Morgunblaðið - 27.02.1998, Qupperneq 21

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 27. FEBRÚAR 1998 21
ERLENT
Andvaka kona kom
• /
upp um njosnarana
Bern, Jerúsalem. Reuters, The Daily Telegraph.
SVISSNESK yfirvöld sögðust í gær hafa
handtekið ísraelskan njósnara og vera að
leita að fjórum öðrum útsendurum ísra-
elsku leyniþjónustunnar Mossad eftir að
þeir hefðu verið staðnir að því að koma fyr-
ir hlerunarbúnaði í byggingu í Bern í vik-
unni sem leið. Upp komst um njósnarana
þegar kona, sem býr nálægt byggingunni,
varð vör við þá fyrir tilviljun að næturlagi
þegar hún var andvaka og hringdi í lögregl-
una.
Svissneski ríkissaksóknarinn Carla Del
Ponte sagði á blaðamannafundi í Bern að
Mossad hefði staðið fyrir hlerunaraðgerð-
um í byggingu í Bem 19. febrúar. „Við höf-
um næg gögn til að sanna að Mossad er við-
riðið málið,“ sagði hún.
Del Ponte sagði að leyniþjónustumenn-
irnir hefðu verið að njósna um útlending en
ekki stjórnarerindreka. Hún vildi ekki
greina frá því í hvaða byggingu njósnararn-
ir vora.
Saksóknarinn sagði að athugul kona
hefði hringt í lögregluna þegar hún hefði
séð tvo grunsamlega menn standa við bygg-
inguna um klukkan tvö að nóttu 19. febrú-
ar. „Konan var andvaka og leit út um
gluggann. Þetta var algjör tilviljun.“
Voru látnir lausir
Lögreglan í Bern handtók mennina tvo
og þrjá aðra Israela sem eru taldir hafa
brotist inn í kjallara byggingarinnar til að
koma þar fyrir hlerunarbúnaði. Lögreglan
yfirheyrði mennina, hneppti einn þeirra í
gæsluvarðhald en hinir Israelarnir fjórir
voru látnir lausir.
Del Ponte kvaðst ekki vita hvers vegna
fjórmenningunum var sleppt en sagði að
gefin hefði verið út tilskipun um handtöku
þeirra. Talið er að þeir hafi farið úr landi.
Talsmaður svissneska utanríkisráðuneyt-
isins sagði að ekkert væri hæft í fréttum
ísraelskra fjölmiðla um að njósnararnir
hefðu reynt að koma fyrir hlerunarbúnaði í
sendiráði Irans eða í bústað eins af starfs-
mönnum þess. „Málið tengist á engan hátt
írönskum embættismönnum,“ sagði hann.
Heimildarmenn Reuters segja að Israel-
ar leggi nú fast að svissneskum yfirvöldum
að leiða leyniþjónustumanninn fyrir rétt
sem allra fyrst og vísa honum síðan úr
landi.
Enn eitt klúðrið
Mossad hefur getið sér orð fyrir mjög ár-
angursríka njósnastarfsemi en beið mikinn
álitshnekki í september vegna misheppn-
aðrar tilraunar til að myrða Khalel Meshal,
leiðtoga Hamas, samtaka herskárra
múslima.
Tveir útsendarar Mossad sprautuðu eitri
í Meshal á götu í Amman í Jórdaníu en líf-
verðir hans náðu þeim. Hussein Jórdaníu-
konungur brást ókvæða við tilræðinu og
Mossad varð við kröfu hans um að senda
mótefni gegn eitrinu til að bjarga Meshal,
sem Israelar hafa sakað um að bera ábyrgð
á sprengjuárásum sem hafa kostað tugi
Israela lífið.
Stjórnvöld í Kanada reiddust einnig þar
sem njósnararnir notuðu kanadísk vega-
bréf. Israelar neyddust til að sleppa um 70
palestínskum föngum, þeirra á meðal stofn-
Reuters
SENDIRÁÐ ísraels í Bern.
anda Hamas, Ahmed Yassin, í því skyni að
fá Jórdani til að láta njósnarana lausa.
Mossad varð ennfremur fyrir áfalli í des-
ember þegar fyrrverandi útsendari leyni-
þjónustunnar, Yehuda Gil, var handtekinn
vegna grunsemda um að hann hefði árum
saman falsað upplýsingar, m.a. gögn þess
efnis að Sýrlandsstjóm væri að undirbúa
árás á ísrael.
Fjórir Israelar, sem voru grunaðir um að
starfa fyrir Mossad, voru einnig handteknir
á Kýpur árið 1991 og sakaðir um að hafa
reynt að koma fyrir hlerunarbúnaði í sendi-
ráði Irans í Nikosíu. Þeir sögðust aðeins
hafa verið að leita að salerai og voru dæmd-
ir til að greiða andvirði 70.000 króna í sekt
og látnir lausir.
Yfirmaður Mossad
fórnarlamb fréttaleka?
Danny Yatom, yfirmaður Mossad, til-
kynnti á þriðjudag að hann hefði ákveðið að
segja af sér, átta dögum eftir að skýrsla um
rannsókn klúðursins í Jórdaníu var gerð
opinber.
Talið var í fyrstu að Yatom hefði sagt af
sér vegna tilræðisins í Amman en ísraelskir
fjölmiðlar rekja nú afsögn hans til nýja
njósnaklúðursins í Sviss.
Fjölmiðlamir sögðu að sendiherra ísra-
els í Sviss hefði áhyggjur af því að njósna-
málið gæti skaðað samskiptin við „eina af
helstu vinaþjóðum Israela í Vestur-Evr-
ópu“. Ef marka má ummæli ísraelskra
stjórnmálamanna hafa þeir þó meiri
áhyggjur af því að stjórnmálamenn eða
jafnvel starfsmenn Mossad kunni að hafa
lekið upplýsingum um málið í fjölmiðla í því
skyni að knýja Yatom til að segja af sér.
„Eg fordæmi þessa leka harðlega," sagði
ísraelski ráðherrann Ariel Sharon og lýsti
þeim, sem skýrðu fjölmiðlunum frá málinu,
sem „hermdarverkamönnum" er stefndu
öryggi Israels og jafnvel tilvist ríkisins í
hættu.
Yossi Sarid, þingmaður hægriflokksins
Meretz, varði einnig rétt Mossad til að
njósna erlendis. „ísrael stendur frammi
fyrir mjög, mjög alvarlegum hættum og ef
hægt er að afstýra þeim með þessum að-
ferðum eða öðrum, þá tel ég að við þurfum
að beita þeim.“
Yossi Melman, sem hefur skrifað bækur
um leyniþjónustumál, spáði því að njósna-
málið myndi ekki skaða samskipti Israels
og Sviss til lengri tíma litið. Hann taldi hins
vegar að klúðrið gæti torveldað leyniþjón-
ustunni að njósna um óvinveitt ríki eða
samtök.
Brezkur ráðherra ýjar að stefnubreytingu
Bretland í EMU
fyrr en áformað?
Lundúnum. Reuters.
EINN af ráðherrum brezku ríkis-
stjórnarinnar sagði í gær að Bret-
land kynni að sækja um aðild að
Efnahags- og myntbandalagi Evr-
ópu, EMU, fljótlega eftir kosning-
ar sem fram færu síðla árs 2001
eða snemma á árinu 2002.
David Simon lávarður, ráðherra
evrópskra samkeppnismála í ríkis-
stjóm Tonys
Blairs, tjáði fjár-
laganefnd
brezka þingsins
að stjórnin
stefndi að því að
„koma okkur í
startholurnar ef
aðstæður eru
réttar“ til að sækja um EMU-aðild
„eins fljótt og auðið er á næsta
kjörtímabili".
Allsherjaráætlun um
EMU-þátttöku
Hann sagði að sérstök stjóm-
skipuð nefnd um EMU, sem hann
er í forsæti fyrir, vonaðist til að
geta fyrir lok þessa árs lagt fram
allsherjaráætlun um hvemig Bret-
land gæti stillt sig inná þátttöku í
myntbandalaginu hvenær sem
ákvörðun yrði tekin um hana.
Gordon Brown, fjármálaráð-
herra, hefur ítrekað sagt að Bret-
land muni ekki gerast aðili að
EMU fyrir næstu þingkosningar í
landinu. Hann heldur því fram að
brezka efnahagskerfið þurfi tæki-
færi og tíma til að aðlögunar áður
en stjórnin tekur af skarið um mat
á kostum og göllum EMU-aðildar
landsins. Ef niðurstaða slíks mats
verður á þann
veg að aðild þyki
aðkallandi mun
ákvörðun þar að
lútandi verða
lögð undir dóm
þjóðarinnar í at-
kvæðagreiðslu.
En Brown hefur
ekki viljað gefa neitt út um álit sitt
á því hve fljótlega eftir næstu
kosningar tímabært verði að
sækja um aðild að EMU.
Simon lagði á það áherzlu í máli
sínu fym- fjárlaganefndinni að hin
sameiginlega Evrópumynt yrði
hvernig sem mál þróuðust sú mynt
sem flest viðskiptalönd Bretlands í
Evrópu notuðu, og því væri það
óhemju mikilvægt að fyrirtæki og
opinberir aðilar í Bretlandi taki
nauðsynleg skref til að vera tækni-
lega undir það búnir að takast á
við þessa staðreynd.
EVROPA^
RÆSTIVAGNAR
Úrvalið er hjá okkur
Nýbýlavegur 18 • 200 Kópavogur
Sími: 510-0000 • Fax: 510-0001
IBESTAI
STÓRMARKAÐUR MED RAFTÆKI - í SMÁRANUM í KÓPAVOGI