Skírnir - 01.01.1869, Blaðsíða 9

INNGANGUK.
9
og hjerafta, eptir því sem bezt gegndi í hverju landi. Á fyrsta
fundi „friSarþingsins“ var rætt um fastan her, og, sem vita mátti,
kom öllum saman um, a8 ekkert heyrbi meir til frelsis og almenns
friSar en þa5, aS leggja niSur fasta herskipun í löndunum (þ. e.
af taka alla hermennsku, eSa leggja hermannastjettina fyrir Ó8al) ‘.
í staS fastra hersveita á a8 koma almennur vopnaburÖur eSa
þjóSher í viÖlögum, í lílíingu þess, sem tíSkast í Bandaríkjunum
og á Svisslandi. Fundarmenn hvöttu til aS gera hvervetna mót-
stöSu gegn stríSi, neita bæSi starfa og framlögum stríSi til fram-
gangs, skoruSu á verkmannafjelögin aS gangast fyrir því máli, en
ljetu þó í veSri vaka, aS þeir sjálfir — friSar og frelsismenn
NorSurálfunnar — þyrftu aS skapa „friSarher" til aS koma ráSum
sínum fram, „því vopnanna yrSu menn aS neyta, unz þjóSvalds-
samband allra NorSurálfuríkja væri komiS á stofn“. Hjer þótti
ummælum þingmanna víkja heldur úr friSarstefnunni sem fyrr, því
líkast er, aS þess verSi lengi meS vopnum aS gæta, er meS
vopnum er unniS, og aS hinni nýju setningu ríkjanna fari þá eigi
ólíkt hinni fyrri í því, hvernig varSaS verSur um fenginn friS og
frelsi. — þegar rætt var um hagfræSismál þjóSanna, dró til
aSskilnaSar meS fundarmönnum. Bakunin frá Bússlandi (útlagi)
vildi gera alla jafna eptir kenningum sameignarmanna, af nema
erfSir og erfSarjett, og svo frv. Honum fylgdu ekki fáir (frá
*) Til þessa voru færðar fjórar aðalástæður: I) I fðstum her er sjálfsögð
og óbrigðileg hlýðni fremst allra skyldna, og hinn herklæddi þegn verður
til alls að vera boðinn og búinn, jafnvel til verstu illræða (t. d. morðs
eða landráða), án þess sjálfur að Laka á sig neina ábyrgð fyrir verk
sín. Af þessu leiðir, að þegnarnir missa bæði frelsishug og rjettan
þegnhug, cn verða að fólaskör þeirra, er tylla sjer upp til einveldisins.
2) Föst herþjónusta kæfir niður þær þegndyggðir, er af frelsinu spretta :
f stað föðurlandsástar innrætir hún mönnum auðmýkt og lotningu fyrir
höfðingjanum og ætt hans, en f stað jafngirni og bróðurþels elur hún
stjettarþótta og sjergæðingsskap. 3) kostnaður til fastra hersveita
dregur til sin mestan hluta af tekjum rikjanna, og auk slíkra arðlausra
útgjalda er stórmiklum verkmanna afla varið til ónýtra starfa eða enn
verri, því í 4ða lagi er fastur hcr í rauninni af þeim rótum runninn,
að rfkin hafa meir hugsað til að veita öðrum yfirgang en að verjast
honum.