Morgunblaðið - 13.06.1992, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 13. JÚNÍ 1992
STARFSEMI FLUGFERÐA-SOLARFLUGS HÆTT
Brýn þörf fyrir
betri tryggingar
- segir Jóhannes Gunnarsson, for-
maður Neytendasamtakanna
SAMGÖNGURÁÐUNEYTIÐ mun lög’um samkvæmt tryggja að
300-400 íslendingar, sem eru erlendis á vegum Flugferða-Sólar-
flugs, komist heim aftur. Jóhannes Gunnarsson, formaður Neyt-
endasamtakanna, segir að brýn þörf sé á nýjum reglum um bættar
tryggingar, eins og örlög Sólarflugs og gjaldþrot Ferðamiðstöðvar-
innar Veraldar síðastliðinn vetur sýni. Frumvarp Halldórs Blöndal
samgönguráðherra um auknar tryggingar ferðaskrifstofa hlaut
ekki afgreiðslu á seinasta alþingi.
Eftir að Guðni Þórðarson, for-
stjóri Flugferða-Sólarflugs, til-
kynnti samgönguráðuneytinu í
gærmorgun að fyrirtæki hans gæti
ekki staðið við flárskuldbindingar
sínar, afturkallaði ráðuneytið ferða-
skrifstofuleyfí fyrirtækisins. Lögum
samkvæmt leggja allar ferðaskrif-
stofur fram sex milljóna króna
tryggingu er þær fá ferðaskrif-
stofuleyfí. Guðni Þórðarson óskaði
þess að gripið yrði til þessa sjóðs
til þess að greiða heimflutning
þeirra farþega, sem eru erlendis á
vegum fyrirtækis hans. Ráðuneytið
tekur að sér að koma fólkinu heim
og hefur þegar samið við Flugleiðir
um að flytja það.
Samkvæmt lögum um skipulag
ferðamála má eingöngu greiða
heimflutning farþega af trygginga-
fé því, sem ferðaskrifstofur leggja
fram. Ekki má taka af trygging-
unni til þess að endurgreiða þeim
farþegum, sem greitt hafa farseðil
sinn en ekki hafíð ferð, nema að
gengnum aðfararhæfum dómi.
Fjöldi fólks, sem átti bókað far
með Flugferðum-Sólarflugi og hafði
greitt farseðla sína, hafði samband
við Neytendasamtökin í gær og
voru margir í öngum sínum, að
sögn starfsfólks samtakanna. Jó-
hannes Gunnarsson, formaður
Neytendasamtakanna, sagði að
hægt væri að ráðleggja fólki tvennt.
Annars vegar að fylgjast vel með
fréttum og leggja fram kröfu í bú
Flugferða-Sólarflugs, sem hann
sagðist eiga von á að yrði tekið til
gjaldþrotaskipta. Spumingin væri
hins vegar hvort búið ætti einhveij-
ar eignir og þótt svo væri, væm
kröfur viðskiptavinanna ekki for-
gangskröfur, þannig að ekki væri
líklegt að menn fengju fé sitt endur-
greitt. Hins vegar væri hægt að
reyna að fá greiðslukortaviðskipt-
um rift.
„Þetta sýnir gríðarlega þörf á
að tryggja hag neytandans betur,"
sagði Jóhannes. „Það er í raun út
í hött að fyrirtæki geti verið að
valsa með peninga fólks án þess
að vera með viðunandi tryggingar.
Við reyndum að benda á þetta þeg-
ar Veröld varð gjaldþrota og þá var
lagt fram á Alþingi fmmvarp til
laga um ferðamiðlun, þar sem gert
var ráð fyrir í greinargerð að ferða-
skrifstofur myndu leggja fram
tryggingar sem myndu duga til
þess að tryggja að sá, sem hefði
greitt en ekki byijað ferð, fengi
fullar bætur fyrir það, sem þegar
hefði verið borgað. Okkur sýnist
að þingmenn hafí því miður engan
áhuga á neytendavemd. í það
minnsta var þetta mál ekki af-
greitt. Ef þetta fmmvarp hefði ver-
ið afgreitt, hefðu rúmlega 2.000
manns, sem eiga bókaða ferð með
Sólarflugi, fengið fullar bætur.
Þetta er annað gjaldþrotið, sem
verður hjá ferðaskrifstofu á þessu
ári, og þetta sýnir að yfírvöld verða
að gera eitthvað í þessu máli. Það
er ekki hægt að bjóða almenningi
upp á svona óöryggi."
Morgunblaðið/Bjami
Fjöldi viðskiptavina Sólarflugs kom að lokuðum dyrum í gær er þeir ætluðu að sækja farseðla
sína. Meðal þeirra var Rut Bragadóttir.
Ovissa með sparifé eins árs
Á ÞRIÐJA þúsund manns hafa borgað inn á ferðir hjá Flugferð-
um-Sólarflugi sem hætti starfsemi sinni í gær. Þeir sem enn eru
ekki farnir út sitja nú uppi með farmiða sem gætu orðið einskis
virði. Meðal þeirra eru Rut Bragadóttir og maður hennar Mark-
ús Kristjánsson. Þau keyptu sér farmiða hjá Flugferðum-Sólar-
flugi til Kanada, samtals fyrir tæplega 120 þúsund krónur.
„Það tók okkur um ár að safna flug hafa greitt miðana frá Lond-
fyrir þessum farmiðum. Við höf-
um a.m.k. líklega tapað farmiða
okkar til London . Eg hef hins
vegar ekki getað fengið upplýs-
ingar um hvort Flugferðir-Sólar-
on til Kanada. Ef svo er ekki þá
höfum við þá höfum við einnig
glatað þeim miðum. Nú höfum
ekki efni á að kaupa aðra miða
og því missum við líklega af brúð-
kaupi bróður mannsins míns sem
ætlar að gifta sig í Kanada seinna
í þessum mánuði," sagði Rut.
Rut Bragadóttir talaði við
starfsmann hjá Flugferðum-Sól-
arflugi um hálf tólf í gærdag og
þá var henni tjáð að engar breyt-
ingar hefðu orðið í sambandi fyrir-
hugaða ferð þeirra hjóna til
Kanada. Stuttu seinna heyrði hún
í fréttum að ferðaskrifstofan væri
hætt starfsemi sinni.
Fyrirtækinu tókst ekki að
standa í skilum við Flugleiðir
Flugleiðir höfnuðu því að taka reksturinn yfir
ÁKVEÐIÐ var að hætta rekstri
ferðaskrifstofunnar Flugferða-
Sólarflugs um hádegi í gær,
þegar ljóst var að fyrirtækinu
tækist ekki að inna af hendi
fyrirframgreiðslu til Flugleiða
fyrir síðdegisflug til Kaup-
mannahafnar. Þeir farþegar
Sólarflugs, sem áttu bókað far
með flugvél Flugleiða, urðu að
kaupa sér nýja farseðla á Kefla-
víkurflugvelli og hafa því í raun
tvígreitt ferð sína. Samkvæmt
heimildum Morgunblaðsins fór
Guðni Þórðarson, forstjóri Sól-
arflugs, fram á það við Flugleið-
ir að þær tækju yfir rekstur
ferðaskrifstofunnar og þar með
skuldbindingar gagnvart við-
skiptavinum sem bókað hafa
ferðir. Því höfnuðu Flugleiðir
vegna slæmrar greiðslustöðu
Sólarflugs.
Skömmu eftir hádegið sendi Sól-
arflug frá sér eftirfarandi fréttatil-
kynningu: „Það tilkynnist hér með
að Flugferðir-Sólarflug hættir allri
Farþegum Hekla-rejser
tryggt flug til Díininerkur
Feröir tvíborgaðar fyrir 26 ferðamenn
Ferðaskrifstofan Hekla-rejser samdi við Flugferðir-Sólarflug, sem
leiguflugshafa, um að annast flugferðir fyrir 800 ferðamenn á
vegum skrifstofunnar. Eigandi Hekla-rejser, Július Pálsson, segir
afdrif Flugferða-Sólarflugs því koma eins og reiðarslag þar sem
hann beri ábyrgð á því að koma ferðamönnunum til og frá ís-
landi. „Ég mun vissulega tryggja þeim 30-40 ferðamönnum sem
eru nú á okkar vegum á íslandi flugferðir aftur til Danmerkur."
Einnig ætlar hann að sjá til þess að þeir sem nú hafa pantað ferð-
ir hjá Hekla-rejser komist til Islands, en það eru m.a. um 130 manns
í næstu viku.
„Ég átti alls ekki von á því að
svona færi nú þar sem mjög óeðli-
legt er að ferðaskrifstofur eigi lítið .
lausafé á þessum árstíma þegar
innborganir eru oft miklar til þess-
ara fyrirtækja en þau eru enn ekki
farin að gera upp við mörg af sínum
viðskiptasamböndum, t.d. við hótel
og bílaleigur. Það er mun líklegra
að ferðaskrifstofur verði gjaldþrota
í lok tímabilsins eftir að gert hefur
verið upp,“ segir Júlíus
Hekla-rejser er búin að greiða
fyrir þær ferðir sem farnar hafa
verið. „Almennt borgum við ekki
fyrir ónotuð sæti. Nú kom hins
vegar upp sú óeðlilega aðstaða að
það var búið að greiða Flugferðum-
Sólarflugi fyrir sæti fyrir 26 danska
ferðamenn til íslands sem þeir
standa ekki við. Því þurfti ég einn-
ig að kaupa miða fyrir ferðamenn-
ina með Flugleiðum og tvíborga þar
með ferðir þeirra.
Að mínu mati er mjög óeðlilegt
að við skyldum ekki fá nánari upp-
lýsingar um stöðu Flugferða-Sólar-
flugs þannig að við hefðum haft
svigrúm til að gera okkar ráðstaf-
anir tímalega. Þó voru ýmis teikn
á Iofti um hvert afkoma fyrirtækis-
ins stefndi, m.a. vegna þess að bók-
anir hjá Flugferðum-Sólarflugi voru
mjög slæmar á ákveðnum brottför-
um. Ég hef mikla samúð með þeim
aðilum sem hafa keypt farmiða með
Flugferðum-Sólarflugi og að mínu
mati hefur ferðaskrifstofan sýnt
mjög óeðlileg vinnubrögð í þessu
sambandi," sagði Júlíus Pálsson.
starfsemi frá og með deginum í
dag að telja. Þéssi erfíða og sára
ákvörðun er tekin nú fyrirvaralaust
til þess að sem minnst tjón hljótist
af lokun ferðaskrifstofunnar.
Þær aðstæður hafa skapazt að
fyrirtækinu er ókleift að halda
áfram þeirri starfsemi að flytja ís-
lendinga milli landa á lægri far-
gjöldum en aðrir bjóða.
Helztu orsakir þessa eru minnk-
andi eftirspum í kjölfar fjaðrafoks
í fjölmiðlum, harðari samkeppni
vegna lækkunar fargjalda í áætlun-
arflugi og almennur samdráttur
vegna versnandi efnahagsástands
í þjóðfélaginu.
Flugferðir-Sólarflug þakkar við-
skiptavinum sínum og velunnurum
auðsýnt traust og velvild alla og
harmar að þurfa nú að binda enda
á starfsemi sem að okkar dómi
hefur gegnt svo mikilvægu hlut-
verki fyrir íslenska neytendur."
Samningurinn við Flugleiðir
felldur úr gildi
Sólarflug hafði síðastliðinn mið-
vikudag gert samning við Flugleið-
ir um að flytja farþega ferðaskrif-
stofunnar til Kaupmannahafnar og
Lundúna. í samningnum voru
ákvæði um að allar ferðir bæri að
greiða með þriggja sólarhringa fyr-
irvara. Samkvæmt heimildum
Morgunblaðsins átti Sólarflug síð-
degis á fímmtudag að greiða Flug-
leiðum tvær ferðir, sem fara átti í
gær. Fyrirtækinu tókst að fá bank-
alán fyrir greiðslu fyrri ferðarinnar
seint á fímmtudagskvöld og var sú
ferð farin eins og til stóð. Hins
vegar tókst Guðna Þórðarsyni, for-
stjóra Sólarflugs, ekki að útvega
fé til að greiða seinni ferðina til
Kaupmannahafnar. Flugleiðir
framlengdu frestinn til að greiða
ferðina til hádegis í gær, en er
Sólarflugi tókst ekki að greiða fyr-
ir þann tíma, var samningurinn við
Flugleiðir fallinn úr gildi.
Yfirtöku hafnað
Að sögn Einars Sigurðssonar,
blaðafulltrúa Flugleiða, höfðu
Flugleiðir hag af því að semja við
Sólarflug um flutning farþega þar
sem það gerði félaginu kleift að
bæta sætanýtingu í flugvélum sín-
um. Það hefði hins vegar ekki borg-
að sig fyrir Flugleiðir að yfirtaka
ferðaskrifstofureksturinn og engar
formlegar viðræður hefðu farið
fram um slíkt milli forráðamanna
Flugleiða og Guðna Þórðarsonar.
„Við heyrðum að áhugi væri á
slíku, en að fengnum upplýsingum
um greiðslustöðu fyrirtækisins var
enginn áhugi á því af hálfu Flug-
leiða," sagði Einar. „Því miður
hefðum við ekki verið að kaupa
annað en skuldbindingar um að
flytja 2.500 farþega, án þess að
nokkuð kæmi inn, sem hönd væri
á festandi."
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins var ein ástæða þess að
Sólarflug samdi við Flugleiðir um
flutning á farþegum sínum í áætl-
unarflugi sú, að eftirspurn eftir
ferðum skrifstofunnar var minni
en reiknað hafði verið með, og far-
þegahóparnir í sumum tilvikum of
litlir til þess að standa undir leigu
á heilli flugvél, en í rekstri ferða-
skrifstofunnar hafði verið miðað
við að flytja farþega í leiguflugi.
Einnig gekk samkeppnin við Flug-
leiðir ekki jafnvel í ár og'í fyrra,
þar sem Flugleiðir lækkuðu far-
gjöld sín á sömu leiðum og Sólar-
flug bauð ferðir á. Undir lokin hafði
ferðaskrifstofan því ekki bolmagn
til að standa undir skuldbindingum
sínum.