Morgunblaðið - 27.05.2000, Blaðsíða 49

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
LAUGARDAGUR 27. MAÍ 2000 4S^
kynslóð sem hann afi var af. Hann
fæddist í Bakkabúð, torfbæ sem
stóð við flæðamálið á Búðum, réri á
opnum sexæringi og lést á tímum
internets og genarannsókna. Rétt
fyrir síðastliðin áramót heimsóttum
við mamma hann á dvalarheimilið
Jaðar þar sem hann bjó síðasta
rúma áratuginn. Við báðum hann að
segja okkur sögu sína og sérstak-
lega frá þeim tíma þegar hann ólst
upp, hann varð við þessari ósk og
leyfði okkur að hljóðrita frásögnina.
Ein er sú saga í þessarri frásögn
allri sem að kemur sennilega alltaf
til með að skjóta upp í huga mér
þegar ég hugsa til hans og þeirra
aðstæðna sem að hann ólst upp við,
söguna sagði hann svona;
„...Ég var víst voðalega latur að
hlaupa, þannig að það var gripið til
þess ráðs að útvega mér hest til að
hafa yfir rollunum. Hesturinn hét
Hrappur, hann var með hvíta rönd á
nefinu, hann hafði vit á því að lofa
mér aldrei á bak á sér og sló mig
alltaf með framlöppunum, ég grenj-
aði og grenjaði, enda ekki nema sjö
ára þá. Þannig að heimasætan á
bænum gekk í það að mér yrði út-
veguð meri af nálægum bæ og það
varð úr. Merin var með folaldi, fyrst
mjólkaði ég hana og svo bara saug
ég hana, hélt um taglið og hvolfdi
mér undir hana. Svo þegar folaldið
var tekið undan henni þá kom hún
heim að bæ til að láta mig sjúga
sig.“
Þessi saga held ég að segi meira
en mörg orð um þær aðstæður sem
að hann bjó við sem barn.
Afi, það er margt sem mig langar
að þakka þér fyrir að hafa kennt
mér, ekki síst þann lærdóm sem ég
hef dregið af þeim sögum sem þú
sagðir mér. Það er mér mikils virði
að heita í höfuðið á þér.
Emanúel G. Guðmundsson.
Leggég nú bæðilífog önd,
Ijúfi Jesús í þína hönd,
síðast þegar ég sofna fer
sitji Guðs englar yfir mér.
(Hallgr. Pét)
Þín
Ásta.
Nú er komið að kveðjustund afi
minn, margar minningar koma mér
fyrir hugskotssjónir nú þegar við
verðum að sjá af hvor öðrum. Ég
var í æsku í umsjón þinni og mínar
bernskuminningar eru nátengdar
þér og sú mótun sem líf mitt hefur
fengið. Heima á Borginni vann ég
mín bernskubrek og var ykkur
ömmu bæði til gleði og ama.
Ég gæti rifjað upp margt sem
gaman væri að minnast á af upp-
átækjum og skemmtilegheitum sem
við áttum s'aman en það yrði of
langt mál í stuttri grein.
Eg var fyrir slysi fyrir rúmum 20
árum síðan og missti annan fótinn,
þá stóðst þú við hlið mér og hjálpað-
ir mér í gegnum erfitt tímabil í lífi
mínu og æ síðan hef ég getað sótt í
þinn styrk og lífsvisku til að mæta
þeim erfiðleikum sem ég hef orðið
að takast á við.
Nú er þín lífsklukka útgengin, afí
minn, og þú hefur skilað þínu pundi
og vel svo það, allir sem kynntust
þér geyma minningu um góðan
mann.
Þinn dóttursonur, ^
Ágúst Elvar.
Elsku afi, nú er lokið langri ævi.
Ég veit að nú ertu á góðum stað,
ég kveð þig með söknuði og hlýju,
en þú skilur margar góðar minning-
ar eftir í hjarta mínu.
Ómetanlegar eru allar okkar
hestaferðir. Þú tókst mig alltaf með
þó ég væri bara lítill púki, öll jólin
sem ég og fjölskylda mín fengum að
njóta félagskapar þíns.
Ég kveð þig með þakklæti fyrir
lífíð hérna megin og sendi þér eina
góða hestavísu.
Þegar Hringur heim á leið
hristir sína lokka,
megið þið hinir herða skeið
- hann mun undan brokka.
Far þú í friði
friður guðs þig blessi
hafðu þökk fyrir allt og allt
gekkst þú með guði,
guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(V. Briem.)
Með kveðju frá langafadrengjun-
um þínum og Ragnheiði.
Þinn dóttursonur,
Gunnar Björn.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér núfylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(V. Briem.)
Látinn er elskulegur afi minn
Emanúel Guðmundsson, tæplega
níræður að aldri. Hann lést á Land-
spítalanum eftir stutta sjúkrahús-
dvöl.
Þótt minningarnar um mín fyrstu
ár í Ólafsvík séu sveipaðar móðu
rifjast samt upp fyrir mér blíðlegt
bros og mjúkur faðmur afa míns.
Það var stutt fyrir okkur systkin-
in að hlaupa yfir til afa og ömmu á
Borginni, en það hét húsið sem þau
áttu heima í, og alltaf var tekið hlýl-
ega á móti okkur.
Þótt samverustundirnar hafi ekki
verið eins margar og ég hefði kosið
síðustu árin á ég sömu minninguna
og í barnæsku, um blíðlega brosið
og mjúka faðmlagið hans afa míns.
Mig langar að koma á framfæri
þakklæti til starfsfólks dvalarheim-
ilisins Jaðars í Ólafsvík en þar
dvaldi afi minn síðustu árin sín við
góðan aðbúnað.
Elsku afi, ég þakka þér fyrir þær
góðu stundir sem þú gafst mér.
Blessuð sé minning þín.
Soffía Ellertsdúttir.
Mig langar að setja nokkur orð á
blað til minningar um móðurbróður
minn Emanúel eða Emma eins og
hann var jafnan kallaður.
Tíu ára gömul var ég send í sveit
að Ytri-Bug í Fróðárhreppi, en þá
bjuggu þar Emmi og Asta kona
hans. Ekki var ég borgarbarnið vön
sveitastörfum, en mitt verk var að
sjá um kýrnar, reka þær í haga á
morgnana og sækja að kvöldi. Það
gat oft teygst úr þessum ferðum
mínum með kýrnar því margt á leið
minni kom mér á óvart og þurfti
nánari skoðunar við, t.d. þegar ég
sá mink í fyrsta skipti, ég vissi ekki
hvaða skepna þetta var, en strákur,
jafnaldri minn sem var í sveit á
næsta bæ var stundum samferða
mér að reka kýrnar og sagði hann
mér að við gætum fengið pening ef
við dræpum þetta dýr sem við og
gerðum.
Það var sama hvað gekk á, aldrei
skammaði Emmi mig, ekki einu
sinni þegar mér datt í hug að punta
kýrnar og náði mér í varalit sem
Ásta átti og reyndi að varalita kýrn-
ar, eða þegar þær sluppu til Ólafs-
víkur og nörtuðu aðeins í spariföt
þorpsbúa, sem héngu til þerris á
snúru, engar skammir fékk ég held-
m- þá fyrir að gæta ekki betur að
kúnum.
Þetta sumar var mér mjög lær-
dómsríkt um lífið og tilveruna í
sveitinni.
Þau systkinin Emmi og Svanhvít
ólust ekki upp saman og var það svo
með fleiri systkini þeirra, en flest
ólust þau upp í sömu sveit, en
kynntust ekki fyrr en þau voru
komin af bernskuárum. Fyrir
nokkrum árum heimsótti ég Emma
í Ólafsvík, en þá var Ásta konan lát-
in og hann komin á elliheimilið.
Ég þáði góðar veitingar hjá hon-
um og við röbbuðum lengi saman.
Þá sagði hann mér margt um upp-
eldi móður minnar og hans, sem ég
hafði ekki vitað áður og ótrúlegt að
systkini hafi alist upp í sömu sveit
án þess að kynnast sem börn.
Þessari kvöldstund með Emma
gleymi ég seint, við ræddum um svo
margt, ættfræði og fleira, enda
langt liðið á nóttu þegar heimsókn
minni lauk.
Mjög kært var með þeim systkin-
um Emma og Svönu á fullorðinsár-
um. Oft kom Emmi og dvaldi hjá
okkur í Reykjavík og eins fór Svana
oft vestur í Ólafsvík, eflaust hafa
þau verið að bæta sér upp þær
stundir sem þau voru aðskilin sem
börn.
Emmi minn, ég veit að Svana
systir þín tekur vel á móti þér á þín-
um nýja tilverustað.
Hvíl í friði.
Svandís.
þau urðu mér endalaus uppspretta
ánægju og fróðleiks þessi átján ár.
Annalísa var dönsk í húð og hár,
alin upp í Kaupmannahöfn rétt
fyrir miðja öldina í skugga styrja-
ldar og hernáms við aðstæður sem
skildu eftir djúp spor. Spor sem
sáust ekki á yfirborðinu en örlaði
endrum og eins á í gegnum þennan
makalausa danska húmor sem hún
átti í ríkum mæli og brynjaði sig
jafnvel með.
Kornung, rétt um tvítugt,
brenndi hún allar brýr að baki sér
og lagði í reisu til íslands að vinna
um tíma við skósaum á Iðunni á
leið sinni vestur um haf. Það fór
þó svo að sína Ameríku fann hún
hér á Akureyri og fór ekki lengra.
Til Danmerkur kom hún þaðan í
frá sem gestur frá íslandi þótt hún
ræktaði ávallt samband sitt við
vini og ættingja í Köben. Hér átti
hún sinn mann, hann Stefán, og
dæturnar þrjár. Tengdasynir,
barnabörn og barnabarnabarn
hafa smám saman bæst í hópinn.
Hennar starfsævi var á Gleráreyr-
um og heima í Þórunnarstrætinu.
Og hér vildi hún vera. Orðaði það
þannig að hún gæti svo sem hugs-
að sér að flytja til Danmerkur aft-
ur ef hún gæti tekið fjallahringinn
með sér. Því að Island varð hennar
land þó að hún legði sig ekkert
sérstaklega í framkróka við tungu-
málið. Talaði þennan makalausa
hræring af íslensku og dönsku sem
allir þekkja. Henni dugði að fólk
skildi hvað hún var að fara, var
ekkert að snobba fyrir neinni
hreintungustefnu. Átti það aftur á
móti til að leiðrétta mann ef maður
fór klaufalega með dönsku...
í samskiptum okkar Önnulísu
var ég ávallt þiggjandi. Líka þegar
hún ætlaði að leita hjá mér ráða
eða upplýsinga um plöntur eða
garðyrkju; það kom fljótt í ljós að
hún var miklu betur að sér en ég
og hafði ekkert á þessum tengda-
syni að græða í þeim efnum. Svo
var hún líka með græna fingur
eins og garðurinn ber með sér.
Og svo allar veislurnar. Á af-
mælum og hátíðum og hvenær sem
tilefni gafst. Margréttaðar stór-
veislur og staðið í stórræðum. Með
árunum var ég nánast hættur að
reyna að neita góðgerðum - það
var eins og að berja höfðinu við
stein og auðvitað dónaskapur. Og
raunar sífellt erfiðara að afþakka
slíkar trakteringar sem hún galdr-
aði fram á augabragði.
Og barnapössunin ár eftir ár
þegar dóttir okkar Sóldísar átti
sitt annað heimili hjá afa og
ömmu. Ávallt reiðubúin bæði tvö
og nutu samskiptanna við krakk-
ana einn af öðrum. Ávallt gefandi.
Annalísa hafði skoðanir á flest-
um hlutum og lá ekki á þeim.
Hvort heldur rætt var um pólitík,
verkalýðsmál eða hvað sem vera
skal úr dægurþrasinu. Það var
gaman að vera ósammála henni og
kannski var það oftast meira til að
kýta en af sannfæringu sem ég tók
oft andstæðan pól í hæðina. Brást
samt aldrei að hún sá til þess að
við skildum í góðu.
Síðustu árin barðist Annalísa af
æðruleysi við krabbann, þennan
óvægna gest sem heggur á báða
bóga allt í kring um okkur. Barðist
með danska húmorinn og þrekið að
vopni og eiginmann og dætur sér
við hlið. Vonlausri baráttu sem nú
er töpuð. Við hin sitjum uppi með
stórt skarð sem við reynum að
prjóna í með litríkum þráðum sem
við sækjum í þann nægtabrunn
minninga sem hún skildi eftir.
Megi hún hvila í friði.
Aðalsteinn Svanur Sigfússon.
GESTUR
AUÐUNSSON
+ Gestur Auðuns-
son, vélstjóri og
verkamaður, fæddist
í Þykkvabæjar-
klaustri í Álftavers-
hreppi í Vestur-
Skaftafellssýslu 23.
júní 1915. Hann lést
18. desember 1999.
Foreldrar hans voru
Auðunn Pétur Odds-
son, bóndi á Snæbýli
í Skaftártung-
uhreppi í Vestur-
Skaftafellssýslu, síð-
ar formaður í Vest-
mannaeyjum, f. 24.
september 1893 í Þykkvabæjar-
klaustri, d. 1969, og kona hans
Steinunn Sigríður Gestsdóttir, f.
29. ágúst 1889 á Ljótsstöðum, d.
6. október 1965.
Hinn 26. desember 1953 kvænt-
ist Gestur Friðgerði Rannveigu
Finnbjörnsdóttur, ljósmóður, f.
22. júní 1918 á Látrum í Aðalvík.
Foreldrar hennar
voru Finnbjörn Þor-
bergsson verslunar-
stjóri, bóndi og
verkamaður, f. 29.
ágúst 1893 í Aðal-
vík, d. 18. nóvember
1958, og kona hans
Helga Kristjánsdótt-
ir, f. 2. ágúst 1895,
d. 25. júlí 1925. Börn
þeirra eru: 1) Auð-
unn, f. 29. mars
1952 í Reykjavík, nú
skipasmiður í
Reykjanesbæ. 2)
Steinunn, f. 16. sept-
ember 1955 íKeflavík, skrifstofu-
maður í Reykjanesbæ.
Með Ástu Ragnheiði Skærings-
dóttur, f. 3. nóvember 1915, átti
Gestur soninn Rafn Eyfell, f. 23.
maí 1944 í Vestmannaeyjum, nú
trésmiður í Reykjavík.
Útför Gests fór fram frá Kefla-
víkurkirkju.
Gestur Auðunsson fæddist í
Þykkvabæjarklaustri í Álftaveri og
stóðu að honum vestur-skaftfellskar
ættir. Af öðrum íslendingum er fólk á
þessum slóðum úrvalsfólk, sem ekki
hefur látið sitt eftir liggja. Hann kom
víða við á lífsleiðinni, lærði að lesa níu
ára gamall hjá nunnunum í Landa-
koti í Reykjavík og var síðan til tólf
ára aldurs í bamaskóla í Þykkvabæ í
Landbroti. Hann var hálfan vetur í
Gagnfræðaskóla Vestamannaeyja og
tók minna mótorvélstjórapróf í Eyj-
um 1933.
Hann tók smáskipstjórapróf í
Stýrimannaskólanum í Reykjavík.
Hann slasaðist á vinstra fæti fjórtán
ára gamall svo fóturinn styttist um
þrjá sentimetra. Hann var vélstjóri
tvær sumarvertíðir í Vestmannaeyj-
um en var þar annars í fiskvinnslu og
öðinm störfum. Hann fluttist 1943 til
Keflavíkur og var tvö síðustu stríðs-
árin matsveinn á mb. Sveini AK, sem
flutti fisk frá Vestmannaeyjum til
Bretlands. Hann starfaði nokkur ár í
Rörsteypu Sveinbjarnar Gíslasonar
uns hún var lögð niður. Vann síðan
við bátaviðgerðir í Dráttarbraut
Keflavíkur. Hann varð verkstjóri í
Rörsteypunni þegar bæjarstjóm
endurreisti hana, gerðist svo sjálf-
stæður verktaki í nokkur ár og vann
loks hjá Skipasmíðastöð Njarðvíkur
við bátaviðgerðir og lagerstörf.
Hann lét af störfum sjötugur og
fékkst síðan við ættfræði og m.a.
skrifaði hann niðjatal Guðmundar
Loftssonar, bónda í Holti í Mýrdal.
Einnig skrifaði hann niðjatal Sigfús-
ar Bótólfssonar, bónda á Flögu í
Skaftártungu. Þessar bækur hand-
skrifaði hann og vom þær þannig
gefnar út. Gestm’ var ættfróður eins
og Óðinn og era þessar bækur ein-
stök verk og era nú ófáanlegar.
Hann var um skeið forstöðumaður
Alþýðuhússins í Vestmannaeyjum og
eitt ár formaður Verkalýðsfélagsins
Drífanda. Hann var einn af stofnend-
um Bridgefélags Keflavíkur og íyrsti
ritari þess en formaður í tólf ár og
kjörinn heiðursfélagi þegar hann lét
af störfum. Hann sat í stjóm Bridge-
félags íslands í fjögur ár. Hann var
einn af stofnendum Sjálfsbjargar á
Suðumesjum, fyrsti ritari hennar og
formaður í þrjú ár. Hann var einn af
stofnendum Sósíalistafélags Suður-
nesja og síðan Alþýðubandalagsins
og var í framboði af þess hálfu.
Af þessu stutta æviágripi má sjá að
Gestur kom nokkuð víða við bæði í
störfum og á félagsmálasviði. Hann
var sósíalisti af sannfæringu. Ég man
eftir honum frá mörgum fundum og
hann var óspar á að segja sína skoðun
á málum. Þeir sem hallir stóðu í lífs-
baráttunni áttu í honum vin. Gestur
vai’ glaðsinna og var brosið samgróið
andlitsfallinu. Framan af ævi var
hann ölkær nokkuð en er aldur færð-
ist yfir hann sleit hann þeim vinskap.
Nú er nokkuð um liðið síðan vinur
minn og félagi Gestur Auðunsson féll
frá. Sennilega er hann kominn til
Bláu stjömunnar, hvai’ Þórbergur
situr og er að reyna að skilja steinana
þar. Ef til vill bjarga þeir sér á esper-
anto en Margrét er búin að hella upp
á og býður kaffi. En til hvers er ég að
skrifa minningargrein vegna hans.
Ekki er Morgunblaðinu dreift upp í
Sjöunda himin eða lengra. En þetta
er gömul hefð. Skrifa minningar-
greinar, reisa bautasteina, jafnvel
hlaða vörður til heiðurs hinum látna.
Gestur á sannarlega skihð að hans sé
minnst. Ég er að reyna það, gamall
maður í bosi mínu.
Nú væri við hæfi að segja smága-
mansögu. Minningargreinar mega
gjaman enda á þann veg. Sagan er
ekki alveg sönn en í henni er sann-
leiksþráður. Við Alþýðubandalags-
menn í Reykjaneskjördæmi efndum
til sumarferðar í Þórsmörk. Vai- þetta
allfjölmennur hópur eins og vænta
mátti. Gestur vai’ með í þeim hópi.
Fleira fólk var í Mörkinni okkur óvið-
komandi. Við gistum svo eina nótt og
var mikil gleði og kátína um kvöldið
eins og vera bar. Daginn eftir var
mikil þoka á Valahnjúk. Meðal ann-
aiTa gesta var dönsk kona. Hún kom
að máli við okkur félagana og spurði
hvar Valahnjúkur væri. Við svöruð-
um því til að hann væri þarna í þok-
unni og bentum í áttina þar sem hann
átti að vera. Þá segir konan að hún
hafi heyrt talað um þetta ofurháa fjall
og hvort ekki væri von til að þokunni
íétti. Við sögðum að það gæti bragðið
til beggja vona. Þá sagði Gestur: „Ég
skal fylgja þér upp á Valahnjúk."
Svo lögðu þau af stað, öldrað kona
óvön ijallgöngum frá Danmörku,
Gestur með vinstri fótinn þremur
sentimetram styttri. Segir nú ekki af
þeim leiðangri fyrr en þau komu til
baka heil á húfi og hin kátustu. Sagði
Gestur svo frá að þegar þau komu
upp í þokuna þá var hún svo þétt að
ekki sáust handa skil. Tók hann þá
það til bragðs að hann braut kvisti úr
kjarrinu og stakk þeim í þokuna í
þeim tilgangi að þau gætu ratað til
baka. En undursamlega dásamlegt
var útsýnið þegar upp var komið.
Þetta er hinn bjartsýni andi sem
ekkert fær bugað.
Við eigum sumar innra fyrir and-
ann.
Þó ytra herði íhald og kyngi fram-
sókn.
Oddbergur Eiríksson.
Sérfræðingar
í blómaskreytingum
við öll tældfæri
1 HH blómaverkstæði I
BinnaJ I
Skólavörðustíg 12,
á horni Bergstaðastrætis,
sínii 551 9090.