Morgunblaðið - 13.06.1992, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 13. JÚNÍ 1992
Morgunblaðið/Helgi
Rauðinúpur með stórfiska
Raufarhöfn.
Togarinn Rauðinúpur kom inn til löndunar eftir 14 daga úthald með
tæp 70 tonn, en það sem vakti mesta furðu manna þegar farið var
að landa aflanum voru tveir stórfiskar, lúða sem vigtaðist 112 kíló
og þorskur sem reyndist vera 35 kíló að þyngd. Þessir stórfískar feng-
ust á Vestfjarðamiðum.
3.200 manns atvinnu-
lausir í síðasta mánuði
2,5% af áætluðum mannafla á
vinnumarkaði var að meðaltali á
atvinnuleysisskrá í maímánuði
samkvæmt spá Þjóðhagsstofnunar
og svarar hlutfallið til 3.200 vinnu-
færra manna. Um er að ræða 70
þúsund atvinnuleysisdaga og
skiptast þeir þannig að 36 þúsund
voru skráðir hjá körlum og 34
þúsund hjá konum. Atvinnuleysi
hefur ekki verið meira í þessum
mánuði og var mest á Suðurnesj-
um.
Skráðum atvinnuleysisdögum
fækkar um rúmlega 10 þúsund frá
mánuðinum á undan samkvæmt
þessum tölum, um 8 þúsund hjá körl-
um og 2 þúsund hjá konum. Astæða
er þó til að vara við því að um sé
að ræða einhlítan vitnisburð um
bætt atvinnustig því hluti skýringar-
innar liggur í því að áætlaður mann-
afli á vinnumarkaði hefur aukist
milli mánaða. Þegar á heildina er iit-
ið verður ekki séð að atvinnustigið
á landinu hafi batnað að marki á liðn-
um mánuði.
í heild skiptust skráðir atvinnu-
leysisdagar þannig eftir svæðum að
atvinnuieysi var 2,1% á höfuðborgar-
svæðinu, 2,5% á Vesturlandi, 0,2% á
Vestfjjörðum, 3,0% á Norðurlandi
vestra, 3,1% á Norðurlandi eystra,
P-pillan hættumiimi nú
en fyrir nokkrum árum
NÝJAR sænskar rannsóknír benda til að hætta geti verið iítillega
aukin á brjóstakrabbameini hjá konum sem tóku pillur með hærri
hormónaskammti fyrr á árum. Þetta kom fram í erindi Helga Sig-
urðssonar læknis á þingi norrænna fæðinga- og kvensjúkdóma-
lækna en þinginu lauk í gær.
Helgi segir að ekkert bendi enn
til þess að það sama eigi við um
þær pillur sem notaðar séu í dag
og innihaldi mun minna hormóna-
magn.
A þinginu í gær kom einnig fram
í erindi Lars Hamberger, frá
Gautaborg, að árangur meðferðar
við ófrjósemi og þá einkum glasa-
ftjóvgunar hafi batnað mjög mikið
á síðustu árum og eigi enn eftir
að batna, þegar tækni til að frysta
3,0% á Austurlandi, 2,7% á Suður-
landi og 5,0% á Suðumesjum. 2,5
atvinnuleysi var á landinu öllu, 2,9%
á landsbyggðinni og 2,1% á höfuð-
borgarsvæðinu.
Skráðum atvinnuleysisdögum
fjölgaði um 37 þúsund borið saman
við sama mánuð í fyrra.
egg og fósturvísa verði útbreiddari.
Hamberger benti einnig á, að
nýjar líftækniaðferðir í sambandi
við glasafijóvganir geti bætt mjög
horfur karla með skerta fijósemi
til að eignast böm. Þá væru nýir
möguleikar í meðhöndlun erfða-
sjúkdóma með greiningu á erfða-
sjúkdómum í fósturvísum mjög
mikilsverðir fyrir framtíðina.
Notkun magalyfja 2-3
sinnum meiri hér en
hjá nágrannaþjóðum
ÍSLENDINGAR nota 2-3 sinnum meira af magalyfjum en aðrar Norður-
Iandaþjóðir. Miðað við rannsókn lækna á Iyflækningadeild Landspítal-
ans virðist notkun magalyfja við staðfestum sjúkdómum vel undir-
byggð, en ætla má að um 40% af notkuninni sé við meltingartruflunum
eða illa skilgreindum sjúkdómum.
Skýrt er frá niðurstöðum rann-
sókna Iæknanna í Læknablaðinu. Þar
kemur fram, að ekki sé hægt að sjá,
út frá þessari rannsókn, hvers vegna
íslendingar noti meira af magalyfjum
en aðrar þjóðir, þar sem sambærileg-
ar rannsóknir séu ekki finnanlegar.
Tilgangur rannsóknarinnar var að
kanna, hvemig íslenskir læknar ávis-
uðu þessum lyfjum. Til að forðast
að rannsóknin truflaði ávísanavenjur
lækna var hún framkvæmd í apótek-
um með hjálp lyfjafræðinga, án vit-
undar lækna. Lyfjafræðingar skráðu
upplýsingar um lyfseðla á magalyf
og spurðu sjúklinginn um ástæðu
lyfjagjafar, rannsóknir og fyrri lyfja-
töku.
Upplýsingar um 2021 ávísun á
magalyf bárust og í 1131 tilvika
fengust upplýsingar frá sjúklingi
sjálfum. Ávísanir frá heilsugæslu-
læknum voru 1306 (64%), frá melt-
ingarsérfræðingum 307 (15%) og frá
sjúkrahúsum 275 (14%). Ástæða
lyfjagjafar var magasár (17%),
skeifugamarsár (12%), magabólgur
(21%), bijóstsviði (28%), meltingar-
óþægindi (9%) og vegna aukaverk-
ana annarra lyfja (7%).
Meltingarsérfræðingar ávísa lyfj-
unum hlutfallslega oftar þegar sjúkl-
ingur hefur sársjúkdóm og maga-
bólgur en þegar um aðra sjúkdóma
er að ræða. Magaspeglun eða rönt-
genrannsókn hafði verið framkvæmd
hjá 67% sjúklinga, þar af 48% á síð-
ustu 5 árum, en 31% fengu lyfíð
eftir viðtal við lækni eingöngu.
Helsta niðurstaða rannsóknarinn-
ar er sú, að um 40% notkunar maga-
lyfja sé við meltingarónotum eða illa
skilgreindum sjúkdómum, en notkun
lyfjanna við staðfestum sjúkdómum
virðist vel undirbyggð.
Sýning á sæ-
ljónum leyfð
LÖGREGLUSTJÓRINN í Reykja-
vík veitti í gær leyfi til sýninga á
þremur sæljónum á timabilinu 14.
júní til 12. júlí, eftir að hafa feng-
ið jákvæðar umsagnir frá Dýra-
verndunamefnd ríkisins og um-
hverfisráðuneytinu.
Signý Sen, lögfræðingur hjá lög-
reglustjóra, sem veitti leyfið fyrir
hans hönd, segir að í lejrfisbréfínu
sé vitnað til ákvæða um sýningar á
dýrum. í þeim segir m.a. að það
þurfi að sjá til þess að aðbúnaður
dýranna sé viðunandi og að ekki séu
brotnar reglur um dýravemd.
Flestar stofnanir
ríkisins eru innan
ramma fjárlaganna
TÍU til fímmtán ríkisstofnanir munu eiga erfítt með að halda sig
innan ramma fjárlaga að sögn Halldórs Arnasonar, skrifstofustjóra
fjárlagadeildar fjármálaráðuneytis. Hann útilokar þó ekki að það
takist. Halldór segir að gerð hafi verið athugun í vor sem sýni að
í heildina sé rekstur stofnana rikisins nokkuð í lagi miðað við
áætlanir. Hann segir þetta verða skoðað aftur í júní.
„Fjármálaráðneytið gerði ráð-
stafanir varðandi þær stofnanir
sem sýndu merki þess að erfitt
væri að ná tökum á fjármálunum
sem eiga að duga til að halda þeim
innan íjárlagarammans," segir
Halldór. Hann segir að um sé að
Eldur í Alaska
ELDUR kom upp í gróðurhúsi
Alaska í Breiðholti í fyrrinótt.
Húsið skemmdist mikið, sem og
flest það sem í því var. Þá
skemmdist gróður í kring.
Slökkviliðinu barst tilkynning um
eldinn kl. 2.30. Þá logaði glatt í gróð-
urhúsi sem stendur sunnan við versl-
unarhús Alaska. Eldsupptök eru enn
ókunn en ekki þykir ólíklegt að um
íkveikju hafi verið að ræða.
Um síðustu helgi var komið að
nokkrum unglingspiltum þegar þeir
voru að reyna að kveikja í húsinu.
Piltamir hlupu á brott og náðu ekki
að gera neinn óskunda.
ræða milli 10 og 15 stofnanir.
„Varðandi rekstrartilfærslur
eins og lífeyristryggingar, sjúkra-
tryggingar, útflutningsbætur, nið-
urgreiðslur og fleira þá er í þessum
flokki mikið um lögbundnar
greiðslur sem í mörgun tilvikum
er erfiðara að fást við heldur en
rekstur stofnana nema að breyta
reglum og lögum,“ segir Halldór.
„í vetur var ýmsum lögum og
reglum breytt til að ná tökum á
þessum kostnaði. Vissulega hefur
það tekist vel en þó eru ýmsar
blikur á Iofti. Atvinnuleysi verður
verulega meira en gert var ráð
fyrir við afgreiðslu fjárlaga sem
þýðir aukin útgjöld upp á 500 til
600 milljónir. Kjarasamningamir
munu hafa áhrif á þetta til hækk-
unar í kringum milljarð. Nokkrir
liðir sjúkratrygginga eins og lyf
og lækniskostnaður gætu að
óbreyttu farið 200 til 300 milljónir
fram yfír það sem gert var ráð
fyrir í fjárlögum," segir Halldór.
Morgunblaðið/Ámi Johnsen
Nýr frystitogari Ögurvíkur í skipasmíðastöðinni í Flekkefjord í Noregi. Skipið verður einn af stærstu
togurum landsins og verður það afhent eigendum sínum í september næstkomandi.
Fiskiðjan á Sauðárkróki
íhugar kaup á Vigra RE
VERIÐ er að semja um kaup Fiskiðjunnar Skagfirðings á Sauðár-
króki á togaranum Vigra af skipasmiðastöðinni í Flekkefjord i Nor-
egi. Skipasmíðastöðin er að smíða nýjan frystitogara fyrir Ögurvík
hf. sem verður afhentur í september nk. og gengu togararnir Ögri
og Vigri upp í kaupin. Að sögn Einars Svanssonar, framkvæmda-
sfjóra Fiskiðjunnar, hefur Ögurvík milligöngu um samningana.
Einar sagði að ef af kaupunum sem hann gengi upp í nýsmíði tog-
yrði myndi Fiskiðjan selja Skagfirð-
ing úr landi, væntanlega til skipa-
smíðastöðvarinnar í Flekkefjord þar
ara Ögurvíkur. Skagfirðingur er
einmitt smíðaður hjá sömu skipa-
smíðastöð, en hann er með einn af
stærstu karfakvótum landsins, sem
að sögn Einars yrði fluttur yfir á
Vigra. „Mér finnst líklegt að af
kaupunum verði og að skipið verði
komið í rekstur hjá okkur einhvern
tíma með haustinu," sagði Einar.
Ögri var, eins og skýrt hefur
verið frá í Morgunblaðinu, seldur
frá skipasmfðastöðinni í Flekkefjord
til Granda hf. fyrr á árinu.