Morgunblaðið - 27.05.2000, Blaðsíða 56

MORGUNBLAÐIÐ
56 LAUGARDAGUR 27. MAÍ 2000
GRILLMARKAÐUP
-Gassrillfrá 15.9CX)-*
samsett og heimsent
UMRÆÐAN
Kostir og gallar
einkaframkvæmdar
Grandagarði 2, Rvík, sími 580-8500
1 nágrannalöndunum
þar sem einkafram-
væmdin hefur þróast
hvað mest, segir Gunn-
ar I. Birgisson, hefur
ríkið stuðlað að fram-
gangi hennar og gert
hana að raunhæfri fjár-
mögnunarleið fyrir
sveitarfélög.
og skila þjónustu fyrir lægri kostnað.
2. Einkaframkvæmdin virðist
njóta sín best við lausn á arðbærum
verkefnum sem fjármagna sig sjálf
með notendagjöldum. Þannig getur
myndast góð sátt við skattgreiðend-
ur um ráðstöfun fjármagns í opin-
berar framkvæmdir með notenda-
gjöldum.
3. Einkaframkvæmd getur leitt til
þess að uppbyggingu verði flýtt til
hagsbóta fyrir alla.
4. Einkaframvæmd getur dregið
úr áhættu ríkis og sveitarfélaga við
framkvæmdir og rekstur.
Til eru dæmi um mjög vel heppn-
aðar einkaframkvæmdir þar sem
verkefni aftarlega í forgangsröð hins
opinbera hafa verið leyst farsællega
á grundvelli arðsemis þeirra. Þau
hafa þá gjarnan fjármagnað sig sjálf
með þjónustugjöldum notenda t. d.
veggjaldi eða vægu skuggagjaldi eft-
ir árangursríkan samtakamátt
margra aðila. Notendur hafa sætt sig
við þjónustugjöld vegna flýtingar
verkefnis og/eða þegar í boði er val-
kostur um aðra leið án notendagjalds
sem keppir við verkefnið. Má nefna
Hvalfjarðargöngin sem dæmi í þessu
sambandi. I slíkum tilfellum er
áhættan á herðum einkaaðila sem
myndað hafa með sér félagsskap sér-
staklega um verkefnið. Félagsskap
sem hefur fjárhagslega burði til að
mæta ábyrgðinni og hugsanlegum
áföllum tengdum verkefninu. I lok
samningstímans, þegar notendur
hafa gi'eitt fjárfestinguna að við-
bættum arði til fyrirtækisins, á hið
opinbera skuldlausa eign og hefur
staðið fyrir framboði á gæðum miklu
fyrr en upphaflega stóð til.
Gallar
Hagkvæmni einkaframkvæmdar
er ekki sjálfgefln og undir vissum
kringumstæðum gæti einkafram-
kvæmd reynst dýr valkostur. Tvö at-
Tilboð um fría heimsendingu gilda
aðeins á höfuðborgarsvæöinu.
'Gaskútur fyígir ekki.
0PIÐ í DAG 10-14
Á SÍÐUSTU árum
hefur markaðskerfið
hlotið viðurkenningu
fyrir hagræna kosti
sína út um allan heim
og talið af hinu góða að
virkja þá þar sem þeim
verður við komið. Ópin-
ber rekstur hefur
þannig verið einka-
væddur með sölu opin-
berra fyrirtækja og op-
inber þjónusta hefur
verið boðin út til einka-
aðila. Ein athyglisverð
markaðslausn á opin-
berum verkefnum sem
skotið hefur upp kollin-
um er verkefnafjár-
mögnun og hefur hlotið heitið einka-
framkvæmd. Um einkaframkvæmd
er að ræða þegar hið opinbera fær
einkaaðila til að byggja mannvirki,
axla hluta af ábyrgðinni og reka
þjónustu fyrir einka-
fjármagn gegn greiðslu
frá notendum eða hinu
opinbera.
Kostir
l.Ódýrari rekstur og
lægri viðhaldskostnað-
ur. Einkaaðilar eru
taldir njóta sín betur en
opinberir aðilar við val
á hagkvæmum rekstr-
arlegum lausnum verk-
efna. Á þetta sérstak-
lega við á
byggingarstigi mannv-
irkis þar sem einkaaðil-
ar eiga það til að leggja
meira í bygginguna í
upphafi til að lágmarka viðhald-
skostnað. Þetta er án efa ein helsta
skýringin á því hvers vegna einka-
aðilum hefur tekist hvorutveggja í
senn, að hagnast á einkaframkvæmd
Gunnar I.
Birgisson
i Char-Brail
Komdu og skoðaðu
árgerð 2000.
EIGUM
VARAHLUTI
OG FYLGIHLUTI
FYRIR GASGRILL.
GRILLÁHÖLD í ÚRVALI.
iNetfoá^
INNRÉTTINGAR
VORTILBOÐ
20-30% afsláttur
wFriform
| HÁTÚNI6A (í húsn, Fönix) SlMI: 552 4420
Eínkaframkvæmdir