Skírnir - 01.01.1862, Blaðsíða 75

Noregr.
FRÉTTIU.
75
flókin , úreld og til mesta farartálma þeim sem fyrir verfea. Enn
er málib um kvibdóma, sem nefnd hefir verib sett í og hefir sú
sök lengi í salti legib.
í Noregi er óbalsréttr, í líkíng vib þab sem var til forna, en
sem aldrei varfe landsvenja á Islandi. En í grend vib óbalsbæudr
þessa, sem viba eru líkt og kóngr í ríki, er kotúngasægr, sem kall-
abir eru húsmenn, og hafa harba æfi. Prestar hafa margir mjög
stór braub, og eru því ekki í bændaröb, sem á Islandi, af þessu verbr
nokkub misheldi á æfikjörum manna, og af því nú ab landib er
víba harbbýlt og jörbin hörb ab yrkja til nýbýla, þá fer fjöldi manna
úr landi, mörgum þúsundum saman á ári, vestr um haf til Banda-
ríkjanna. þetta hefir nú lengi farib svo, og hefir þó alls verib í leitab
ab fæla menn frá, ab snúa þannig baki vib ættjörbu sinni út í óvissu.
Hin síbustu ár hefir verib misæri i Noregi á margan veg, en af
því landstjórnin er frjáls, þá bera menn þab meb betra hug
en annars væri.
þ>ab er kunnugra en frá þurfi ab segja, hvílíkt markland ab
Noregr var í fyrndinni og er enn í dag. þó þykir víba horfa til
aubnar, hve mjög menu hafa eydt skógunum; kemr þab til þess, ab
timbr hefir verib í svo háfu verbi, en óframsýnir menn þykjast grípa
upp stundaraub, meb því ab rybja sem mest. Nú er þab sannreynt,
ab hóglegr skógr bætir jörbina og dregr ab sér vætu úr jörbinni;
þar sem nú skóg er alveg rudt, þá verba fen og mýrar eba blæs
upp jörbina og verba holt og móar'. Norbmenn hafa leitab margra
bragba til ab koma upp haganlegum lögum til ab friba markir sínar.
þeir sendu fyrir nokkrum árum merkan mann , Asbjörnsen, þann
sem æfintýrunum norsku hefir safuab, subr til Bayern, því þar eru
bezt lög í þessu efni, til ab kynna sér markalög þeirra. þab er og
eitt enn, ab í svip er ábatameira ab rybja skóginn og selja
timbrib, en rækta síban landib, því dagslátta af akri ebr engi gefr
meir af sér en skógar dagslátta, en í Bayern er engum bónda heini-
ilab ab fella alla sína mörk, svo ekki standi runnar eptir, til ab varna
ab jarbvegriun í sveitinni vesni, og eru settir embættismenn ab gæta
i) Menn sem skyn bera á þetta, kenna því um á Islandi, ab menn hafa
upprætt birkiskóga sína, sem voru miklu meiri í fyrndinni, ab jarbvegrinn
hafi snúizt í mýrar eba móa, eptir ab allt var orbib skógbert.