Morgunblaðið - 16.06.1992, Blaðsíða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 16. JÚNÍ 1992
Guðrún Bergs-
dóttír - Minning
Fædd 4. desember 1915.
Dáin 9. júní 1992.
Tengdamóðir mín, Guðrún
Bergsdóttir, er dáin. Löng veikindi
eru að baki og kærkominn dauðinn
hefur nú leyst hana úr viðjum og
sléttað úr þjáningahrukkum.
Hryggð yfir náttúrulegum gangi
lífsins ieitar á. Guðrún bar stóra
persónu og skilur eftir söknuð og
tómleika hjá vinum sínum. Sannast
hé hið fomkveðna „Þeir verða að
missa sem eiga“.
Guðrún var komin á efri ár þeg-
ar ég kynntist henni. Mér féll strax
ákaflega vel við hana. Hún var svip-
sterk kona, stolt og fyrirmannleg.
í vöggugjöf var henni úthlutað
skarpri greind, sem hlúð var að í
uppeldinu. Hún bjó yfir fjarlægð
og yfírsýn á menn og málefni og
var alltaf skemmtileg viðræðu. Guð-
rún var skynsemistrúar, réttlát í
dómum og mannúðarsinni í hveiju
máli.
Starfsvettvangur Guðrúnar var
innan veggja heimilisins. Þjóðfé-
lagsþátttaka var ekki á dagskrá hjá
henni meðan hún hélt starfsþreki.
Sá hún eftir því á efri árum, enda
—tfékk hún engan veginn notið hæfí-
leika sinna nægilega. Hins vegar
hellti hún sér út í brids og varð
ástríðuspilari og ansi sleip í þeirri
grein er mér tjáð.
Eins og margir af þessari kynslóð
kunni Guðrún ógrynni ljóða utanað.
Hún hafði mikla unun af ljóðum
og fylgdist nokkuð vel með ís-
lenskri ljóðagerð fram í andlátið.
Hún var mikill bókaormur og hám-
aði í sig jöfnum höndum góðbók-
menntir og reyfara. Oft var hún
- syfjuð að morgni dags eftir nótt
með notalegri morðsögu.
Klassísk íslensk kaldhæðni var
áberandi í fari tengdamóður
minnar. Hún þoldi ákaflega illa
væmni og gat slegið allhranalega
frá sér ef smekk hennar var misboð-
ið. Hafði hún lúmskt gaman af því
á viðkvæmum augnablikum bana-
legunnar. Eftir eitt spjótalagið
sagði hún glottandi við sjálfa sig:
„Það er nú ennþá soldið grín eftir
í mér“.
í banalegunni sýndi hún hetju-
lund og æðruleysi. Hún vissi hvert
stefndi og gat talað jafn teprulaust
um dauðann sem önnur fyrirbæri.
Þannig kvaddi hún okkur, raunsæ,
skynsöm, gráglettin og kjarkmikil.
Blessuð sé minning hennar.
Halldóra Thoroddsen.
Mig setti hljóða þegar Þorleifur
hringdi til mín og tilkynnti mér lát
Guðrúnar. Vissi þó að hún var hvfld-
arinnar þurfí og tók því sem að
höndum bar með jafnaðargeði og
trúði því að jarðlífíð væri aðeins
hluti af tilverustigi okkar. í gegnum
hugann streymdu minningar frá
áratuga kunningsskap og síðan
traustri vináttu. Minningar sem ylja
hjartarætur.
Ég mun sakna samræðna okkar
um heima og geima yfír kaffíbolla.
Það lá svo vel við að koma við á
Grenimel, þar sem mér var ætíð
tekið opnum örmum. Oftast spunn-
ust umræðumar um „brids“, en
spilamennska var eitt af áhugamál-
um Guðrúnar. Spil og sagnvenjur
voru ræddar fram og til baka, svín-
ingar sem heppnuðust og blekki-
sagnir sem runnu út í sandinn. Það
var með ólíkindum hversu Guðrún
var minnug á skemmtileg spil og
spaugilegar uppákomur við spila-
borðið.
Við spilaborðið var Guðrún
kappsfull og fylgin sér, naut þess
þegar vel gekk en lét ekki deigan
síga þótt á móti blési. Hún gat ver-
ið létt og kímin og sá oftast það
skoplega við hlutina, en á stundum
nokkuð hvatvís en ætíð sanngjöm.
Guðrún var virk og virt félags-
kona í Bridsfélagi kvenna og Hjóna-
klúbbnum meðan heilsan leyfði og
jafnvel lengur. Hún sat í stjórn
Hjónaklúbbsins um tíma. Leyfí ég
mér fyrir hönd félaga að þakka
áratuga kynni.
Guðrún var frekar lágvaxin, björt
yfirlitum og var þægilegt að vera
í návist hennar. A yngri ámm var
hún kvik og létt í spori en veikindi
seinni ára gerðu henni erfitt um
hreyfingar og var hún á stundum
sárkvalin. En hún var lítið fyrir að
kvarta og ef talið barst að heilsu
hennar eyddi hún því við fyrsta
tækifæri og sló á léttari strengi.
Guðrún var stálminnug og víðles-
in, vel menntuð, þótt ekki hefði hún
Raflagnaeftii
í miklu úrvali
I^RAFSÓL
Skipholti 33
S.35600
1^6% ...alltafþegar
það er betra
gengið hinn svokallaða menntaveg.
Hún setti mál sitt fram á skipuleg-
an hátt og færði rök fyrir málstað
sínum með hógværð á kjarngóðri
íslensku. Hún hafði yndi af góðri
tónlist og leiklist, fylgdist vel með
þjóðmálum, hafði þar ákveðnar
skoðanir. Vildi sjá hlut okkar
kvenna eflast og styrkjast á jafn-
réttisgrundvelli þó, og hlutskipti lít-
ilmagnans batna.
Ætt og uppmna Guðrúnar læt
ég aðra um að rekja, því að hinir
persónulegu eiginleikar hennar em
mér efst í huga.
Fjölskyldu Guðrúnar og Þorleifí
sendi ég samúðarkveðjur og bið
almáttugan Guð að styrkja þau.
Kristjana.
í dag fer fram útför Guðrúnar
Bergsdóttur, húsfrúar á Grenimel
4, Reykjavík. Guðrún var fædd á
Siglufírði 4. desember 1915, dóttir
hjónanna Bergs Sigurðssonar,
kennara (f. 17. ágúst 1885, d. 13.
maí 1922) og Rósu Sigríðar Egg-
ertsdóttur (f. 12. júlí 1894, d. 2.
júlí 1963). Bergur faðir Guðrúnar
dmkknaði er hún var aðeins 6 ára
gömul og fluttu mæðgurnar þá suð-
ur að Laugardælum í Ámessýslu,
en þar bjuggu foreldrar Rósu.
Rósa giftist árið 1926 Bjama
Jósefssyni, efnafræðingi, og eign-
uðust þau tvö böm, Berg, hæsta-
réttarlögmann, sem kvæntur er
Guðrúnu Gísladsóttur, tannlækni
og Onnu, sem gift er Frank Stefáns-
syni, verkfræðingi, en þau hafa
búið í Bandaríkjunum í tæp 40 ár.
Eftir dvöl í Laugardælum og síð-
ar í Reykjavík fór Guðrún 15 ára
gömul til Kaupmannahafnar og
dvaldi þar í ein þijú ár hjá móður-
systmm sínum sem giftar vora
dönskum bræðmm. Þar lærði Guð-
rún hárgreiðslu, sem hún starfaði
við eftir að hún kom aftur til
Reykjavíkur. En hugur hennar stóð
til hjúkmnamáms og sem nemi í
hjúkmn fór hún til Isafjarðar þar
sem hún kynntist eftirlifandi eigin-
manni sínum, Þorleifí Guðmunds-
syni.
Guðrún og Þorleifur giftust á
ísafírði 4. júní 1938 og dvöldu þar
ánægð og í vinfengi við marga fram
til ársins 1952 er þau fluttu til
Reykjavíkur. Þau keyptu íbúð á
Grenimel 4, þar sem þau hafa búið
síðan í sérstaklega nánu sambýli
við Óskar Eyjólfsson og Stefaníu
Áskelsdóttur.
Þorleifur, sem er fæddur á Hróa-
stöðum í Axarfirði, missti föður sinn
aðeins 6 ára gamall og við það
flosnaði Qölskyldan upp. Þorleifur
kom 19 ára gamall til Reykjavíkur
og settist í Samvinnuskólann. Að
því námi loknu hélt hann til ísa-
flarðar þar sem hann tók að sér
framkvæmdastjóm hjá Olíuverslun
íslands á ísafirði, var umboðsmaður
Skipaútgerðar ríkisins þar og síðar
einn af stofnendum Loftleiða og
umboðsmaður þess félags á Isafírði.
Hann gerðist skrifstofustjóri hjá
Áburðarverksmiðju ríkisins árið
1952. Síðar starfaði hann sem
framkvæmdastjóri byggingarfé-
lagsins Súðar hf. og að lokum var
hann við verðbréfaverslun.
Eins og sést af þessum upplýs-
ingum var ytri rammi hjónabands
þeirra Guðrúnar og Þorleifs traust-
ur. þau eignuðust fjögur börn sem
öll hafa komist vel til manns og
bamabömin era orðin ijórtán og
bamabamabömin tvö. Elst systkin-
anna er Ema, félagsráðgjafí, gift
Siguijóni Jóhannssyni, blaðamanni
og leiðbeinanda, og eiga þau fjögur
böm. Bergur, forstöðumaður fjár-
mála- og stjórnunarsviðs Reykja-
víkurhafnar, kvæntur Sigríði Skaft-
fell, flugfreyju, og eiga þau þijú
böm. Þórhildur, leikstjóri og fyrmm
alþingismaður, er gift Amari Jóns-
syni, leikara, og eiga þau fímm
böm. Yngstur er Eggert, leikari,
kvæntur Halldóra Thoroddsen,
kennara, og eiga þau tvö böm.
Eitt af sérkennum heimilislífsins
á Grenimel 4 hin síðari ár vom
kaffísamsætin á sunnudögum, nán-
ast vikuleg ættarmót. Þar var oft
glatt á hjalla, enda margir málhag-
ir og fyndnir í fjölskyldunni. Ekki
þarf að fara í grafgötur með hversu
mikill styrkur það var yngstu kyn-
slóðinni að eiga fastan og skemmti-
legan punkt í tilvemnni og skynja
þama gildi góðra fjölskyldubanda
og andlegrar samstöðu. Á þessum
stundum naut Guðrún sín mjög vel
og leit oftar en ekki með ánægju-
svip yfír allan hópinn sinn og sagði
reyndar nokkmm sinnum að sér
fyndist skemmtilegast af öllu að
umgangast sína nánustu.
Nú að leiðarlokum leikur enginn
vafí á að Guðrún er kvödd af sér-
staklega hlýjum hug af sínum nán-
ustu. Guðrún var sterkur persónu-
leiki, gat á stundum verið hijúf á
yfírborðinu, en það fór henni oftast
vel því þetta var hluti af heilsteypt-
um persónuleika hennar sem var
margslunginn og ætíð áhugaverður.
Guðrún var skarpgreind, minnug
og vel lesin. Hún fylgdist vel með
þjóðmálum og sagði umbúðalaust
meiningu sína ef henni fannst
ástæða til.
Guðrún kunni vel til húsverka,
bjó til góðan mat og var hög við
sauma. En það nægði henni ekki
til lífsfyllingar. Hún hefur eflaust
blessað þann dag sem hún kynntist
bridgeíþróttinni, sem hún stundaði
lengi á síðari hluta ævinnar af
ósviknum áhuga. Þess á milli las
hún mikið á dönsku og ensku en
fylgdist jafnframt náið með íslensk-
um skáldskap; hafði gott vit á bók-
menntum og skáldum og kunni
mikið af góðum kveðskap. En hún
hafði líka miklar mætur á Agöthu
Christie, þeim snjalla spennuhöf-
undi.
Guðrún hafði skarpt innsæi og
þurfti oftast lítið að segja til að
gera meiningu sína ljósa. Hún hafði
óvenjulegan skilning á hinum flókn-
ari sviðum mannlegs tilfínningalífs
og þótti öllum, sem þekktu hana
vel, gott að leita til hennar með sín
vandamál.
Það vinnur enginn sitt dauðastríð
er sagt, en það skiptir miklu máli
hvemig lúin og veikburða mann-
eskja fær að kveðja þennan heim.
Því hljóta þessi minningarorð að
enda á sérstökum þakklætiskveðj-
um frá eiginmanni og börnum til
starfsfólks Vífilsstaðaspítala fyrir
frábæra umönnun.
Siguijón Jóhannsson.
Þegar ég frétti að hún amma
mín væri að deyja var mér bmgðið
þrátt fyrir að ég vissi að hún ætti
ekki langt eftir. Áður en ég fór til
Þýskalands, þar sem ég er nú að
vinna, fór ég að kveðja ömmu og
við vissum báðar að við sæjumst
ekki aftur.
Það síðasta sem amma sagði við
mig var að hún skyldi vaka yfír
mér, það veitti ekki af, annar eins
hrakfallabálkur og ég er.
Amma hræddist ekki dauðann,
það sagði hún mér margoft í löng-
um samtölum sem við áttum um
allt milli himins og jarðar. Hún
sagði að þetta væri eðlilegur gang-
ur lífsins og auðvitað veit ég það
en samt sem áður er missirinn óend-
anlega mikill.
Amma var fyrir mér miklu meira
en „bara“ amma því við vorum líka
góðar vinkonur. Þegar ég var yngri
bjó ég oft á Grenimelnum hjá afa
og ömmu er foreldrar mínir voru
fjarverandi og þó ég byggi ekki þar
fannst mér eitt það skemmtilegasta
í heiminum að gista þar nótt og
nótt. Á morgnana þegar ég vaknaði
skreið ég uppí til ömmu og þar lág-
um við í heimspekilegum samræð-
um, að mér fannst, þar til afí kom
með heitt kakó og fransbrauð með
smjöri og marmelaði fyrir okkur.
Fransbrauð var nefnilega ekki
keypt á mínu heimili og var þess
vegna auðvitað það besta sem ég
fékk. í minningunni em þessir
morgnar himneskir, ekki bara
vegna fransbrauðsins, heldur vegna
notalegheitanna og nærverunnar
við ömmu og afa.
Eftir að ég eltist hélt ég áfram
að fara á Grenimelinn, bjó þar jafn-
vel mánuð og mánuð, enda gat ég
alltaf rætt við ömmu um það sem
mér lá þyngst á hjarta. Þó ég skriði
ekki undir sæng til hennar vom
samræður okkar engu ómerkari.
Hjá ömmu fannst mér ég alltaf
geta fundið ró enda hafði hún yfír-
leitt nógan tíma til að hlusta og
segja sjálf frá. Stundum gleymdi
ég því jafnvel að ammna væri næst-
um sex áratugum eldri en ég, svo
auðvelt áttum við með að tala sam-
an. Amma var gædd ríkri kímni-
gáfu og það fór ekki framhjá nein-
um er við hana töluðu að hún var
vitur kona, vel lesin og hafði skoð-
anir á öllu milli himins og jarðar,
sem hún miðlaði mér og ég gat
lært af.
Með sámm söknuði og tómleika
í hjartanu kveð ég ömmu mína sem
reyndist mér svo vel, kenndi mér
svo_ margt og var mér svo góð.
Ég veit hún vakir yfír mér.
Sólveig Arnarsdóttir.
GunnvörBraga Signrð-
ardóttir — Kveðja
Elsku amma er dáin. Mig langar
til að skrifa nokkur orð um hana.
Þegar mér var sagt að amma mín
væri dáin, var ég ekki viss hvort
ég átti að vera hrygg yfír að hún
væri dáin eða glöð yfir að nú þyrfti
hún ekki að beijast lengur við veik-
indi sín. Ég man alltaf atvik er átti
sér stað fyrir tæpum 8 ámm.
Mamma var í Reykjavík að bíða
þess að fæða bam. Pabbi, Braga
systir mín og ég fórum saman til
ömmu og afa í Kópavoginum þar
sem við áttum að vera meðan pabbi
færi til mömmu á fæðingardeildina.
Þegar við komum suður og ætluðum
að fara að læsa bílnum, átti pabbi
svo erfitt með að læsa og það tók
lengri tíma, það var mikið basl.
Amma tók á móti okkur rennandi
blaut í náttslopp einum fata. Það
hafði verið haft samband frá deild-
WÍIPfl O N^> íslensk bók um Word 2.0 f. Windows eftir Brynjólf Þorvarðarson, tölvufræðing.
WW Fæst í flestum bókabúðum. Sendum í póstkröfu. Sími 91-687590. Tölvuskóli Reykjavíkur.
inni og sagt að barnið væri að koma.
Pabbi fór strax af stað. Við vomm
spenntar og vel vakandi þó komin
væri nótt, og amma tók okkur bara
ofan í baðið og lét okkur slaka á ,
en hún hafði verið í baðinu þegar
við komum. Skömmu síðar hringdi
pabbi og sagði að fædd væri fjórða
stelpan. Svona var hún amma alla
tíð svo góð við okkur. Hún hlustaði
á okkur og okkar málefni án þess
að leggja dóm á hvað væri rétt og
rangt. Amma sagði að það væri
heimska að dæma fólk eftir útlitinu
einu saman.
Elsku afi minn Guð gefí þér styrk
til að halda merki hennar á lofti.
Öllum sem þekktu ömmu mína
votta ég samúð.
Helga Björk Jónsdóttir
Ólafsvík.
Vegna mistaka við vinnslu
þessarar greinar, birtist
Iiún aftur. Hlutaðeigendur
eru beðnir velvirðingar á
mistökunum.