Morgunblaðið - 16.06.1992, Blaðsíða 48

/

Stíí^mm^slMBRÉF^mlah^PÓSTHÓLF^^^AKVÍtEYRI: HAFNARSTRÆTI 85 ÞRIÐJUDAGUR 16. JÚNÍ 1992 VERÐ í LAUSASÖLU 110 KR.
Bardagar blossuðu
upp fyrirvaralaust
Islensku hjúkrunarfræðingarnir fegn-
ir að vera komnir heim frá Kabúl
HÁLFS árs starfi íslensku iyúkrunarfræðinganna Elínar Guð-
mundsdóttur og Maríönnu CsiUag á vegum Rauða krossins í
Kabúl í Afganistan er nú lokið. Þar störfuðu þær ásamt Jóni
Karlssyni, sem skotinn var til bana 22. apríl.
Elín og Maríanna segja skot-
bardaga hafa blossað upp fyrir-
varalaust. Þær segjast hafa unnið
nokkurn veginn sleitulaust á
sjúkrahúsinu þrátt fyrir tíðar
skot- og sprengjuárásir í næsta
nágrenni við það. „Skurðstofuliðið
vann til að mynda 20 tíma á dag.
Allt voru þetta skotsár og
sprengjuflísar sem við vorum að
fást við á þessum tíma — ljót sár
og ljót tilfelli, því mörg
fómarlambanna voru böm,“ segir
Maríanna.
Aðspurð segir Elín að henni
hafi liðið einna verst þegar verið
var að sprengja og skjóta fyrir
utan húsið þar sem hún bjó. „Mað-
ur vissi ekki hvað myndi gerast á
næstu mínútu. Myndu þeir
sprengja húsið eða ráðast inn á
okkur eða myndi sprengja falla á
íslensku hjúkrunarfræðingarnir Elín Guðmundsdóttir og Maríanna
Csillag við sandbyrgi í Kabúl í Afganistan, þar sem þær störfuðu
í hálft ár.
húsið og sprengja okkur í tætlur
þótt við værum niðri í kjallara,"
segir hún.
Þær segja það einskæra heppni
að spítalinn skyldi sleppa þegar
skæruliðar Hekmatyars gerðu
eldflaugaárás á borgina 4. maí.
Sjá nánar á miðopnu.
Leggja til heldur meiri afla en
Alþjóða hafrannsóknaráðið
Hafrannsóknastofnun gerir i
dag opinberar tillögur sínar um
hæfilegan fiskafla á næsta fisk-
veiðiári. Tillögumar verða jafn-
framt kynntar á ríkisstjómar-
fundi í dag og fyrir hagsmunaað-
ilum. Samkvæmt heimildum
Morgunblaðsins munu fiskifræð-
ingar stofnunarinnar leggja til að
þorskafli á næstu ámm verði svip-
aður, en þó eitthvað meiri, en
ráðgjafamefnd Alþjóða hafrann-
sóknaráðsins lagði til fyrir
nokkm, en nefndin lagði til 40%
niðurskurð.
Hafrannsóknastofnun kynnir að
venju hvaða áhrif ákveðin veiði hafi
á stærð hrygningarstofns og veiði-
stofns. Þar sem Hafrannsóknastofn-
un leggur til afla miðað við fískveiði-
árið, en Alþjóða hafrannsóknaráðið
miðar við almanaksárið, er saman-
burður við næstu misseri erfíður.
Hafrannsóknastofnun lagði tillögur
sínar um fískafla næsta árs fyrir
sjávarútvegsráðherra í gær, en þær
hafa enn ekki verið gerðar opinberar.
Alþjóða hafrannsóknaráðið lagði á
sínum tíma til að þorskveiðar Islend-
Brotist inn
í íbúðarhús
Morgunblaðið/Emilía
Sérfræðingar Hafrannsóknastofnunar koma af fundi sínum með sjáv-
arútvegsráðherra í gærmorgun, þar sem þeir kynntu tillögur stofnun-
arinnar um fiskafla á næsta ári. Taldir frá vinstri em fiskifræðingarn-
ir Hrafnkell Eiríksson, Ólafur S. Ástþórsson og Björn Æ. Steinarsson,
þá Þorsteinn Pálsson sjávarútvegsráðherra og Gunnar Stefánsson töl-
fræðingur.
inga yrðu skornar niður um 40%, en
það þýddi um 150.000 tonna árlegan
afla og myndu þjóðartekjur af þeim
sökum geta minnkað um allt að 15
milljarða króna.
Þorsteinn Pálsson sjávarútvegs-
ráðherra sagði í ræðu sinni við há-
tíðahöldin á sjómannadaginn að sú
spuming væri áleitin, hvort ekki
væri bezt að taka þann kost að tak-
marka þorskveiðamar á næsta ári
svo mikið, að þorskstofninn gæti
stækkað. Ráðherrann sagði að
óbreytt veiði kæmi ekki til greina
og sá kostur að halda stærð stofns-
ins óbreyttri hefði ekki gefíð nógu
góða raun. Hann sagðist þeirrar
skoðunar að ef litið væri til lengri
tíma myndi uppbygging þorskstofns-
ins skila meiri samanlögðum hagnaði
á næstu fímm ámm en sú leið að
miða við óbreytta stofnstærð.
Sjá frétt á bls. 25.
Framhalds-
námí HI
líklega
fellt niður
VIÐBÓTAR- og framhaldsnám
í hagfræði, hjúkrunarfræði og
flest framhaldsfög í félagsvís-
indadeild verða væntanlega
ekki kennd í Háskóla íslands
næsta vetur. Gunnlaugur H.
Jónsson, fjármálastjóri í Há-
skólanum, segir að það muni
hins vegar ekki duga til að ná
endum saman en skera þurfi
niður um allt að 15 til 20 milljón-
ir í einstökum deildum. Á næstu
vikum munu deildirnar ákveða
hvernig þær hyggjast skera nið-
ur.
Meistaranám í hagfræði, fram-
haldsmenntun í hjúkrunarfræði og
hagnýt fjölmiðlun, námsráðgjöf og
félagsráðgjöf innan félagsvísinda-
deildar verða væntanlega ekki
kennd næsta skólaár. Gunnlaugur
segir að vegna mikilvægis kenn-
aramenntunar í framhaldsskólum
verði kennsla í uppeldis- og
kennslufræði hins vegar ekki felld
niður.
Hann segir að einnig hafi kom-
ið til umræðu að hækka lágmarks-
fjölda í valfögum en hingað til
hefur þeirri reglu verið fylgt að
minnst fimm séu í hveiju valfagi
til að kennsla geti farið fram.
Þá segir hann að dregið verði
verulega úr verklegum æfíngum
og dæmatímum.
„Frá 1988 hefur nemendum
fjölgað um 1.000, kennurum hefur
flölgað og komið hafa inn nýjar
námsgreinar en ijárveitingar eru
hins vegar þær sömu að raungildi
og þá. Samkvæmt lögum verðum
við að taka inn alla nemendur sem
sækja um skólavist. Þetta gengur
hins vegar einfaldlega ekki upp.
Menn verða að fara að velja um
hvort fækka eigi námsgreinum og
nemendum eða auka fjárveiting-
ar,“ segir Gunnlaugur.
Mannvirkjasjóður Atlantshafsbandalagsins:
Einkaréttur Aðalverktaka
afnuminn ekki síðar en 1995
Yerkefni á Keflavíkurflugvelli fyrir 3,5 milljarða sam-
þykkt en beðið eftir heimild til að hefja framkvæmdir
Fjárveitinganefnd mannvirkjasjóðs Atlantshafsbandalagsins hefur
samþykkt framkvæmdir á Keflavíkurflugvelli að upphæð 3,5 millj-
arða króna, sem beðið hafa staðfestingar hjá nefndinni í um það bil
ár. Jafnframt hafa íslensk stjórnvöld fallist á að einkaréttur ís-
lenskra aðalverktaka á framkvæmdum á Keflavíkurflugvelli verði
afnuminn ekki síðar en 1. apríl 1995 og er þetta eitt af skilyrðum
sem fjárveitinganefnd mannvirkjasjóðsins setur fyrir afgreiðslu á
frekari verkefnum á íslandi.
KROTIST var inn í fjölda íbúðar-
húsa í Reykjavík um helgina og
virtist litlu skipta hvort íbúarnir
voru heima eða ekki. Aðallega var
stolið hljómflutningstækjum, sjón-
vörpum, myndbandstækjum og
skartgripum.
í einu tilfellanna vaknaði íbúi við
umgang þjófanna, sem stukku á
brott. Þeir höfðu hins vegar náð að
fjarlægja myndbandstæki, geislaspil-
ara og skartgripi. Þeir munu hafa
komist inn í húsið um svaladyr með
lélegri læsingu.
Ekki var brotist inn í hús í einu
hverfí borgarinnar fremur en öðrum.
Þannig var farið inn í hús allt vestur
frá Eiðsgranda og upp í Krumma-
hóla.
Oft dregur úr innbrotum þegar
nætumar verða bjartari, en nú virð-
ast þjófar ekki setja það fyrir sig.
Helst er leitað eftir auðseldum hlut-
um, eins og hljómtækjum og skart-
gripum.
Þrátt fyrir að mannvirkjasjóður-
inn hafí samþykkt þessi verk ligg-
ur ekki fyrir heimild til fram-
kvæmda þar sem tímabundið al-
mennt bann við nýjum fram-
kvæmdum er nú í gildi innan
NATO meðan fjárhagsstaða
mannvirkjasjóðsins er tekin út.
Að sögn Róberts Trausta Áma-
sonar skrifstofustjóra varnarmála-
skrifstofu utanríkisráðuneytisins
er þó vonast til að framkvæmda-
heimildir fáist fyrir miðjan júlí en
það gæti þó dregist fram á haust.
Þau verk sem fjárveitinganefnd
mannvirkjasjóðsins hefur nú sam-
þykkt eru tvö flugskýli fyrir kaf-
bátaleitarflugvélar og eldsneytis-
dreifíngarkerfí á Keflavíkurflug-
velli, sem er hluti af uppbyggingu
olíuhafnarinnar í Helguvík. Alls
kosta þessi verk að jafnvirði um
3,5 milljarða íslenskra króna og
er gert ráð fyrir að verktími verði
nær þijú ár.
Talsverð andstaða hefur verið
innan mannvirkjasjóðs Atlants-
hafsbandalagsins, einkum hjá
Bretum og Norðmönnum, gegn
því fyrirkomulagi sem verið hefur
á framkvæmdum fyrir varnarliðið
á Keflavíkurflugvelli samvæmt
samningum íslenskra og banda-
rískra stjórnvalda. Meginreglan
innan mannvirkjasjóðsins er að
verk séu boðin út á alþjóðlegum
vettvangi en sjóðurinn hefur samt
greitt fyrir framkvæmdir á ís-
landi. Ríkisstjómin samþykkti í
vetur að verktaka fyrir varnarliðið
verði á kjörtimabilinu aðlöguð
venjulegum háttum innan Atlants-
hafsbandalagsins.
Að sögn Gunnars Þ. Gunn-
arssonar forstjóra íslenskra aðal-
verktaka er þetta verk og sú upp-
hæð sem Mannvirkjasjóður hefur
ákveðið að greiða í samræmi
samninga sem gerðir voru í fyrra.
Hann telur líklegt að fram-
kvæmdaheimildir fáist og af fram-
kvæmdunum verði þar sem þörf
sé fyrir þessi mannvirki. Gert hef-
ur verið ráð fyrir uppsögnum hjá
fyrirtækinu með haustinu en það
á eftir að taka það til frekari at-
hugunar. Gunnar segir að á þessu
stigi geri hann sér ekki grein fyr-
ir hver hlutur íslenskra aðalverk-
taka sé af þessum þremur og hálf-
um milljarði en a.m.k. þriðjungur
þeirrar upphæðar fari í efniskostn-
að.