Skírnir - 01.01.1869, Blaðsíða 151

Tyikjaveldi.
FRJETTIE.
151
skilja, a8 J>eim hefir J>ótt eitt um afleiSingar allra nýjunganna,
e8ur aS J>ær mundu verSa aS aldursliti Tyrkjaríkis í NorSur-
álfunni, er tímar li8i fram; og margir eða flestir, er rita um
„austræna máli8“, segja, a8 Tyrkjakeisari hljóti a8 ver8a af völdum
hjer megin Stólpasunds, ef hann eigi gangi í tölu kristinna höfS-
ingja. En Fuad dró heldur ekki dulur á, hva8 Tyrkjum yr8i lengst
a8 li8i og trausti. „Arásir J>ær“, sagSi hann, „er vjer kunnum a8
bí8a, koma J>ó allar frá jþeim, er aldri verSa á eitt sáttir. Hver
þeirra vill eignast einn allan arfinn, og jþetta er oss til frelsis“.
Me8 sanni má segja, a8 J>etta hafi rætzt á seinustu árum.
J>au af stórveldunum, er játa þjó3erninu svo mikinn rjeit, er um
sum ríkjamálin er jþinga8, hafa vel sje8, hvernig sá rjettur hefir
or8i8 hlutvana á Krítarey og fleirum stöSum, J>ar sem grískir menn
hafa vilja8 ná sambandi vi3 Grikklandsbúa. En hitt hefir Jpó
rá8i8 atgjörBum Jieirra og tillögum, a8 Jieim jþótti sem allt ríki
Soldáns mundi losna í sundur, ef hann yr8i a8 selja Krít af
höndum , og J>á yr3i vi8 J>ví búi3, a8 J>eir fengju fest hendur á
á mestu, er sí8st skyldu. Gortschakoff haf8i reyndar skrifa3 Ali
paska, a8 annaS mundi aldri tjá, en a3 láta Grikki fá eyna, en
hann og Fuad sög8u, a8 um J>a8 mál yr8i fyrst a8 kasta vígverplum.
Frakkar voru og um tíma horfnir a8 sama máli, en úr öllum dró
J>egar einur8ina, er Jpeir sáu, a3 Tyrkinn mundi ekki horfa í a8
hætta lífi sínu. Uppreistin fór reyndar rjenandi á Krítarey, er lei8
fram á sumari3 og hitinn var mestur, en Jiegar ve8ri3 var3 svalara,
fór aptur a8 bera meir á ófri3inum. Grikkir hjeldu áfram a8-
skotasendingum li8s og vopna til eyjarinnar, því fyrir löngu mundi
uppreistin hafa J>rotna8, ef fulltingi hef3i eigi komi8 af landi, en
J>ó fóru nú minni sögur en fyrri af vopnavi3skiptum, og Tyrkir
kváBu öllu )oki8. Soldán hafSi skipa8 nýja stjórn fyrir eyna,
deilt henni í ný landstjórnar hjeru3 og heitiB ýmsu um lagabætur,
hetra rjettarfar og skattaljetti. Einnig bauS hann öllum landflótta-
lý8 heimkomu til átthaga og óSalsvista, en J>eir menn bárust
flestir fyrir á Grikklandi. 60 Jmsundir manna segja menn hafi
leitaS frá eyjunni til Grikklands. Margir ur3u J>essum boBum
fegnir, en Grikkir lýttu J>á og svívirtu, er J>au vildu J>iggja, og
hönnuSu mörgum för út til eyjarinnar. A8 vísu Jpóttist stjórn