Morgunblaðið - 13.06.1992, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 13. JÚNÍ 1992
21
MorgunDiaoio/ övemr
Helgi Sigurðsson safnvörður og Ólafía Jónsdóttir, ekkja Guðmundar Þorsteinssonar, í gullsmíðaverk-
stæði Guðmundar.
Arbæjarsafn:
Gullsmíðaverkstæði sett upp
ÞESSA dagana er verið að sefja upp gullsmíðaverkstæði í Árbæjarsafni
í samvinnu safnsins og Félags íslenskra gullsmiða. Hefur því verið
fundinn staður i húsinu sem áður stóð við Suðurgötu 7. Uppistaða í
verkstæðinu verður verkstæði Guðmundar Þorsteinssonar gullsmiðs
sem lengi starfaði í Bankastræti 12. Verkstæði Guðmundar stendur
enn óhreyft með tilheyrandi tækjabúnaði. Guðmundur var fjölhæfur
maður í sinni iðn. Búnaður á verkstæðinu er því af margvíslegu tagi.
Einnig fylgir því fjöldi smiðisgripa á ýmsum vinnslustigum.
Á verkstæði Árbæjarsafn verða
einnig ágætir munir sem aðrir gull-
smiðir hafa gefið. Má þar nefna
Bjöm Halldórsson, Dóru Jónsdótt-
ur, Óskar Pétursson, Paul Odd-
geirsson, Reyni Guðlaugsson, Ás-
geir Reynisson og Þorberg Hall-
dórsson.
Guðmundur Þorsteinsson fæddist
19. ágúst 1897 að Blönduhlíð í
Hörðudal í Dalasýslu. Um 17 ára
aldur fluttist hann til Reykjavíkur
og hóf gullsmíðanám. Guðmundur
lærði hjá Jóni Levy í tæp tvö ár.
Hjá Jóni Sigmyndssyni vann hann
1917-1920. Guðmundur byijaði
snemma með sitt eigið verkstæði
og rak lengi verslun i Bankastræti
12, eða til ársins 1979. Verkstæðið
var í sama húsnæði fram til 1950
þegar það fluttist á Vífilsgötu 17 í
kjallara íbúðarhúss Guðmundar og
Olafíu konu hans, þar sem það var
ætíð síðan og er enn óhreyft í sinni
upprunalegu mynd. Þar vann Guð-
mundur til dauðadags, 1989.
Ekkja Guðmundar, Ólafía Jóns-
dóttir, fæddist 1904 í Flóanum en
fluttist til Reykjavíkur sjö ára göm-
ul. Ólafía sá ætíð um verslunar-
reksturinn og hafði á tímabili tvær
stúlkur í vinnu. Framan af, þegar
minna var að gera í versluninni,
vann hún með manni sínum á verk-
stæðinu við smíðar.
Þegar verslunin var seld, árið
1979, þá keypti hana Ólafur Guð-
mun'dur Jósepsson gullsmiður og
rekur hann hana enn. Hann er
skírður í höfuðið á Ólafi og Guð-
mundi fyrir sakir vinskapar foreldra
hans við þau. Ólafur er formlegur
gefandi verkstæðisins.
„Hvað væri Reykja-
vík án hafnar?“
„HVAÐ væri Reykjavík án hafnar?“, spurði Knud Zimsen, fyrrum
borgarsljóri Reykjavíkur i bók sinni „Ur bæ I borg“ og svaraði sjálf-
ur: „Sennilega ekki höfuðstaður landsins, líklega lítið kotþorp og
fremd þess við það eitt bundið, að Ingólfur setti sig þar niður í
öndverðu og innréttingar Skúla fógeta lentu þar.“ A þessu ári er
þess minnst á margvíslegan hátt að Reykjavíkurhöfn er 75 ára og nú
á Sjómannadaginn, sunnudaginn 14. júní nk., verður opnuð sögusýn-
ing í Hafnarhúsinu við Tryggvagötu.
A sýningunni verður uppbygging
og þróun þessara umfangs- og af-
kastamiklu mannvirkja sýnd með
sögulegum myndum, kortum og
munum sem tengjast ýmsum skeið-
um í sögu Reykjavíkurhafnar. Tek-
ist hefur t.d. að safna saman fróð-
legum ljósmyndum allt frá því að
Reykjavík var „hafnlaus bær“ og
öll skip urðu að liggja úti á sund-
um. Á sýningunni verður mikil
veggmynd sem Gylfi Gíslason,
myndlistarmaður, hefur gert af
Reykjvíkurhöfn, eins og hún mun
hugsanlega líta út árið 2017. Einn-
ig verða sýnd líkön af mörgum
þekktum skipum landsmanna, sem
sett hafa svip sinn á litríkt hafnar-
lífið í gegnum tíðina.
Sögusýningin er á annarri hæð
í Hafnarhúsinu, sem stendur á upp-
fyllingu milli Tryggvagötu og Geirs-
götu. Það var fullgert árið 1932 og
var lengi eitt stærsta skrifstofu- og
vörugeymsluhús landsmanna. Enn
þánn dag í dag setur það sterkan
svip á umhverfi miðbæjarins og
gömlu hafnarinnar.
Reykjavíkurhöfn er helsta vöru-
flutningamiðstöð landsmanna, en
um hana fer 65% alls innflutnings
og um 35% heildarútflutnings þjóð-
arinnar. Árið 1991 fóru tæplega
3,2 milljónir tonna af vörum, fiski,
olíu og steinefnum um höfnina og
als komu 2.500 skip í höfnina. Á
hafnarsvæðinu starfa á þriðja þús-
und manns, en starfsmenn Reykja-
víkurhafnar eru 70. Reykjavíkur-
höfn er í eigu Reykjavíkurborgar,
en hún hefur sjálfstæðan fjárhag
og ijármagnar rekstur og uppbygg-
ingu með eigin aflafé ein íslenska
hafna.
í tilefni sýningarinnar hefur
höfnin látið gefa út veglegan bækl-
ing um 75 ára sögu hennar, sem
heitir „Hvað væri Reykjavík á hafn-
ar?“ Sýningin verður opin daglega
frá kl. 13.00 til 18.00 fram til
hausts. Uppsetning og umsjón sýn-
ingarinnar er í höndum Ragnhildar
Vigfúsdóttur, sagnfræðings, Vignis
Albertssonar, byggingafræðings,
Ágústar Ágústssonar, hagfræð-
ings, Jóns Þorvaldssonar, tækni-
-----»-■■».♦...
Handavinnu
sýningar á
Hrafnistunum
Á SJÓMANNADAGINN, 14. júní,
verður sala og sýning á handa-
vinnu heimilisfólks á Hrafnistu,
dvalarheimilum aldraðra sjó-
manna í Reykjavík og Hafnar-
firði frá kl. 13.30-17.00.
Á sýningunni í Reykjavík verður
m.a. sýnd tóvinna. Einnig verður
kaffisala á báðum heimilunum frá
kl. 14.30-17.00 og rennur ágóðinn
til velferðarmála heimilisfólksins.
VlESTtelN
Heimildarkvikmynd ífjórum
hlutum um sögu útgerðar og
sjávarútvegs íslendinga frá
árabátaöld fram á okkar daga.
Sýningar í Háskólabíói:
Laugardag 13. júní og
sunnudag 14. júní, Sjómannadaginn.
Aðgangur ókeypis.
Ath! Allra síðustu sýningar.
1. hluti - Frá árabátum til véla (-1918) kl. 14:00
2. hluti - Bygging nýs íslands (1920 -1950) kl. 15:15
3. hluti - Baráttan um fiskinn (1950 -1989) kl. 16:30
4. hluti — Ár í útgerð (1989) kl. 17:45
Umsagnir um myndina:
"Verstöðin ísland flokkast umsvifalaust undir það
besta, sem við höfum gert í kvikmyndagerð yfir
höfuð. Stórbrotið, skemmtilegt og
vandvirknislegt verk sem á sér aðeins eina
hliðstæðu í öðru meistarastykki, íslenskum
sjávarháttum Lúðvíks Kristjánssonar."
SV, Mbl. 16/5 '92
"Saman mynda hlutamir fjórir skemmtilegasta,
ítarlegasta og heilsteyptasta upplýsingabanka um
íslenskan sjávarútveg sem Víkverji minnist að
hafa litið augum - ekki þurrar hagtölur heldur
upplifun í myndum og máli..."
Víkverji, Mbl. 8/5 '92
"Með þessari framkvæmd hefur LÍÚ reist sér
óbrotgjaman minnisvarða, með því að bjarga frá
glötun sögulegum verðmætum um íslenskan
sjávarútveg frá upphafi árabátaútgerðar í
verstöðvum á útnesjum til nútíma vélvæddra
úthafsveiða."
Hjámar R. Bárðarson Mbl. 28/5 '92
"Þetta er mynd sem hverjum íslendingi ber
eiginlega skylda til að sjá, ef hann ætlar að botna
hætis hót í lífinu á þessari eyju okkar. Og það á
stóru kvikmyndatjaldi. Á litlum sjónvarpsskermi
verður hún eins og listaverk á frímerki."
E. Pá. Gárur, Mbl. 17/5 '92
"Hér hafa verið sköpuð ómetanleg
menningarverðmæti."
SV, Mbl. 16/5 '92