Morgunblaðið - 27.05.2000, Blaðsíða 10

MdRGUNBLÁBÍÐ
10
LAUGARDAGUR 27. MAÍ 2000
FRÉTTIR
Forsætisráðherra opnaði iðngarða í eign íslenskra aðila í Lettlandi
Islendingar mikil-
vægir aðilar
í atvinnuuppbygg-
ingu Lettlands
í heimsókn sinni í Lettlandi í
gær opnaði Davíð Oddsson
meðal annars iðngarða í eigu
íslendinga og kynnti sér blóm-
lega starfsemi íslenskra fyrir-
tækja. Sigrún Davfðsdóttir
var með í for.
„ÍSLENSKAR fjárfestingar skipta miklu
máli í atvinnuuppbyggingunni í Lettlandi og
eru góður grunnur að frekari þróun, sagði
Andris Berzins, forsætisráðherra Lettlands, í
samtali við Morgunblaðið í gær en hann var
viðstaddur formlega opnun iðngarða, sem
Nordic Industries, fjárfestingafélag í eigu
Gísla Þórs Reynissonar, hefur sett á stofn í
nýuppgerðu iðnaðarhúsnæði í Olaine, hálftíma
akstur utan við Riga, höfuðborg Lettlands.
Berzins var þarna á ferð með Davíð Oddssyni
forsætisráðherra er opnaði iðngarðana.
„Fjárfestingar íslendinga hér í Lettlandi
eru öðrum Evrópulöndum hvatning að gera
hið sama og skapa samkeppni við aðra fjár-
festa,“ segir Berzins. Hann segir það sérlega
ánægjulegt að sjá að iðngarðamir skapi litlum
og meðalstórum fyrirtækjum góðar rekstrar-
forsendur. „Þessi fyrirtæki skipta miklu máli í
atvinnusköpun og eins í menntakerfinu, þar
sem þau gefa tækifæri til verkmenntunar og
skapa fjölbreytni á því sviði.“ íspan og
Nói-Síríus eru að hefja starfsemi þama í sam-
starfi við aðra aðila, en hluti iðngarðanna
verður einnig leigður út. AIls eru þarna um 80
þúsund fermetrar undir þaki. „Húsnæðið er á
við tólf fótboltavelli," benti Þorsteinn Ólafs-
son á, en hann er stjórnarformaður Nordic
Industries. Að sögn Þorsteins nema fjárfest-
ingar í iðngörðunum um sex milljónum evra,
eða tæpum hálfum milljarði íslenskra króna.
Opinberri heimsókn forsætisráðherrahjón-
anna lýkur síðari hluta dagsins í dag en í dag
hitta þau meðal annars Vaira Vike-Freiberga,
forseta Lettlands.
Nói-Síríus í samstarfi við
lettnesk fyrirtæki
Finnur Geirsson, framkvæmdastjóri Nóa-
Síríus, bauð gesti velkomna í húsakynni fyrir-
tækisins og kynnti starfsemina, sem fer vænt-
anlega í gang í næsta mánuði. Þegar Davíð
Oddsson afhjúpaði veggplötu í húsakynnum
fyrirtækisins óskaði hann fyrirtækinu og
Finni Geirssyni framkvæmdastjóra til ham-
ingju og lýsti ánægju sinn með þessa útrás ís-
lendinga. Hann gleymdi ekki að lýsa gæðum
sælgætisins frá Nóa-Síríus fyrir lettneskum
gestum og blaðamönnum og lét það fjúka að
hugsanlega mætti sjá það á vaxtarlagi sínu að
sér þætti gottið frá þeim gott.
Það er þó mun meira sem stendur til hjá
Nóa-Síríusi en aðeins að framleiða sælgæti
þama. Fyrirtækið er í samstaríi við innlendan
sælgætisframleiðenda og um framleiðslu þess
fyrirtækis gat Berzins vottað að hún væri
býsna góð.
Ásamt Nordic Industries hefur Nói-Síríus
keypt ráðandi hlut í kex- og kökufyrirtæki,
sem flestir Lettlendingar þekkja, Staburadze.
Glæsileg rjómaterta á mörgum hæðum frá
fyrirtækinu var á boðstólum fyrir gestina í
AFI
Davíð Oddsson forsætisráðherra og Andris Berzins, forsætisráðherra Lettlands, bragða
hér á góðgætinu frá Nóa-Síríusi.
gær. Fyrirtækið framleiðir þrjú þúsund tert-
ur á dag, en reyndar minni í sniðum en risa-
tertan sem boðið var upp á í gær. Að sögn
Þorsteins Ólafssonar gæti þessi samvinna
þróast yfir í frekari fjárfestingar Nordic Ind-
ustries og Nóa-Síríus í matvælaiðnaði.
íspan-gluggar í allar áttir
„Það er ekki hægt að hugsa sér betri
prófraun á glerframleiðanda en að hann hafi
framleitt gler í íslenska glugga með góðum
árangri í þrjátíu ár,“ sagði Davíð Oddsson er
hann opnaði húsnæði íspan í iðngörðunum í
gær. Og hin óeiginlega merking var einnig
höfð í huga. „Verksmiðjan verður vonandi nýr
gluggi út í heim,“ segir Davíð og Berzins bætti
við í sínu ávarpi að Lettar þyrftu sannarlega á
nýjum gluggum að halda, bæði í eiginlegri og
óeiginlegri merkingu.
A ferð um Riga er einfalt að sannfærast um
að svo sé. Aðeins í húsum, sem eru nýuppgerð
eru góðir gluggar. Flest húsanna þurfa sár-
lega nýja glugga. Og Berzins hefur ekki síður
gaman af að sjá nýuppgert verksmiðjuhús-
næðið, stórt, bjart og snyrtilegt í húsnæði,
sem tilheyrði plastverksmiðju í eigu ríkisins,
sem nú hefur verið einkavædd.
Hjörtur Bergstað er stjórnarformaður ísp-
an Baltic og hefur sem slíkur komið að upp-
setningu verksmiðjunnar. í samtali við Morg-
unblaðið segir hann að verksmiðjan muni
starfa í samstarfi við þýskt fyrirtæki, Kom-
merling, sem er stærsta fyrirtæki í Evrópu í
framleiðslu plastlista og svo við íspan á ís-
landi. Fjárfestingin er upp á 40-50 milljónir
íslenskra króna.
Síðdegis í gær var forsætisráðherra í mót-
töku íslensku fyrirtækjanna, sem þau héldu
viðskiptaaðilum sínum og þar var Andris
Berzins, forsætisráðherra Lettlands, einnig
meðal gesta. Þessum degi opinberu heimsókn-
arinnar lauk með því að lettnesku forsætis-
ráðherrahjónunum buðu Davíð, Ástríði og för-
uneyti þeirra á sýningu lettneska ballettsins á
Svanavatninu í lettnesku þjóðaróperunni,
einni af mörgum glæsibyggingum Riga.
Á dagskránni í dag er heimsókn í timbur-
verksmiðju Byko, auk þess sem farið verður á
söfn og sögustaði. Byko hefur verið með starf-
semi í Lettlandi síðan 1993, þurrkar, heflar og
sagar timbur og er nú í hópi tíu stærstu fyrir-
tækja landsins á sínu sviði. Velta fyrirtækisins
á síðasta ári var um 800 milljónir íslenskra
króna.
Tillögur lagðar fram um breytingar á skipulagi Alþýðusambands íslands
SAMBANDSSTJÓRNAR- og for-
mannafundur Alþýðusambands ís-
lands samþykkti í gær að lýsa yfir
stuðningi við nýjar tillögur um skipu-
lagsmál, en þær gera ráð fyrir veru-
legum breytíngum á skipulagi sam-
bandsins. I stað þinga á fjögurra ára
fresti verða haldnir ársfundir. Fækk-
að-verður í miðstjóm. Róttækasta
breytingin er þó sú að gert er ráð fyr-
ir að stéttarfélög sem starfa á samn-
ingssviði þar sem sviðin skarast geri
með sér samstarfssamning. í drögum
að slíkum samningi er gert ráð íyrir
að settur verði á fót gerðardómur ef
ekki tekst að leysa ágreining milli fé-
laga með samningum.
Ágreiningur hefur verið innan ASÍ
um skipulagsmál sambandsins til
margra ára. Ágreiningurinn blossaði
upp á síðasta ári m.a. vegna umsagn-
ar laganefndar ASÍ um lög Matvís og
vegna inngöngu Félags íslenskra
símamanna í Rafiðnaðarsambandið.
Ágreingurinn olli því að RSÍ hætti
samstarfi innan ASÍ. Eftir þessi átök
og hörð orð sem féllu í kjölfarið var
flestum ljóst að ASÍ gat ekki dregið
lengur að taka á skipulagsmálunum.
Þetta endurspeglaðist í orðum Grét-
ars Þorsteinssonar, forseta ASÍ, á
sambandsstjómarfundinum í gær.
„Nú er svo komið að við getum
ekki lengur beðið með að taka á
skipulagi og starfsháttum heildar-
samtaka okkar, ASÍ, ef við viljum
áfram búa að þessu verkfæri og sam-
einingarafli íslensks launafólks. Sá
ágreiningur sem hefur komið upp á
yfirborðið undanfarin misseri er enn
ein staðfestingin á þessu.
Við erum því á vissan hátt á ögur-
Hstundu. En ég legg höfuðáherslu á
að við lítum á þessa stöðu fyrst og
fremst sem ögrandi viðfangsefni.“
Sl. haust fól sambandsstjóm ASÍ
forsetum sambandsins að leggja
Fækkað í miðstjórn
og ASÍ-þing lögð af
Tillögur um lagabreytingar og skipulagsmál
ASÍ fengu góðar viðtökur á sambands-
stjórnar- og formannafundi ASI í gær. For-
seti ASÍ er bjartsýnn á að sambandinu tak-
ist að leysa erfíðar deilur um skipulagsmál.
fram tillögur að skipulagi og starfs-
háttum ASÍ. Mikil vinna hefur verið
lögð í tillögumar. Þær hafa verið
ræddar á þrennum sambandsstjóm-
arfundum. Forysta ASÍ hefur heim-
sótt nær öll aðildarfélög til að kalla
eftir viðhorfum tíl skipulagsmálanna
og stöðu verkalýðshreyfingarinnar.
Gerð var yfirgripsmikil viðhorf-
skönnun meðal almennings. Þá hefur
ítrekað verið rætt við fulltrúa lands-
sambanda og stærstu aðildarfélaga.
Auk þess fór hópur forystumanna í
heimsókn til systursambanda á hin-
um Norðurlöndunum.
Samið verði um starfssvið
í samstarfssamningum
Tillögumar sem nú liggja fyrir
gera ráð fyrir að skipulag ASI og
starfshættir hvíli á tveimur stoðum,
annars vegar lögum ASÍ og hins veg-
ar samstarfssamningi milli aðildarfé-
laganna. Með samstarfssamningum
er lögð til ný leið til að leysa úr
ágreiningi sem upp kann að koma
milli aðildarfélaganna. í samningnum
á meðal annars að kveða á um samn-
ingssvið félaga innan sambandsins og
þar sem sviðin skarast er gert ráð
fyrir að viðkomandi félög semji sín á
milli um mörk og meðferð mála, sem
og um ný samningssvið sem kunna að
verða tíl. Takist félögunum ekki að
leysa úr ágreiningsmálum fyrir til-
tekinn tíma er gert ráð fyrir að full-
trúi ASÍ verði fenginn til að miðla
málum. Leiði það ekki til niðurstöðu
er gert ráð fyrir að gerðardómur fái
deiluna til meðferðar og eru málsað-
ilar bundnir af niðurstöðu hans.
Drög að samstarfssamningi voru
lögð fyrir fundinn í gær, en stéttar-
félögin eiga eftir að skilgreina samn-
ingssvið sitt. Gert er ráð fyrir að fé-
lögin skili til forseta ASÍ lýsingu á
samningssviði sínu fyrir 1. júlí nk.
í tillögunum er gert ráð fyrir að
ASÍ fái mun skýrara umboð í sameig-
inlegum málum en nú er, til dæmis
hvað varðar mál sem snúa að stjórn-
völdum. Allar ákvarðanir um þetta
efni verða teknar á grundvelli sam-
starfssamningsins á hveijum tíma.
Þannig má gera ráð fyrir því að aðild-
arfélögin gangist undir það að samn-
ingsréttur um tiltekin sameiginleg
mál skuli vera í höndum samninga-
nefndar sem kjörin er af miðstjóm.
Þetta gæti til dæmis átt við um samn-
ingafprsendur aðalkjarasamninga,
s.s. um tryggingaákvæði samninga,
og gildistöku reglna á borð við EES-
reglur sem eiga að hafa almenn áhrif
á allan vinnumarkaðinn.
Opnað fyrir beina aðild að ASÍ
Gert er ráð fyrir að aðild að ASÍ
geti átt landssambönd stéttarfélaga,
eins og nú er, og landsfélög sem
skipulögð eru í samræmi við sam-
þykktir ASÍ. Með þessu er verið að
tryggja að öll núverandi aðildarfélög
ASI geti áfram verið aðilar og einnig
að opna á aðkomu annarra félaga sem
kynnu að hafa áhuga á aðild. Meðal
félaga sem hafa beina aðild að ASÍ
eru Flugfreyjufélag íslands, Mjólk-
urfræðingafélag íslands, Flugvirkja-
félag íslands, Félag íslenskra hljóm-
listarmanna og Félag leiðsögu-
manna. Flest bendir til að öll þessi
félög getí áfram átt beina aðild að
ASI enda er félagssvæði þeirra allt
landið. Öljóst er hins vegar hvort bif-
reiðastjórafélagið Sleipnm getur
áfram átt beina aðild að ASÍ, en fé-
lagssvæði þess nær ekki til landsins
alls.
Skipulagstillögumar miðast að því
að gera stjómskipulagið skilvirkara
og sveigjanlegra. I stað þinga á fjög-
urra ára frestí, sem eru bæði mjög
fjölmenn og kostnaðarsöm, er gert
ráð fyrir ársfundi sem hefur æðsta
vald í öllum málum ASÍ. Miðað er við
að fulltrúar á ársfundi verði um 250,
en fulltrúar á þingi ASÍ í haust verða
um 550.
Gert er ráð fyrir að miðstjóm stýri
allri daglegri starfsemi og verði fá-
mennari en nú er, eða með 15 fulltrú-
um. Miðað er við að miðstjómin verði
kosin á ársfundi í tvennu lagi, forseti
og helmingur miðstjómar annað árið
og varaforseti og helmingur mið-
stjómar hitt árið.
„I heimi sem er í stöðugri þróun er
óbreytt ástand ekki til sem valkostur.
Sá sem reynir að standa kyrr við slík-
ar aðstæður verður einfaldlega eftir
og ekkert hlutskiptí get ég hugsað
mér nöturlegra fyrir það róttæka
framfaraafl, sem samtök launafólks
hafa verið alla 20. öldina, en að daga
uppi sem nátttröll," sagði forseti ASI
þegar hann gerði grein fyrir skipu-
lagstillögunum í gær.
Grétar sagði í samtali við Morgun-
blaðið eftir fundinn að tíllögumar
hefðu fengið mjög góðar viðtökur og
hann væri því bjartsýnn á að tækist
að setja niður deilur sem staðið hafa
um skipulagsmál hreyfingarinnar.
Það væri hins vegar talsverð vinna
eftir. T.d. væri vinnu við samstarfs-
samninginn ekki lokið. Það væru hins
vegar afar góð tíðindi að góð sam-
staða væri um lagabreytingamar.
Aðeins einn greiddi atkvæði gegn
tillögunum á fundinum í gær. Það vai’
Sigurður T. Sigurðsson, formaður
Hlífar í Hafnarfirði.