Morgunblaðið - 16.06.1992, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 16. JÚNÍ 1992
UMHVERFISRÁÐSTEFNAN í RÍÓ
Umhverfisráðstefnu Sameinuðu þjóðanna lokið;
Baráttan fyrir lífríki jarð-
arinnar er rétt að hefjast
Rio de Janeiro. The Daily Telegraph, Reuter.
Umhverfisráðstefnu Sameinuðu þjóðanna lauk á sunnudag þegar
leiðtogar 178 þjóða undirrituðu Agenda 21 en það er framkvæmdaá-
ætlun á 800 blaðsíðum um verndun náttúrufars og náttúruauðlinda.
Ríkir almenn ánægja með ráðstefnuna þótt margir hafi orðið til að
minna át að baráttan fyrir lífríkinu og betra umhverfi væri rétt að
hefjast. í meginatriðum náðist samkomulag um helstu málin, vernd-
un andrúmsloftsins og líffræðilegs fjölbreytileika, það er að segja
vemdun dýra og jurta, og einnig tókst að koma í veg fyrir, að ráð-
stefnan leystist upp í togstreitu milli norðurs og suðurs.
Andi Ríóráðstefnunnar eins og
hann birtist í Ríóyfírlýsingunni um
sjálfbæra þróun á að vera vegvísir
nýrrar nefndar, sem allsheijarþing
SÞ ætlar að setja á fót í haust, en
hún á að leggja að og hvetja ríkis-
stjómir til að gera áætlun um út-
rýmingu fátæktar, um baráttu gegn
mengun og offjölgun mannfólksins.
Þá verður einnig gengið eftir því,
að rýrnunar eða stöðu endurnýjan-
legra auðlinda verði ávallt getið í
ríkisreikningum þjóðanna. Munu 50
menn frá flestum heimshomum
sitja í nefndinni og að auki fulltrúar
Alþjóðabankans, GATT og Alþjóða-
gjaldeyrissjóðsins.
Sáttmálinn um verndun and-
rúmsloftsins var samþykktur af
fulltrúum 150 ríkja og sáttmálinn
Vill fella
Havel í for-
setakjörinu
Prag. The Daily Telegraph.
VLADIMIR Meciar, leiðtogi
Hreyfingar fyrir lýðræðis-
legri Slóvakíu (MFDS), kvaðst
á sunnudag hafa fyrirskipað
þingmönnum flokksins að
fella Vaclav Havel, forseta
Tékkóslóvakíu, í fyrirhuguðu
forsetakjöri á þingi landsins.
Hann krafðist þess einnig að
lög Tékkóslóvakíu yrðu felld
úr gildi í Slóvakíu.
Hreyfing fyrir lýðræðislegri
Slóvakíu er stærsti flokkur lýð-
veldisins og getur komið í veg
fyrir endurkjör Havels þótt þing-
menn allra annarra flokka greiði
atkvæði með honum. Meciar
sagði að Havel væri ekki rétti
maðurinn í forsetaembættið.
Hann vill að Tékkar og Slóvakar
kjósi eigin forseta, sem skiptist
á um að gegna forsetaembætti
laustengds sambands sjálf-
stæðra ríkja. Tékkóslóvakía
verði aðeins efnahags- og varn-
arbandalag Tékka og Slóvaka.
Havel sagði að Tékkar og
Slóvakar hefðu aðeins fjóra
kosti: laustengt ríkjasamband,
áframhaldandi ringulreið, frið-
samlega upplausn Tékkóslóvak-
íu eða stríð líkt og í Júgóslavíu.
um líffræðilegan fjölbreytileika af
fulltrúum 152 ríkja og vemdun
skóga og rétt nýting þeirra verður
forgangsverkefni nefndarinnar
lu.
Hart hefur verið deilt um efni
frumvarpsins í þinginu síðastliðna
tuttugu mánuði. Framvarpið var
samþykkt með 329 atkvæðum gegn
17 í neðri deild þingsins en 166
nýju. Þá var einnig ákveðið af efna
til alþjóðaráðstefnu um ástand físk-
stofna í heimshöfunum.
Eitt af síðustu verkum ráðstefn-
unnar var að hvetja iðnríkin og
auðugar þjóðir til að veija 0,7% af
þjóðarframleiðslunni til þróunar- og
umhverfíshjálpar og á því marki að
vera náð um aldamótin. Hér er þó
aðeins um áskorun að ræða og fjár-
framlögin verða miklu minni en
þeir 70smilljarðar dollara, sem sum-
ir höfðu gert sér vonir um fyrir
ráðstefnuna.
þingmenn sátu hjá eða voru fjarver-
andi. Sósíalistar sátu hjá við at-
kvæðagreiðsluna og í hörðum deil-
um fyrir hana hótuðu þeir að segja
af sér ef það yrði að veruleika.
Til að gefa nokkra hugmynd um
það, sem við er að glíma í umhverf-
ismálum í heiminum, fara hér á
eftir upplýsingar um eyðinguna
aðeins þá 12 daga, sem Ríóráð-
stefnan stóð:
• 600-900 jurta- og dýrategundir
urðu útdauðar.
• 197.256 hektarar ræktarlands
breyttust í eyðimerkur.
• Mannfjöldinn jókst um 3,3 millj-
ónir.
• 534.000 hektarar í regnskógun-
um vora raddir.
Formaður Sósíalistaflokksins, Ma-
koto Tanabe, sagði eftir lagasetn-
inguna að hún væri svartur blettur
á Japönum.
Leiðtogar nokkurra Asíuríkja
hafa lýst yfir áhyggjum sínum
vegna lagasetningarinnar og óttast
þeir að hún sé aðeins upphafið að
nýrri vígvæðingu og íhlutun Japana
í málefni annarra þjóða. Meðal
þeirra eru leiðtogar Kína, Tævans,
Singapore, og Norður- og Suður-
Kóreu en öll þessi lönd voru herset-
in af Japönum í Seinni heimsstyij-
öldinni. Mótmælagöngur gegn laga-
framvarpinu hafa verið farnar í
Hong Kong, Manilla og Seoul.
Forsætisráðherra Japans, Kiichi
Miyazawa, vísaði gagnrýni and-
stæðinga hinna nýju laga á bug
eftir atkvæðagreiðsluna í gær og
sagði að loksins gætu Japanir lagt
sitt af mörkum til friðar í heiminum
með því að manna friðargæslusveit-
ir SÞ.
Með nýju lögunum er ríkisstjórn-
inni heimilað að senda allt að 2.000
hermenn til friðargæslu á óróa-
svæðum í umboði SÞ. Búist er við
því að stjórnin muni nýta þessa
heimild bráðlega til að taka þátt í
friðargæslu SÞ í Kambódíu.
Litháar
vilja
herinn
burt
Vilnius. Reuter.
LITHÁAR samþykktu með
rúmlega níu af hveijum 10 at-
kvæðum að sveitir fyrrum sov-
éthersins fari frá landi þeirra
fyrir árslok og Rússar borgi
skaðabætur fyrir veru sveit-
anna í Litháen. Um 75% gjald-
gengra kjósenda greiddu at-
kvæði í þjóðaratkvæðinu á
sunnudag og greiddu aðeins
7,2% atkvæði gegn brottför
heijanna en 68,6% sögðu já.
Til þess að úrslit þjóðaratkvæð-
is verði bindandi þurfa 50%
þeirra sem á kjörskrá eru og
einn til viðbótar að greiða mál-
staðnum atkvæði. Atkvæða-
greiðslan hefur fyrst og fremst
táknrænt gildi því stjórnvöld í
Kreml segjast ekki getað hafið
brottflutning sveitanna fyrr en
eftir tvö ár í fyrsta lagi vegn
skorts á íbúðarhúsnæði í Rúss-
landi.
Minnsta
barnið andar
sjálft
MINNSTA barn heims, 15
sentimetra og 312 gramma
þungt sveinbarn, gat andað
hjálparlaust í gær, að sögn
lækna á sjúkrahúsi í Notting-
ham í Englandi. Barnið, Tyler
Davidson, fæddist í síðustu viku
og er tvíburi. Bróðir hans Ste-
ven vó eitt kíló við fæðingu.
Talsmaður Guinness-metabók-
arinnar staaðfesti í gær að
Tyler væri minnsta lifandi
barnið sem sögur færa af en
þá er miðað við þyngd.
420.000
sprengjur
ónýtar
Alþjóðlegri sveit sprengjus-
érfræðinga hefur tekist að gera
420.000 jarðsprengjur óvirkar
og eyða 45.000 tonnum af
sprengjum og skotfærum í
Kúveit eftir lok Persaflóastríðs-
ins. Yfirmaður verkfræðideild-
ar kúveiska hersins telur að það
muni taka um tvö ár í viðbót
að fullhreinsa Kúveit af jarð-
sprengjum og skotfærum sem
írakar skildu þar eftir sig er
hersveitir bandamanna sigraðu
innrásarlið þeirra. Við sprengj-
uleitina starfa sveitir manna frá
Bandaríkjunum,. Bretlandi,
Frakklandi, Egyptalandi,
Bangladesh, Pakistan og Tyrk-
landi. Hafa 29 menn úr þessum
sveitum beðið bana við sprengj-
uleitina og 43 særst.
Dauðarefsing
gegn
mafíunni
RÚMLEGA helmingur ítala vill
að dauðarefsing verði tekin upp
í baráttunni gegn skipulegri
glæpastarfsemi en 85% ítala
telur þjóðfélaginu stafa hætta
af starfsemi mafíunnar, sam-
kvæmt niðurstöðum skoðana-
könnunar virtrar stofnunar,
ISPES, sem birtar voru í gær.
Könnunin var gerð fyrir morðið
á dómaranum Giovanni Falcone
og sögðu talsmenn ISPES að
gera mætti ráð fyrir að mun
fleiri hefðu stutt dauðarefsingu
ef könnunin hefði átt sér stað
eftir morðið.
Ársávöxtun umfrani vcrðbólgu s.l. ?> nián.
Almennur lífeyrissjóður VIB
starfar sem séreignarsjóður.
Framlög sjóðsfélaga eru því
séreign hans og inneign erfist.
VÍB
VERÐBRÉFAMARKAÐUR ÍSLANDSBANKA HF.
Ármula 13a, 155 Reykjavik. Sími 68 15 30.
Reuter
Mótmæli fóru fram við japanska sendiráðið í Seoul í Suður-Kóreu í gær gegn þeirri samþykkt jap-
anska þingsins að heimila ríkissljórninni að senda hersveitir úr landi til friðargæslustarfa.
Japan:
Stjórninni heimilað að
taka þátt í friðargæslu SÞ
Tókýó. Reuter.
JAPANSKA þingið samþykkti í gær lagafrumvarp, sem heimilar
ríkisstjórninni að senda japanskar hersveitir úr landi í fyrsta sinn
eftir lok seinni heimsstyijaldarinnar. í hinum nýju lögum er þó skýrt
tekið fram að slíkir leiðangrar takmarkist við friðargæslustörf á
vegum Sameinuðu þjóðanna (SÞ). Búist er við því að heimildin verði
nýtt bráðlega með því að senda japanska friðargæsluliða til Kambód-