Morgunblaðið - 27.05.2000, Qupperneq 36

36 LAUGARDAGUR 27. MAÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
NEYTENDUR
Kári Þormar á
orgeltónleikum
KÁRI Þormar leikur á orgel
Hallgrímskirkju á morgun,
sunnudag, kl. 17. Þetfa eru
fjórðu tónleikar í röð sem
Hallgrímskirkja stendur fyr-
ir með íslenskum orgelverk-
um í tengslum við 250. dán-
arár J. S. Bach. Kári Þormar
er orgariisti Fríkirkjunnar í
Reykjavík. Á tónleikunum
flytur hann orgelverk eftir
þrjú tónskáld frá þremur
löndum, Johann Sebastian
Bach, Maurice Duruflé og
Pál ísólfsson. Á meðal verk-
anna er eitt af stærstu orgel-
verkum Bachs, Prelúdía og
fúga í Es-dúr úr svokallaðri
„orgelmessu".
Verk franska tónskáldsins
Maurice Duruflé er Prelúd-
ía, adagio og sálmtilbrigði óp-
us 4. íslensku verkin á efnis-
skránni eru þrír forleikir og
Introduktion og passacaglia í f-moll
eftir Pál ísólfsson. Kári Þormar
lauk A-prófi í kirkjutónlist frá
Robert Schumann-tónlistarháskól-
Morgunblaðið/Ásdís
Kári Þormar organisti á æfingu í
Hallgrímskirkju.
anum í DUsseldorf árið 1998. Hann
tók við starfi organista við Frí-
kirkjuna í Reykjavík á síðasta ári.
Árni Heiðar
á Múlakvöldi
Á NÆSTSÍÐASTA tónleikakvöldi á
þessari vorönn á Múlanum á Sólon
Islandus sem haldið verður annað
kvöld, sunnudagskvöld, kl. 21.30
leikur Ámi Heiðar Karlsson ásamt
hljómsveit.
Ámi Heiðar Karlsson píanóleikari
er nýútskrifaður úr klassískum
píanóleik við Tónlistarskólann í
Reykjavík en áður lauk hann djass-
deild Tónlistarskóla FÍH, auk þess
að hafa verið eitt ár í framhaldsnámi
í Hollandi. í vetur hefur hann starf-
rækt eigið tríó ásamt Matthíasi
Hemstock trommuleikara og Tómasi
R. Einarssyni kontrabassaleikara.
Að þessu sinni er bandið í aðeins
breyttri mynd, á trommur er Matt-
hías Hemstock, kontrabassa Valdim-
ar Kolbeinn Sigurjónsson, píanó
Ámi Heiðar og á tenórsaxófón leikur
Jóel Pálsson.
Á þessum tónleikum mun hljóm-
sveitin flytja lög eftir Árna Heiðar
en þau eru samin á síðustu fjórum
árum og sækir hann áhrif úr ýmsum
áttum, allt frá negrasálmum í
evrópskan „ECM“-djass.
Að þessu sinni hefjast tónleikamir
og er miðaverð 1000 kr., 500 kr. fyrir
nema og eldri borgara.
------+++--------
Strengir
í Salnum
STRENGJASVEIT Tónlistarskól-
ans í Reykjavík heldur tónleika í
salnum, Tónlistarhúsi Kópavogs, á
mánudag, kl. 20.30.
Á efnisskrá em Appolon Mus-
agéte eftir I. Stravinsky og Chamber
Symphony op. 110 eftir D.
Sjostakovitsj í úts. Rudolfs Barshai.
Stjórnandi er Mark Reedman.
opmoumouiTiL
Jlf>.METRO
Skeifan 7 • Sími 525 0800
Fyrir sumarbústaði,
heimahús, sundstaði og hótel
Uppsettir í sýningarsal
Gífurleg fjölgun
á umhverfis-
merktum vörum
Vörum með fjölþjóðleg um-
hverfísmerki hefur fjölgað
bæði hér heima og erlendis.
Hrönn Indriðadóttir sló á
þráðinn til Tore Skjenstad
hjá Hollustuvernd ríkisins til
að fræðast meira um
umhverfísmerkingar.
Tore Skjenstad
„VÖRUR merktar fjöl-
þjóðlegum umhverfis-
merlg'um hafa aukist mik-
ið hér á landi og erlendis,"
segir Tore Skjenstad, um-
sjónarmaður umhverfis-
merkinga hjá Hollustu-
vernd ríkisins.
Umhverfismerktar vör-
ur eru á markaðnum til að
einfalda neytendum val á
vörum, að sögn Tore.
„Fjölþjóðlegu opinberu
umhverfismerkin eru tvö,
annars vegar Norræna
umhverfismerkið Svanurinn og
hinsvegar umhverfismerld Evrópu-
sambandsins, Blómið. Norræna um-
hverfismerkið hefur 52 vöruflokka
en umhverfismerki Evrópusam-
bandsins fimmtán og er ekki eins út-
breitt. Sem dæmi um vöruflokka þar
sem viðmiðanir hafa verið sam-
þykktai’ eru ýmis alhliða hreinsiefni,
uppþvottaefni, sápur, gólfhreinsi-
efni, einnota- og margnota bleiur,
hljómflutningstæki, sjónvörp, ljósa-
perur, bfldekk, bflhreinsivörur og
sláttuvélar."
Meginregla beggja umhverfis-
merkjanna er að uppfylla stranga
umhverfisstaðla við framleiðslu,
notkun og eyðingu og segir Tore,
fyrirtæki þurfa yfirleitt að leggja
mikla vinnu á sig til að sækja um
umhverfismerki.
Tvö íslensk fyrirtæki hafa fengið
norræna umhverfismerkið hér á
landi en það eru Frigg hf., fyrir
Maraþon milt þvottaefnið, og
prentsmiðjan Hjá Guðjón Ó fyrir
prentverk. Þá eru fleiri íslensk fyrir-
tæki líkleg til að fá umhverfismerki,
að sögn Tore.
Nýr vöruflokkur, hótel, hefur
bæst í vöruflokk Norræna umhverf-
ismerkisins. „Gífurleg fjölgun hefui’
verið á undanfömum árum á um-
hverfismerktum vöram. Frá árinu
1997 hafa vörar merktar Norræna
umhverfismerkinu meira en tvö-
faldast. Þær era nú á þriðja þúsund
á Norðurlöndunum."
Hvorki matvörur né snyrtivörur
era í umræddum vöraflokkum.
,Ákvæði Norrænu ráðherranefnd-
arinnar kveður á um það. Fara þarf
mjög varlega í að umhverfismerkja
matvörar vegna þess að flestir binda
oft saman heilsu og umhverfi."
Svanurinn og Blómið
Norræna ráðherranefndin ákvað
árið 1989 að taka upp samræmt og
valfrjálst umhverfismerki fyrir vör-
ur og hefur Island verið með frá
upphafi. Umhverfismerkjaráð veitir
Norræna umhverfismerkið en Holl-
ustuvemd ríkisins hefur umsjón
með merkinu. í Umhverfismerkja-
ráði sitja meðal annars aðilar frá
Samtökum iðnaðarins, umhverfis-
ráðuneytinu, Hollustuvemd og
Neytendasamtökunum. Þessir aðil-
ar veita leyfi samkvæmt ákveðnum
viðmiðunarreglum sem era breyti-
legar eftir vöraflokkum. Engin al-
#
© ©
hliða vinnuregla er fyrir umhverfis-
merkingar enda era vöruflokkarnir
52 að tölu.
Blómið, umhverfismerki Evrópu-
sambandsins, var stofnað árið 1992.
Það er opinbert fjölþjóðlegt um-
hverfismerki eins og Svanurinn og
hefur sama hlutverk. Tore segir að
þótt fjölþjóðlegu merkin séu aðeins
tvö séu tfl fjölmörg önnur merki eins
og t.d. Green Seal í Bandaríkjunum
og Bramiljöval í Svíþjóð. Þá era sér-
stök umhverfismerki einnig í Kan-
ada, Hollandi, Nýja-Sjálandi, Tékk-
landi og Þýskalandi svo dæmi séu
tekin. Sumar vörar með þessum um-
hverfismerkjum era fáanlegar hér á
landi en yfirleitt era þetta vörur sem
fást einungis í viðkomandi landi.
Kynningar eru á döfinni
Tflraunir hafa verið gerðar á að
kynna Norræna umhverfismerkið í
ljósi þess að þrátt fyrir að það sé
best þekkta umhverfismerkið á
Norðurlöndunum, þá er það lítið
þekkt hér á landi, að sögn Tore.
„Við höfum látið gera tvær Gall-
up-kannanir til að kanna viðbrögð
fólks og þar kom fram að margir
höfðu aldrei heyrt á það minnst. Við
vfljum breyta þessu og fá fólk tfl að
hugsa sig tvisvar um þegar það
kaupir vörur. Margir neytendur er
meðvitaðir um ýmis vandamál sem
íylgja velmegun og því ættu um-
hverfismerktar vörar að skipta
máli.“
Auglýsingar og kynningar á um-
hverfismerkjunum hefur ekki geng-
ið nógu vel. „Við voram með skjá-
auglýsingar og sérstakan
kynningardag Norræna umhverfis-
merkisins í fyrra en það gekk ekki
eins vel og við áttum von á. Ætlunin
er að vera með sérstaka kynningu
bráðlega á umhverfismerktum vör-
um sem era á markaðnum. Þannig
vfljum við efla fólk tfl umhugsunar.
Fyrir yngri neytendur má síðan
geta þess að á heimasíðu Hollustu-
vemdar, www.hollver.is, er að finna
sérstaka skólasíðu Norræna um-
hverfismerkisins. Um er að ræða
námsefni um Svaninn og almennt
um umhverfismál og er efnið eink-
um ætlað fyrir nemendur í eíri
bekkjum grannskólans. Hverju
verkefni fylgir einnig glæraefni fyr-
ir kennara."
Mdrgunblaðið/Haiídór Kolbeins
Formleg opnun Garðheima í Mjódd hófst með husblessun í umsjón sr.
Gísla Jónassonar.
Ný græn verslun og blómakaffí
GARÐHEIMAR, fyrrum verslun
Sölufélags garðyrkjumanna, er
græn verslunarmiðstöð í Mjódd-
inni í Reykjavík sem formlega
opnaði si. fimmtudag. Starfsemi
hófst fyrst fyrir jólin í fyrra en
nýjar deildir hafa verið teknar í
notkun síðan, að sögn Gísla H. Sig-
urðarsonar framkvæmdasljóra,
svo sem plöntusala á útisvæði og í
gróðurhúsi og sælkeravörur með
matvöru til gjafa og heimilsinota.
„Kaffihúsið, Blómakaffi var
einnig opnað á fimmtudag. Þá var
einnig opnað svæði með uppsettu
gróðurhúsi, garðskálahúsgögn-
um, útiljósum og ýmsu fallegu og
nytsamlegu í garðinn,“ segir Gísli.
Auk þessa er búið að taka í notkun
nýja deild með gæludýrarvörum.
Á efri hæð er að finna glænýjan
íbúa, hinn litríka fugl, „Toucan-
fúgl Ponti,“ sem unir sér vel, að
sögn Gísla. Heildarfermetrafjöldi
verslunarinnar er um 5.000.
Á fímmtudag var einnig útgáfu
nýrrar 64 blaðsíðna garðyrkju-
handbókar fagnað, sem dreift hef-
ur verið inn á heimili á höfuðborg-
arsvæðinu. Formleg opnun hófst
með húsblessun sr. Gisla Jónas-
sonar og Guðni Ágústsson land-
búnaðarráðherra flutti ávarp.
„Um helgina ríkir hátíðar-
stemmning í Garðheimum," segir
Gfsli, „í boði er fjölskylduskemmt-
un með „gróðri, gamni, punti og
plöntum" ásamt fjölda tilboða."
Garðheimar falla vel að lífsstfl
fólks sem vill lifa í umhverfísvænu
og grænu umhverfi. „Höfðað er
jafnt til blómabænda sem og al-
mennings. Hugmynd að slíkri
verslun er ný af nálinni hér á landi
en nýtur mikilla vinsælda erlend-
is, svo sem í Frakklandi þar sem á
þriðja hundrað grænar verslanir,
spretta upp árlega.“