Morgunblaðið - 15.03.1983, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 15. MARZ 1983
PlnrgMi Útgefandi nblnbitf hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson.
Fulltrúar ritstjóra Þorbjörn Guömundsson, Björn Jóhannsson.
Fréttastjórar Freysteinn Jóhannsson, Magnús Finnsson, Sigtryggur Sigtryggsson.
Auglýsingastjóri Baidvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Að-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 180 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 15 kr. eintakiö.
Kapphlaup
án keppinauta
Oðagotið sem verður á al-
þingi síðustu daga fyrir há-
tíðir og þinglausnir vekur alltaf
undrun. Sjaldan eða aldrei hef-
ur það þó verið meira en í tíð
þessarar ríkisstjórnar og stafar
upplausnin af því, að á þingi
vantar hina eðlilegu forystu sem
ríkisstjórn á eðlilega að veita.
Hjá þeim sem utan þings eru
vaknar alltaf þessi spurning
þegar hið árstíðarbundna ofur-
kapp heltekur þingmenn: Við
hverja eru mennirnir að keppa?
Alþingismenn heyja nefnilega
kapphlaup án keppinauta og
sýnast helst keppa að því eina
marki að losna sem fyrst undan
þeirri skyldu að hittast á fund-
um og ráða fram úr málefnum
þjóðarinnar. Eins og þessum
málum er nú komið þarf raunar
engan að undra þótt þeir sem
höfuðábyrgðina bera vilji reyna
að losna undan henni, enda hafa
leiðtogar ríkisstjórnarflokk-
anna, þeir Steingrímur Her-
mannsson og Svavar Gestsson,
skipst á heillaóskum í þingsöl-
um í tilefni af því að hvor telur
hinn hafa valið sér nýtt föru-
neyti við landsstjórnina!
Dagsetningum er kastað fram
eins og þjóðin bíði þess í ofvæni
að þingslit verði. Þessi óeðlilega
áhersla á að þing sitji ekki er
síst til þess fallin að vekja
traust á samkundunni, síst af
öllu eftir að þingmennska er
orðin að aðalstarfi flestra sem á
þinginu sitja. Erfiðleikar þing-
flokksformanna við að ná
endurkjöri á listum flokka sinna
eru kannski til marks um þreytu
almennings þegar hann hugsar
til þingsins, en sú skýring er þó
liklega of langsótt.
Eins og kunnugt er hafa þing-
menn með sínum hætti úrslita-
vald um ýmislegt efni í ríkis-
fjölmiðlunum og þeir ráða því
með hvaða hætti starfsemi
þingsins er kynnt í sjónvarpi og
útvarpi. Vafalaust eru þing-
menn sammála um að ekki sé
nægilega mikið sagt frá störfum
þeirra í þessum fjölmiðlum frá
degi til dags. Lögum samkvæmt
á að útvarpa umræðum frá al-
þingi, svonefndum eldhús-
dagsumræðum, fyrir þingslit á
hverju vori. Auðvitað er mis-
jafnlega mikið hlustað á þessar
umræður eins og annað efni í
útvarpi, en raunar kom fram í
nýlegri könnun að ríkisfjölmiðl-
ar eru minna notaðir en ætla
mætti og þá sérstaklega á tím-
um frétta og „fréttatengdra
þátta", eins og þeir eru nefndir.
í gærkvöldi voru eldhús-
dagsumræður í fyrsta sinn flutt-
ar til almennings fyrir tilstilli
sjónvarpsins og einnig sendar út
á stuttbylgju, en hljóðvarpið
starfaði eins og ekkert hefði í
skorist. Þessi nýbreytni er mis-
ráðin og hvorki til þess fallin að
fleiri fylgist með því þegar þing-
menn gera hreint í eldhúsinu
hjá sér né eykur hún innsýn
manna í þingstörfin og stuðlar
þar með að því að almenningur
fái rétta mynd af löggjafar-
starfinu. í því landi þar sem
þingræðishefðin má sín mest,
Bretlandi, er aldrei sjónvarpað
frá þingfundum, enda eru ræðu-
höld þingmanna ekkert sjón-
varpsefni hvað þá heldur
atkvæðagreiðslur um flókin og
vandmeðfarin mál. Þá fyrst
hættir almenningur að líta á
þinghúsið sem leikhús þegar
leikaraskap þingmanna lýkur.
Það verður líklega ekki í bráð úr
því að þingmenn eru teknir til
við að keppa við leikara á sjón-
varpsskjánum.
Tónlist
Jón Ásgeirsson
Óperan Mikadó eftir Arth-
úr S. Sullivan er að gerð
eitthvað sem setja mætti
milli dægur- og alvarlegrar
tónlistar, svipuð tónlist og
vínarvalsar og bandarísk
söngleikjatónlist, kunn-
áttusamlega útfærð alþýðleg
tónlist. Í slíkri tónlist má
finna perlur eins og t.d.
sönginn um ástsjúka fuglinn,
sem böðullinn Kó-kó syngur
til herfunnar Katishu. Sögu-
þráðurinn er ekki ýkja
merkilegur og sem leikverk
eitt og sér vart nothæft í
leikhúsi og það er því aðeins
fyrir fallega samda, létta og
leikandi tónlist Sullivans,
sem þessi gamanleikur er svo
vinsæll. Kór íslensku óper-
unnar átti mikinn þátt í að
gera sýninguna fallega, enda
eru kórarnir í fyrri þættin-
um sumir hverjir glettilega
falleg tónlist.
Sviðsmyndin er mjög góð
og sú besta sem sést hefur á
sviði íslensku óperunnar til
þessa og er hún og lýsingin
unnin af Michael Deegan og
Sarah Conly. Þá voru bún-
ingarnir góðir en þeir eru
lánaðir erlendis frá. Leik-
stjórinn Francesca Zambello
hefur náð að ljá sýningunni
góðlátlegan léttleika, þó á-
reiðanlega sé erfitt að vinna
á móti sterkri tilhneigingu
áhugaleikara að bregðast við
öllu með sama svipnum.
Þessi einliti leikmáti verður
meira áberandi, þar sem
meira reynir á leik en söng.
Kristinn Hallsson og Bessi
Bjarnason eru að vísu lausir
við áhugamennskusvipinn og
gáfu sýningunni faglegan
blæ. Söngur Kristins var
mjög skýr svo að textinn
kom allur til skila. Bessi
Bjarnason stillti sig um að
stela senunni og stóð sig vel í
söngvunum, einkum í laginu
um ástsjúka fuglinn. Hrönn
Hafliðadóttir var bæði góð
og ekki góð. Hún syngur
mjög vel en ofleikur með
handatilburðum, sem trúlega
eru fyrir tilmæli frá leik-
stjóra. Fyrir bragðið vantar
hana nokkuð af áfergju og
frekju „piparjúnkunnar", þó
henni tækist vel að verða
óttalega lítil í sér, þegar hún
féll fyrir fagurgala Kó-kó.
Katrín Sigurðardóttir og
Júlíus Vífill Ingvarsson léku
elskendurna og áttu saman
falleg atriði. Sönglega reynir
hlutverkið ekki á Katrínu, en
hvort sem leikstjóra er um
að kenna eða reynsluleysi
Katrínar i Ieik, náði hún ekki
fyllilega að skera sig úr hópi
álitlegra undirsáta sinna.
Júlíus Vífill þarf ekki að
reyna eins mikið á röddina
og hann gerir. Tónlistin er
þannig útfærð að söngur
Fransesca Gardar
Zambello Cortes
Bessi Krwtinn
Bjarnaoon Hallsaon
Michael Sarah Hjálmar Hrönn
Oee*an Conlj KjarUnr«on HaniAadóttir
JdIíuh Katrín
Vffíll In*rarason Sigurðardóttir
Steinþór Soma
þráinaaon Bjarnleifadóttir
hans kemur vel yfir og auk
þess heyrist textinn betur, ef
ekki er sungið fullum rómi.
Leiðinlegt og óþægilegt
„vibrato" verður áberandi ef
hann syngur sterkt, þ.e.
ofgerir röddinni, sem alls
ekki er nauðsynlegt, því á
miðju styrkleikasviðinu
hverfur það nær því alveg.
Þennan ágalla má yfirvinna
með meiri þjálfun og námi.
Sama má segja um radd-
tækni Steinþórs Þráinsson-
ar, sem ofhleður röddina, rétt
eins og markmiðið sé að „ví-
berera" sem mest. Þá ber
leikur hans nokkur glögg
merki reynsluleysis. Elísabet
F. Eiríksdóttir, Soffía H.
Bjarnleifsdóttir og Hjálmar
i *
EHnbet
Eiríkfldótlir
Kjartansson áttu þarna
nokkrar vel útfærðar strófur
í aukahlutverkum.
Hefðargöngulag japönsku
kvennanna var ekki sann-
færandi og trúlega erfitt að
kenna íslendingum eitthvert
sérstakt göngulag, eins
ótamdir og við erum á því
sviði. Söngtextar óperunnar
eru þýddir af Ragnheiði H.
Vigfúsdóttur og féllu þeir
mjög vel að öllum söngvun-
um. Hljómsveit íslensku
óperunnar lék mjög vel og
hljómsveitarstjórinn Garðar
Cortes hélt uppi mjög góðu
„tempói" og stjórnaði sýn-
ingunni af öryggi og krafti,
er átti mikinn þátt í að skapa
fjöruga sýningu. Leikhús-
gestir skemmtu sér hið
besta, enda er sýningin í
heild einstaklega líflega
sungin, ekki síst af kórnum,
sem er í nokkuð stóru hlut-
verki og að viðbættri mjög
góðri leikumgerð, náðu
söngvarar og leikarar að
gera góða skemmtan úr
græskulausu gamni
leikverksins.
Menningarmiðstöð
í Breiðholti
Nýlega var opnuð félags- og
menningarmiðstöð í Breið-
holtshverfi í Reykjavík. Er hún
reist í sameiningu af Fram-
kvæmdanefnd bygging-
aráætlunar í Breiðholti og borg-
aryfirvöldum að frumkvæði
fyrrnefnda aðilans og stendur í
nágrenni við þær 1250 íbúðir
sem nefndin lét reisa. í húsinu
sem er stærra en húsrými þeirra
menningarmiðstöðva sem kunn-
astar eru í borginni, Kjarvals-
staða og Norræna hússins, er
aðstaða til hverskonar félags-
starfsemi fyrir alla. Þar eru sal-
ir, veitingabúð, rými fyrir tón-
menntaskóla og síðast en ekki
síst aðstaða fyrir 60—70 þúsund
binda bókasafni. Húsnæðið er
til fyrirmyndar að öllum frá-
gangi og ætti að geta nýst fleir-
um vel en þeim sem þar eru í
næsta nágrenni, þótt dagleg af-
not þeirra verði að sjálfsögðu
mest. Reykjavíkurborg fjár-
magnar starfsemi menningar-
miðstöðvarinnar og í rekstrar-
stjórn er Markús Örn Antons-
son, borgarfulltrúi, formaður.
Smíði þessa húss er merkilegt
framtak og vonandi verður
reynslan af starfsemi þar öðrum
hvati til svipaðs átaks.
Sinfóníutónleikar
Tónlist
Egill Friðleifsson
Háskólabíó 10. mars 1983
Flytjendur: Sinfóníuhljómsveit fs-
lands. Einleikari: Rolf Smedvig.
Stjórnandi: Páll P. Pálsson.
Verkefni: Schulze, „Snúningur“.
Haydn, Trompetkonsert í Es-dúr
Sibelius, Sinfónía nr. 2 í D-dúr op.
43.
Það var hinn síungi og eld-
hressi Páll P. Pálsson sem leiddi
Sinfóníuhljómsveitina í Há-
skólabíói sl. fimmtudagskvöld.
Páll nær jafnan ágætum tökum
á verkefnum sínum og tekst
stundum að ná upp rífandi
stemmningu f húsinu. Það er
ekki á hverjum degi, sem erlend
tónskáld tileinka hljómsveitinni
okkar verk sín, en kemur þó
fyrir. Austurrfska tónskáldið
Werner Schulze samdi „Snún-
ing“ sérstaklega fyrir tónleika-
för Sinfóníuhljómsveitarinnar
til Austurrfkis árið 1981. í efnis-
skrá segir m.a. að nafnið sé
dregið af þeirri tækni sem beitt
er í verkinu, og á rætur sínar að
rekja til hins forna kontra-
punkts og einnig raðtækni seinni
tíma. Þannig blandar höfundur
saman gömlu og nýju með býsna
góðum árangri. Verkið, sem
skiptist í fimm þætti, er litrfkt
og áheýrilegt, sem hljómaði vel
hjá fullskipaðri hljómsveitinni.
Höfundurinn lék sjálfur á Heck-
elfón, sem mun vera einskonar
barítonóbó og hefur aldrei sést
hér áður.
Trompetkonsert Haydns í Es-
dúr er hreinasta perla og áreið-
anlega mest spilaði konsert
sinnar tegundar sem um getur.
Einleikari var Rolf Smedvig frá
Bandaríkjunum. Rolf, sem er ís-
lenskur f móðurætt, er mjög góð-
ur hljóðfæraleikari. Hann býr
yfir mikilli tækni, hefur fagran