Skírnir - 01.01.1862, Blaðsíða 34

34
FR&TTIR.
Spánn.
þj<?í>8tjór»inni, og hefir verib þar versta stjórn í heimi', og jafn-
rnargar stjórnarbyltíngar og árin eru, síban þjóbstjórnin hófst þar,
og sú von mjög orbib til skammar, sem menn báru til þeirra meban
frelsisstríí) þeirra stóbu yfir. Eyjan Haiti ebr Domingo í Vestr-Indíum
hefir verib tvídeild. í hinum vestari hluta varb fyrir skemmstu
(1858) upphlaup, og felldu Blökkumenn frá völdum keisara sinn
Faustin (Soulouque), og tóku sér forseta ab nafni Geífard hershöfílíngja,
sem er blendíngr af Blökkumanna og Evrópumanua kyni. Hann
er þar enn forseti. En í Domingo, eílr eystra hluta eyjarinnar,
hefir verib þjóbstjórnarmynd. En þetta ár, sem nú er libib, hafa
eyjarskeggjar gefizt aptr undir Spánverja. Forsetinn Pedro Santana
gaf út bobskap þess efnis 18. Marz; tveim dögum síbar sigldi spanskr
her frá Cuba til eyjarinnar, en 20. Mai játafei Isabella drottníng,
eptir frumvarpi O’ Donnels, ab taka eyna aptr undir sitt vald og
í samband vib Spán. Bandamenn hefbi litife ófrýnum augum til
þessa, ef þeir hefbi þá ekki haft ærib ab vinna, því þeir hafa
leitab allra bragba ab hafa Cuba undan Spánverjum, því síbr ab
þeir vildi, ab Spánn yki þar vald sitt fyrir vestan hafib.
I enn fleirum þjóbveldum fyrir vestan haf hafa verib upphlaup
og forsetaskipti, t. d. í Argentinska þjóbveldinu (Silfrlöndunum),
Peru o. s. frv.; en þab yrbi of langt upp ab telja, og því máli
víkr heldr ekki til Spánar. En um styrjöldina í Mexico verbr ab
geta á þessum stab. Arib 1860—61 voru þar manndráp og styrj-
aldir, milli klerkaflokks sem kallabr var, og var Miramon hers-
höfbíngi, sem ábr hafbi verib forseti, fyrir þeim flokki, en svo
nefndir þjóbfrelsismenn á mót, og fyrir þeim Juarez forseti. Mira-
mon beib ósigr í mörgum orustum, og Juarez hélt sigrinnreib í Mexi-
co, og gjörbi nú mikinn usla gegn klerkastéttinni; en um mitt
sumar magnabist þessi flokkr aptr, og varb aptr róstusamt sem fyr,
var þá Juarez gjör ab alræbismanni (Dictator). Nú áttu Englendíngar
og Frakkar skuldheimtu þar í landi. Auk þess hafbi spánskum mönn-
um verib gjör óskundi , og ásetti nú 0’ Donnel ab senda her vestr, og
krefjast skababóta. En þá vaknabi rýgr milli Frakka og Spánverja og
Englendínga , og vildu Englendíngar ógjarna láta Spánverja vera eina
i) NOfn þeirra má lesa í Skírni 1857.