit marked as a non-naturalised word in Eng- lish, and the explanation for its derivation comprises two possible interpretations which I will discuss briefly here. The earliest known use of the element grind in Faroese to refer to small whales is found in the account of whales and whaling in the Faroes contained in a topographical account of Norway, Noregs og Omliggende Øers sandfærdige Bescriffvelse, by Peder Claussøn Friis, published in 1632 (Storm, 1881). The section in question was appar- Fróðskapanit 43. bók. 1995: 67-72
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128

x

Fróðskaparrit

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fróðskaparrit
https://timarit.is/publication/15

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.